بانک مرکزی ایران از اوایل دی ماه ۱۴۰۳ درگاه پرداخت صرافیهای ارز دیجیتال را مسدود نموده و این مسئله چالشهای بسیاری را برای کاربران و فعالین این بازار ایجاد کرده است. با این وجود اینوکس، راهحلهای متنوعی را برای حذف محدودیتها و واریز سریع و آنی ریال در اختیار کاربران قرار میدهد.
در روزهایی که اقتصاد ایران با تلاطمهای شدید ارزی دستوپنجه نرم میکند، ناگهان خبری شوکهکننده میلیونها کاربر صرافی ارز دیجیتال را غافلگیر کرد: مسدود شدن درگاههای پرداخت صرافیهای رمزارزی! اقدامی که بانک مرکزی آن را در راستای کنترل بازار ارز و مبارزه با نوسانات اقتصادی توجیه میکند، اما منتقدان آن را تلاشی برای اعمال نظارتهای سختگیرانه و کاهش آزادی در فضای مالی دیجیتال میدانند.
از دسترسی نداشتن به حسابهای رمزارزی گرفته تا شرایط سختگیرانهای که اجرای آن برای بسیاری از صرافیها دشوار است، این تصمیم موجی از نگرانیها، ابهامات و واکنشهای شدید را در جامعه کاربران و فعالان حوزه ارزهای دیجیتال به همراه داشته است. آیا این اقدام راهکاری منطقی برای جلوگیری از بیثباتی اقتصادی است یا گامی به سوی از بین بردن فرصتهای نوآورانه در اقتصاد دیجیتال کشور؟
در این نوشتار، به بررسی پشت پرده تصمیمات بانک مرکزی، واکنشهای کارشناسان و راهکارهایی برای خروج از این بحران خواهیم پرداخت. آیا زمان آن رسیده که رویکردهای نظارتی کشور با نیازهای فضای رمزارزی هماهنگ شود، یا باید منتظر موج جدیدی از مهاجرت کاربران به پلتفرمهای خارجی باشیم؟ پاسخ این سوالات میتواند مسیر آینده رمزارزها در ایران را تعیین کند.
تاریخچه مسدود شدن درگاه پرداخت صرافیها
ماجرا از تاریخ ۵ دی آغاز شد؛ زمانی که قیمت دلار به مرز ۸۰ هزار تومان رسید و بانک مرکزی، صرافیهای رمزارزی را یکی از عوامل اصلی افزایش نرخ ارز قلمداد کرد. این اقدام موجب شد بیش از ۱۵ میلیون کاربر ایرانی از دسترسی به حسابهای رمزارزی خود محروم شوند.
فعالان حوزه رمزارز در این مدت تلاش کردند تا از طریق انجمنهای تخصصی و برگزاری نشستهای خبری، بانک مرکزی را به تغییر تصمیم خود ترغیب کنند. اما نتیجه این پیگیریها، ارائه مجموعهای از شروط سختگیرانه بود که به گفته کارشناسان، اجرای آنها برای صرافیهای داخلی بسیار دشوار است.
دلایل بسته شدن درگاههای پرداخت صرافیهای ارز دیجیتال
این تصمیم بانک مرکزی برای بستن درگاههای پرداخت صرافیهای ارز دیجیتال با اهداف مختلفی ازجمله جنبههای اقتصادی، امنیتی و نظارتی اتخاذ شده است. در ادامه، دلایل اصلی این اقدام را مرور میکنیم:
کنترل بازار ارز و کاهش نوسانات
یکی از مهمترین دلایل این اقدام، تلاش برای مدیریت بازار ارز و جلوگیری از سفتهبازی بوده است. تتر، بهعنوان یک استیبلکوین معادل دلار، نقش مهمی در معاملات ارز دیجیتال در ایران ایفا میکند. افزایش تقاضا برای خرید تتر در زمان نوسانات شدید بازار ارز، فشار بیشتری بر نرخ دلار وارد کرده و منجر به بیثباتی اقتصادی شده است.
بانک مرکزی با بسته شدن درگاههای پرداخت صرافیها، بهدنبال کاهش تقاضای ارز دیجیتال و به تبع آن کنترل بازار آزاد ارز بوده است. این سیاست در شرایطی اجرا شد که قیمت دلار در بازار آزاد به رکوردهای تاریخی دست یافته بود.
