انقلاب ریلی دولت در سیستان و بلوچستان| چابهار نگین ترانزیتی منطقه می شود - افق اقتصادی

بازار؛ گروه استان ها- آرشام هنرکار: دولت سیزدهم از نخستین روزهای فعالیت نشان داد تمرکز ویژه‌ای روی استان سیستان و بلوچستان و به طور ویژه تحول زیرساختی این خطه از کشور دارد و این موضوع با سفر زودهنگام هیئت دولت به استان و در ادامه انتخاب استاندار با اختیارات ویژه بیش از پیش نمایان شد.
یکی از حوزه‌های تمرکز دولت سیزدهم در استان سیستان و بلوچستان تحول در ایجاد زیرساخت ریلی بوده که نتایج مطلوبی به دنبال داشته است.
بهره برداری از خط راه آهن زاهدان به خاش به طول ۱۵۵ کیلومتر و پایانه مسافربری شهرستان خاش که در حال حاضر به صورت روزانه قطار در این مسیر ریلی در حال تردد بوده از مهمترین اقدامات ریلی دولت شهید جمهور بوده است.

آغاز تجهیز کارگاه احداث خط راه آهن «زاهدان _ زابل» به طول ۲۶۴ کیلومتر
عملیات اجرایی راه آهن «چابهار- ایرانشهر- زاهدان» در سال ۱۳۹۲ آغاز شد، احداث این خط ریلی در دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم بندی شده که از چابهار آغاز و پس از عبور از شهرهای نیکشهر، ایرانشهر و خاش به شهر زاهدان منتهی می شود و در حال حاضر پروژه راه آهن «چابهار– زاهدان» به طول ۶۳۳ کیلومتر ۶۸ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
در حال حاضر پروژه راه آهن «چابهار- ایرانشهر- زاهدان» به طول۶۳۳ کیلومتر ۶۸ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و قطعه ۶ این مسیر ریلی به طول ۹۲ کیلومتر از سمت خاش به ایرانشهر که دارای شرایط توپوگرافی کوهستانی و سخت است علت کند شدن روند پروژه است.
در حال حاضر حفاری تمام تونل های این مسیر ریلی به اتمام رسیده، این در حالی است که قطعه ۶ الف بیشترین تعداد تونل را داراست و این مسیر به طول ۱۸ کیلومتر دارای تعداد ۱۹ دستگاه تونل در مجموع به طول ۱۰ هزار و ۴۰۹ متر و تعداد ۱۰ دستگاه پل خاص در مجموع به طول یک هزار و ۱۴۹ متر در این مسیر واقع شده که هفت دستگاه پل عملیات اجرایی آن (تیرگذاری) به اتمام رسیده است.

پروژه راه آهن چابهار- ایرانشهر- زاهدان طرح مهم ریلی که موجب اتصال کشورهای آسیای میانه و افغانستان به آب های آزاد اقیانوسی و سبب ایجاد بستر مناسب برای توسعه و رشد اقتصادی منطقه خواهد شد و پیش بینی می شود تا سال ۱۴۲۰ بیش از ۴ میلیون مسافر و ۷ میلیون تن بار از طریق این خط ریلی منتقل شود.

پروژه راه آهن چابهار- ایرانشهر- زاهدان طرح مهم ریلی که موجب اتصال کشورهای آسیای میانه و افغانستان به آب های آزاد اقیانوسی و سبب ایجاد بستر مناسب برای توسعه و رشد اقتصادی منطقه خواهد شد و پیش بینی می شود تا سال ۱۴۲۰ بیش از ۴ میلیون مسافر و ۷ میلیون تن بار از طریق این خط ریلی منتقل شود
در واقع راه‌آهن چابهار- ایرانشهر- زاهدان- میلک- سرخس، دومین اقدام در طرح جهش کریدور ترانزیتی شمال به جنوب است که تنها بندر اقیانوسی منطقه را به اصلی ترین مرز ترانزیت ریلی کشور یعنی سرخس متصل و ترکمنستان و چهار کشور دیگر آسیای مرکزی را از طریق خطوط ریلی به اقیانوس هند متصل می کند به نحوی که می توان گفت این راه اقیانوس هند را به آسیای مرکزی پیوند می دهد.
این خط ریلی به طول یک هزار و ۶۴۰ کیلومتر در قالب دو قطعه خط ریلی چابهار به زاهدان و زاهدان به سرخس در حال اجراست که قطعه اول این پروژه به طول ۵۷۰ کیلومتر، چابهار را به زاهدان و مرز میلک و قطعه دوم هم به طول یک هزار و ۷۰ کیلومتر زاهدان را به بیرجند، مشهد و در انتها سرخس متصل می کند.

