اکوایران: به منظور تعیین ساز و کار و چهارچوب همکاری ضابطان با مقامات قضایی، از سوی رئیس قوه قضاییه دستورالعمل «نحوه اعمال ریاست و نظارت مقامات قضایی بر ضابطان دادگستری» در ۱۷ ماده و ۴ تبصره ابلاغ شد. در بخشی از این دستورالعمل تاکید شده که ضابطان قضایی از مصاحبه و اطلاعرسانی درمورد پروندههای قضایی منع شدهاند.
به گزارش اکوایران، با ابلاغ رئیس قوه قضائیه، کمیسیونی به ریاست دادستان کل کشور و با حضور رئیس مرکز حفاظت و اطلاعات قوه قضائیه، رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح، وزیر اطلاعات، فرمانده کل انتظامی و رئیس سازمان اطلاعات سپاه تشکیل میشود تا بر کار ضابطان قضایی نظارت بیشتری اعمال شود.
جلوگیری از موازی کاری و تداخل وظایف ضابطان از جمله اختیارات تعیینشده برای این کمیسیون است.
در دستورالعمل ابلاغی در همین راستا، تاکید شده که ضابطان موظف به خودداری از انجام هرگونه مصاحبه و اطلاعرسانی در خصوص پروندههای قضایی و اتهامات متهمان و نحوه دستگیری آنها قبل از هماهنگی با مقامات قضایی ذیربط هستند.
همچنین در بخش دیگری از این دستورالعمل تاکید شده که بازرسی از محل از سوی ضابطان، صرفاً در حدود آنچه که در دستور قضایی تصریح شده، ممکن است.
بر اساس اعلام مرکز رسانه قوه قضائیه، طبق دستورالعمل ابلاغی از سوی رئیس قوه قضائیه، «به منظور ایجاد هماهنگی و فراهم کردن هرچه بیشتر زمینه نظارت دادستانها و سایر مقامات قضایی بر ضابطان از حیث وظایفی که به عنوان ضابط بر عهده دارند و رفع مشکلات و چالشهای مربوط، نظارت بر حسن اجرای وظایف ضابطان و اجرای صحیح دستورهای قضایی به ویژه در حوزههای مبارزه با جرایم امنیتی، اقتصادی و جرایم سازمانیافته و ایجاد هماهنگی و همافزایی بین ضابطان برای کشف توطئهها و جلوگیری از نفوذ دشمن و شناسایی باندهای سازمانیافته»، کمیسیونی متشکل از دادستان کل کشور (رئیس کمیسیون)، رئیس مرکز حفاظت و اطلاعات قوه قضائیه، رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح، وزیر اطلاعات، فرمانده کل انتظامی و رئیس سازمان اطلاعات سپاه تشکیل میشود.
جلسات این کمیسیون باید هر دو ماه یکبار در دادستانی کل کشور تشکیل شود.
وظایف و اختیارات کمیسیون ویژه
بر این اساس، وظایف و اختیارات این کمیسیون عبارت است از: اتخاذ تدابیر لازم برای تعیین حدود ماموریت ضابطان در انجام وظایف مرتبط با امور قضایی و انجام تکالیف قانونی، بررسی و ارائه پیشنهاد به منظور رفع موانع اجرای مرتبط با وظایف ضابطان، بررسی نقاط ضعف و قوت ضابطان در اجرای وظایف محوله، ایجاد هماهنگی و هم افزایی بین مراجع قضایی و ضابطان به ویژه در جرایم اقتصادی عمده و کلان امنیتی و سازمان یافته و جلوگیری از موازی کاری و تداخل وظایف ضابطان.
تشکیل کمیته استان، کمیته شهرستان و کمیته بخش
در راستای اجرای این دستورالعمل و تحقق اهداف آن باید کمیته استان، کمیته شهرستان و کمیته بخش نیز تشکیل شود.
بر اساس این دستورالعمل، در صورت ورود و اقدام همزمان ضابطان در موضوع واحد، مقام قضایی ذیربط موضوع را تعیین تکلیف خواهد کرد. در صورت ضرورت، وی میتواند موضوع را جهت ارائه راه حل مناسب به کمیته مربوطه منعکس کند.
همچنین دادستانهای مراکز استان یکی از معاونین خود را برای نظارت بر امور ضابطان اختصاص میدهند. در شهرستانهای غیر مرکز، دادستان یکی از معاونین یا دادیار را جهت انجام این وظیفه تعیین میکند. در حوزه قضایی بخش این وظیفه بر عهده ریاست حوزه قضایی و در غیاب وی با دادرس دادگاه میباشد.
دادستان به طور مستمر جلسات هم اندیشی بین قضات و ضابطان و دورههای آموزشی حین خدمت را برای کلیه ضابطان، خصوصا ضابطان خاص برگزار میکند.
افشای اطلاعات پروندههای قضائی توسط ضابطین ممنوع شد
طبق این دستورالعمل ضابطان علاوه بر انجام تکالیف مقرر در آیین دادرسی کیفری و سایر مقررات قانونی موظف به خودداری از انجام هرگونه مصاحبه و اطلاع رسانی در خصوص پروندههای قضایی و اتهامات متهمان و نحوه دستگیری آنها قبل از هماهنگی با مقامات قضایی ذیربط، خودداری از افشای اطلاعات مرتبط با هویت و محل اقامت بزه دیده، شهود، مطلعان و سایر اشخاص مرتبط با پرونده، استفاده از ضابطان آموزش دیده زن برای بازجویی و تحقیقات از زنان و افراد نابالغ با رعایت موازین شرعی، ارسال گزارشهای بدون نقص، مستدل و منطبق با اوضاع و احوال و اجرای دستورات مقامات قضایی در خصوص رفع توقیف اموال و اسناد توقیف شده و تکمیل پرونده در اسرع وقت هستند.
نظارت بر ورود ضابطان به حریم شخصی اشخاص
بخش دیگری از این دستور العمل به موضوع نحوه بازرسی و ورود به حیطه شخصی افراد توسط ضابطین اختصاص دارد. در این راستا تاکید شده است که انجام بازرسی از محل، صرفاً در حدود آنچه که در دستور قضایی تصریح شده، ممکن است.
چنانچه ضابطان با امور دیگری که مرتبط به حریم خصوصی اشخاص است مواجه شوند، حق ضبط آن را به عنوان جمعآوری ادله جرم ندارند، مگر در مسائلی که جنبه امنیتی و آسیب به عموم جامعه را داشته باشد که در این صورت ضمن حفظ ادله و تنظیم صورتجلسه موظف هستند فوراً مراتب را جهت هرگونه دستور مقتضی به مرجع قضایی صالح گزارش کنند.