عدم شفافیت مالی صرافیها
صرافیهای ارز دیجیتال در ایران با چالشهای متعددی در زمینه شفافیت مالی مواجه هستند. این مشکلات شامل موارد زیر میشود:
پولشویی: نبود سازوکارهای مناسب برای شناسایی هویت کاربران و گزارشدهی تراکنشها، زمینهساز پولشویی و انتقال غیرقانونی سرمایه شده است.
خالیفروشی: گزارشهایی وجود دارد که برخی صرافیها بدون پشتوانه مالی کافی، از دارایی کاربران برای سرمایهگذاریهای پرخطر استفاده میکنند.
فرار مالیاتی: با توجه به حجم بالای تراکنشهای مالی، انتظار میرود این صرافیها مالیات قانونی خود را پرداخت کنند، اما شواهد نشاندهنده ضعف در این حوزه است.
تخلفات شرکتهای پرداختیار
شرکتهای پرداختیار که واسطه تراکنشهای مالی میان کاربران و صرافیها هستند، در برخی موارد قوانین بانکی را نقض کردهاند. این تخلفات شامل ایجاد زیرساختهای غیرمجاز برای تسویه آنی و استفاده از حسابهای ناشناس بوده که ریسکهای امنیتی و اقتصادی را افزایش داده است.
درگاه صرافی ها کی باز میشه؟
باز شدن درگاههای پرداخت صرافیهای رمزارزی در ایران به شرایط و الزاماتی بستگی دارد که بانک مرکزی بهتازگی اعلام کرده است. پس از مسدود شدن این درگاهها به دلیل نگرانیهای اقتصادی و امنیتی، بانک مرکزی مجموعهای از شروط سختگیرانه را برای بازگشایی آنها ارائه کرده است. این شروط شامل دسترسی کامل به اطلاعات کاربران و تراکنشها، گزارشهای مالی شفاف، رعایت محدودیتهای زمانی برای معاملات، و تضمین امنیت دادهها است.
تا زمانی که صرافیها این الزامات را بهطور کامل اجرا نکنند، احتمال باز شدن درگاهها بسیار کم است. با این حال، بسیاری از کارشناسان بر این باورند که اجرای کامل این شروط برای برخی صرافیها چالشبرانگیز و حتی غیرممکن خواهد بود. از سوی دیگر، بانک مرکزی نیز بهدنبال ایجاد نظارت کامل بر بازار رمزارز است و تصمیم خود را بهعنوان راهکاری برای کنترل نوسانات بازار ارز و جلوگیری از فعالیتهای غیرقانونی اعلام کرده است.
در شرایط کنونی، فعالان حوزه رمزارز پیشنهاد کردهاند که بانک مرکزی بهجای تعطیلی کامل درگاهها، فرصتی برای انطباق صرافیها با قوانین جدید فراهم کند. بهعنوان مثال، بازگشایی موقت درگاهها تا تکمیل انتقال به شرکتهای ارائهدهنده خدمات پرداخت (PSP) میتواند راهحلی عملی باشد.
بهطور کلی، باز شدن درگاهها به تعامل سازنده میان بانک مرکزی و صرافیها بستگی دارد. اگر گفتوگوهای شفاف و راهکارهای مشترک میان این دو طرف شکل بگیرد، میتوان امیدوار بود که در آینده نزدیک، درگاهها بازگشایی شده و فعالیتهای رمزارزی در مسیر قانونی و شفاف ادامه یابد.
مهمترین شروط بانک مرکزی
دسترسی کامل به اطلاعات کاربران و معاملات: بانک مرکزی خواستار دسترسی به تمامی جزئیات تراکنشها، دفتر سفارشات (Order Book)، کیف پولهای داغ و اطلاعات کاربران شده است.
محدودیت زمانی: واریز پول به صرافیها تنها در بازه زمانی ۹ تا ۱۵ امکانپذیر خواهد بود و معاملات تتر نیز باید در محدوده زمانی ۹ تا ۱۷ و با دامنه نوسان ۴ درصدی انجام شوند.