ارتباط ریلی سیستان و بلوچستان به راه آهن سراسری
این خط ریلی که جزو مصوبات سفرهای اعضای هیئت دولت نهم و دهم به استان های سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی بود از چابهار آغاز و با عبور از ایرانشهر، خاش، زاهدان، نهبندان، بیرجند، قاین و گناباد از طریق ایستگاه کالشور در حوزه شهرستان تربت حیدریه به راه آهن بافق ـ مشهد متصل می شود و با بهره برداری از این طرح، سیستان و بلوچستان از چند مسیر به راه آهن سراسری جمهوری اسلامی و چندین کشور همسایه ایران متصل خواهد شد.
قطعه اول راه آهن زاهدان مشهد نیز از شمال به طول ۴۸ کیلومتر از ایستگاه یونسی از خط ریلی مشهد ـ بافق منشعب می شود و پس از عبور از مسیر دشت و تپه ماهور به ایستگاه گناباد منتهی می شود. ۱۵ آذرماه سال ۱۳۸۹ در جریان سفر رئیس جمهور وقت به چابهار، طی مراسمی عملیات احداث قطعه اول خط آهن چابهار- ایرانشهر- زاهدان- سرخس از چابهار به زاهدان به طول ۵۷۰ کیلومتر، آغاز و مقرر شد تا پایان سال ۹۴ به بهره برداری برسد که این موضوع عملیاتی نشد.
در شهریور ماه سال ۱۴۰۱ خط ریلی زاهدان – خاش به طول ۱۵۵ کیلومتر به بهره برداری رسید و اکنون نیز دولت در تلاش است قطعه خاش- چابهار تا پایان سال ۱۴۰۳ به بهره برداری برسد و بندر شهید بهشتی چابهار به عنوان تنها بندر اقیانوسی کشور به شبکه ریلی متصل شود.
سرعت طرح راه آهن چابهار- زاهدان ۹۰ کیلومتر بر ساعت برای قطار های باری و ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت برای قطار های مسافری است.
این محور دارای ۱۲۸ دستگاه پل و آب رو و یک دستگاه پل بزرگ است و یک میلیون و ۴۰۰ هزار مترمکعب خاکبرداری، یک میلیون متر مکعب خاکریزی، ۹۸ هزار متر مکعب بتن ریزی نیز احجام عملیاتی در این خط ریلی باید انجام شود. دسترسی ریل و جاده به بندر شهید بهشتی چابهار خارج از حوزه خلیج فارس برای پویایی اقتصادی شرق کشور و دسترسی به دریای عمان و اقیانوس بسیار حائز اهمیت است.

تاکید شهید جمهور بر اهمیت خط آهن چابهار
رئیس جمهور شهید بهمن‌ماه ۱۴۰۰ در بازدید از پروژه احداث خط‌آهن قزوین ـ رشت ـ انزلی با اشاره به مزیت‌های اقتصادی اتصال راه‌آهن چابهار به بندرانزلی بر ضرورت تسریع در تکمیل این کریدور ریلی تأکید کرد و با اشاره به اهمیت اتصال کریدور خط آهن شمال به جنوب اظهار داشت: تکمیل این خط آهن می‌تواند ضمن تسهیل حمل‌ونقل کالا، زمان و هزینه‌های انتقال کالا را کاهش دهد. تکمیل کریدور شمال به جنوب فواید اقتصادی فراوانی برای کشورمان و نیز کشورهای همسایه شمالی دارد و می‌توان آن را یک پروژه ایرانی ـ منطقه‌ای نامید.
در ادامه تأکیدات رئیس جمهور معاون اول رئیس جمهور آبان ماه ۱۴۰۱ پروژه راه‌آهن زاهدان ـ خاش به‌طول ۱۵۰ کیلومتر را به‌عنوان یکی از قطعات خط ریلی استراتژیک چابهار ـ میلک ـ سرخس افتتاح کرد. این خط ریلی به‌پیمانکاری قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء(ص) اجرا می‌شود و خط ریلی چابهار ـ زاهدان به‌طول ۶۴۰ کیلومتر به‌کارفرمایی دولت و با پیمانکاری قرارگاه سازندگی خاتم در حال ساخت است.
حسین مدرس خیابانی استاندار وقت سیستان و بلوچستان نیز در مراسم افتتاح راه‌آهن خاش ـ زاهدان اظهار داشت: با توجه به ظرفیت مرز، وجود بنادر مهم، منطقه آزاد و امکان تجارت و ترانزیت یکی از ابرپروژه‌های کشور در استان ساخت و راه‌اندازی راه‌آهن چابهار ـ زاهدان است، در این راستا عملیات ساخت این طرح در قالب هشت قطعه از سال ۹۲ آغاز شد و امروز قطعه هفت و هشت آن در محدوده خاش ـ زاهدان به‌طول ۱۵۵ کیلومتر با فعال بودن ایستگاه‌های باری و مسافربری به بهره‌برداری رسید.
وی افزود: با توجه به اینکه این طرح به‌جهت ایجاد کریدور ریلی شرق کشور، اتصال بندر شهید بهشتی چابهار به‌عنوان تنها بندر اقیانوسی کشور به شبکه ریلی، کمک به توسعه سواحل مکران از طریق ایجاد ارتباط ریلی، اتصال کشورهای آسیای میانه و افغانستان به آب‌های آزاد اقیانوسی و ایجاد بستر مناسب برای توسعه و رشد اقتصادی منطقه اهمیت فراوانی دارد تاکنون برای ساخت آن بیش‌از ۶ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان اعتبار هزینه شده است. در سفر شهریور ماه ۱۴۰۰ رئیس جمهور شهید به سیستان و بلوچستان ۲۵۰ میلیون یورو منابع مالی برای تکمیل این طرح ریلی پیش‌بینی شد.