گزارشهای مالی: صرافیها ملزم به ارائه صورتهای مالی حسابرسیشده و تفکیک عملیات ریالی از عملیات پرداختیارها هستند.
مسئولیت امنیت: صرافیها باید امنیت دادهها، حفاظت از نفوذ و سوءاستفاده را تضمین کرده و در صورت بروز مشکلات فنی، فوراً اطلاعرسانی کنند.
واکنش کارشناسان
بسیاری از کارشناسان معتقدند که این شروط به معنای کنترل کامل بانک مرکزی بر فعالیت صرافیهای رمزارزی است. این اقدام میتواند اعتماد کاربران را تضعیف کرده و آنها را به استفاده از پلتفرمهای خارجی سوق دهد.
علاوه بر این، عدم ارائه راهحل جایگزین از سوی بانک مرکزی، ریسک معاملات غیرشفاف و فعالیتهای خارج از نظارت را افزایش میدهد.
راهکارهای پیشنهادی برای بازگشایی درگاههای پرداخت صرافیها
با توجه به افزایش اهمیت ارزهای دیجیتال و فعالیت گسترده صرافیها در این حوزه، بسته شدن درگاههای پرداخت آنها توسط نهادهای نظارتی موجب نگرانیهای متعددی شده است. با این حال، راهکارهایی وجود دارد که میتواند این مشکل را حل کند و زمینهای برای بازگشایی درگاهها فراهم آورد. در ادامه، برخی از این راهکارها بررسی میشود:
بازگشایی موقت درگاهها تا انتقال کامل به PSPها
یکی از گزینههای قابل اجرا، بازگشایی موقت درگاههای پرداخت صرافیها تا تکمیل فرایند مهاجرت به شرکتهای ارائهدهنده خدمات پرداخت (PSP) است. این اقدام میتواند از زیان بیشتر کاربران و صرافیها جلوگیری کرده و در عین حال، زمان کافی برای انجام تغییرات لازم فراهم کند.
تعیین مهلت زمانی برای تطبیق با قوانین جدید
بانک مرکزی میتواند با تعیین یک بازه زمانی مشخص، به صرافیها اجازه دهد تا فعالیت خود را ادامه دهند و در همین مدت، الزامات قانونی مرتبط با انتقال به PSPها را بهتدریج اجرا کنند. این رویکرد میتواند به صرافیها فرصت دهد تا زیرساختهای موردنیاز را فراهم کنند و از تعطیلی ناگهانی کسبوکارها جلوگیری شود.
تعامل و گفتوگو با فعالان حوزه ارز دیجیتال
ایجاد یک کانال ارتباطی شفاف و مستمر میان بانک مرکزی و فعالان حوزه ارز دیجیتال، میتواند به حل چالشهای موجود کمک کند. این تعاملات علاوه بر کاهش شایعات و سردرگمی، باعث شناسایی نیازهای واقعی بازار و تدوین راهکارهای مشترک خواهد شد.
حمایت از کسبوکارهای قانونی و شفاف
حمایت از صرافیهایی که فعالیت آنها مطابق با قوانین و شفافیت مالی انجام میشود، میتواند به اعتمادسازی در این حوزه کمک کند. این حمایتها میتوانند شامل ارائه تسهیلات مالی، کاهش هزینههای مهاجرت به PSPها و فراهم کردن مشوقهایی برای رعایت قوانین جدید باشند.
راه حل قطعی اینوکس برای بستن درگاه صرافیها
در شرایطی که بسته شدن درگاههای بانکی چالشهای متعددی را برای کاربران صرافیهای ارز دیجیتال ایجاد کرده است، اینوکس با ارائه راهکارهای جایگزین، تجربهای سریع، امن و راحت را برای کاربران فراهم کرده است. این صرافی با معرفی روشهای واریز تومانی بهصورت «کارت به کارت» و «حساب به حساب»، محدودیتهای پیشآمده را به فرصتی برای ارتقای خدمات خود تبدیل کرده است. در این مقاله، با روشهای واریز سریع و آنی به اینوکس آشنا میشوید.
آموزش واریز تومانی به اینوکس بهصورت «کارت به کارت»
روش کارت به کارت، از محبوبترین روشهای واریز است و اینوکس آن را به سادهترین شکل امکانپذیر کرده است:
ورود به منوی واریز: با کلیک روی گزینه واریز در کیف پول، انواع روشهای واریز را مشاهده میکنید.
انتخاب تب «کارت به کارت»: این تب را باز کنید و شماره کارت اختصاصی اینوکس را دریافت کنید.
انتقال مبلغ: مبلغ موردنظر را از طریق اینترنت بانک یا نرمافزارهای بانکی به شماره کارت منتقل کنید.
شارژ خودکار حساب: پس از انجام تراکنش، حساب شما در کمتر از ۵ دقیقه شارژ میشود.
آموزش واریز تومانی به اینوکس بهصورت «حساب به حساب»
اینوکس روشی منحصربهفرد به نام «حساب به حساب» ارائه کرده تا مشکلات مبالغ بالا را برطرف کند:
انتخاب بانک: بانک موردنظر را انتخاب کنید.
مشاهده شماره حساب و شبا: اطلاعات دقیق مرتبط با بانک انتخابی نمایش داده میشود.
ثبت تراکنش: مشخصات تراکنشهای واریزی را ثبت و تأیید کنید.
شارژ حساب: اگر از بانک سامان استفاده کنید، واریز بهصورت آنی و خودکار انجام میشود.
کلام پایانی
ماجرای بسته شدن درگاههای پرداخت صرافیهای رمزارزی در ایران، فراتر از چالشی موقت برای فعالان این حوزه است؛ این موضوع نشاندهنده تقابل میان دو رویکرد است: از یک سو، بانک مرکزی با هدف کنترل بازار ارز و کاهش ریسکهای اقتصادی به دنبال اجرای قوانین سختگیرانه است، و از سوی دیگر، صرافیها و کاربران خواهان حفظ آزادی و پویایی فضای رمزارزی هستند. این تعارض، نیازمند راهکاری جامع و عملی است که هم امنیت و شفافیت را تضمین کند و هم مانع از رشد و توسعه این بازار نوپا نشود.
بانک مرکزی در تدوین شروط جدید برای بازگشایی درگاههای پرداخت، رویکردی محتاطانه اتخاذ کرده است که البته پیامدهایی همچون محدود کردن فعالیت صرافیها و کاهش اعتماد کاربران را به همراه داشته است. در شرایط فعلی، آنچه اهمیت دارد، یافتن راهحلهایی است که علاوه بر تأمین منافع اقتصادی کشور، زمینه رشد کسبوکارهای مرتبط با ارزهای دیجیتال را فراهم کند.
تعامل سازنده میان بانک مرکزی و فعالان این حوزه، کلید موفقیت در مدیریت این چالش است. ایجاد بستری برای گفتوگوی مستقیم، شفاف و مبتنی بر اعتماد، میتواند بسیاری از ابهامات را برطرف کرده و راهکارهای عملی برای بهبود وضعیت ارائه دهد. در همین راستا، پیشنهادهایی مانند بازگشایی موقت درگاهها، تعیین مهلت زمانی برای انطباق با قوانین و حمایت از کسبوکارهای شفاف، از جمله اقدامات مؤثری هستند که میتوانند تعادلی میان الزامات نظارتی و نیازهای بازار برقرار کنند.
اینوکس بهعنوان یکی از صرافیهای فعال در این حوزه، با ارائه راهکارهای جایگزین همچون روشهای واریز «کارت به کارت» و «حساب به حساب»، توانسته است محدودیتهای موجود را به فرصتی برای بهبود تجربه کاربران تبدیل کند. این رویکرد خلاقانه، نشاندهنده اهمیت نوآوری و انعطافپذیری در مواجهه با چالشهاست.
در نهایت، آینده بازار رمزارز در ایران به میزان توانایی تمامی ذینفعان در برقراری توازنی میان شفافیت، امنیت و پویایی بستگی دارد. تحقق این هدف، نیازمند همکاری و تعامل مستمر میان نهادهای نظارتی، صرافیها و کاربران است تا ضمن حفظ منافع ملی، بستری برای رشد و نوآوری در این حوزه فراهم شود.
چرا یک دفعه همه درگاههای پرداخت رو بستن؟ مگه میشه یه شبه همه چیز عوض بشه؟