چابهار به نگین ترانزیتی منطقه تبدیل می‌شود
وزیر راه و شهرسازی طی روزهای اخیر در جریان سفر به استان سیستان و بلوچستان که با هدف افتتاح پروژه‌های حوزه راه و مسکن انجام شد، در جمع خبرنگاران اظهار داشت: بهره‌برداری از پروژه ریلی چابهار – زاهدان – میلک – سرخس، چابهار را به قطب بسیار مهم اقتصادی و تبدیل به یک نگین راهبردی، ترانزیتی در منطقه خواهد کرد.
مهرداد بذرپاش بیان کرد: این منطقه کریدور ریلی شمال – جنوبی محسوب می‌شود که یکی از محورهای مهم آن در قطعه چابهار به زاهدان قرار دارد البته قطعه زاهدان به خاش حدود یک و نیم سال گذشته در دولت سیزدهم به بهره برداری رسیده است.
وی ادامه داد: محور بعدی ۴۵۰ کیلومتر از چابهار تا محدوده خاش است که تاکنون منابع خوبی به این پروژه تزریق شده و بزودی نیز منابع جدیدی به آن تعلق می‌گیرد تا کار با سرعت بیشتری انجام شود.
وزیر راه و شهرسازی عنوان کرد: رئیس جمهور شهید نیز تاکید داشت تا پایان سال ۱۴۰۳ این محور راهبردی باید به بهره برداری برسد، در همین راستا قطعات شمالی از زاهدان تا میلک از یک طرف، زاهدان تا خراسان جنوبی از سوی دیگر کار این پروژه به سمت خراسان مرکزی و منطقه سرخس در ۱۶ جبهه کاری در حال انجام است.
وی با اشاره به اینکه بیش از ۱۵ پیمانکار در جبهه‌های مختلف قطعات شمالی در حال کار هستند، بیان کرد: این یکی از اصلی ترین پروژه‌ها و بزرگترین پروژه ریلی کشور خواهد بود و همین طور به غیر اهمیت حوزه ریلی اهمیت راهبردی و منطقه‌ای قابل توجهی دارد.

بذرپاش: در کنار قراردادی که اخیرا با هند در بندر شهید بهشتی چابهار منعقد شد و با توجه به توسعه فرودگاهی که در منطقه چابهار انجام می‌شود مجموع این بسته، بسته‌ای بسیار مناسب فرودگاهی، بندری و ریلی خواهد بود که قطعا سیستان و بلوچستان را متحول خواهد کرد.

بذرپاش گفت: در کنار قراردادی که اخیرا با هند در بندر شهید بهشتی چابهار منعقد شد و با توجه به توسعه فرودگاهی که در منطقه چابهار انجام می‌شود مجموع این بسته، بسته‌ای بسیار مناسب فرودگاهی، بندری و ریلی خواهد بود که قطعا سیستان و بلوچستان را متحول خواهد کرد.
وی تصریح کرد: قطعا با این اقدام چابهار تبدیل به قطب بسیار مهم و یک نگین راهبردی – ترانزیتی در منطقه خواهد بود و سیستان و بلوچستان اصلی ترین تاثیر مستقیم اقتصادی در حوزه عملیات گسترده ترانزیتی را خواهد دید.
وزیر راه و شهرسازی اظهار کرد: این اقدام سیستان و بلوچستان را به یکی از شاهراه‌های اصلی تردد کالاهای ترانزیتی در منطقه تبدیل خواهد کرد.
آنچه مشخص است دولت برای اتصال ریلی بندر چابهار به شبکه راه آهن کشور کمر همت بسته و با این تلاش قابل تقدیر طی ماه‌های آینده شاهد افتتاح خط ریلی چابهار- ایرانشهر- زاهدان- میلک- سرخس و تبدیل شدن بندر استراتژیک چابهار به های ترانزیتی منطقه خواهیم بود.