در حالیکه شرکت دولتی «شاندونگ» چین با انتشار بیانیه ای از انتشار رسمی ۵ میلیارد یوآن به ارزش تقریبی ۳۵۰ میلیون دلار خبر داده، باید دید که امکان استفاده از این ارز برای ایران نیز فراهم خواهد شد یا خیر.
بازار؛ گروه بین الملل: شرکت دولتی مشهور و فعال در زمینه فناوری های نوین «شاندونگ» چین با انتشار بیانیه ای از انتشار رسمی ۵ میلیارد یوآن به ارزش تقریبی ۳۵۰ میلیون دلار خبر داده است. «گروه شاندونگ های- اسپید» اعلام کرده است که انتشار یوآن دیجیتال با نظارت کامل بانک مرکزی چین انجام شده و نهادهای ناظر بر مقررات و امنیت تراکنش های مالی چین نیز این یوآن دیجیتال را مورد تایید قرار داده اند.
به گفته شاندونگ، یوآن دیجیتال منتشر شده از سوی این شرکت، با همکاری شرکت و بانک های بزرگ چین مانند GF Securities، بانک سرمایه گذاری شرق و شرکت بزرگ هوآتای سکیوریتی متولد شده و مشکلی در زمینه امنیت تراکنش های مبتنی بر آن وجود نخواهد داشت.
همچنین، بسیاری از شرکت ها و موسسات طرف قرارداد با شاندونگ – اسپید نیز یوآن دیجیتال را به جای وجوه بانکی خواهند پذیرفت که نشانگر قدرت یوآن دیجیتال جدید منتشر شده از سوی این شرکت چینی است.
در فاز نخست، قرار است ۵۰۰ شرکت چینی این یوآن دیجیتال را مورد پذیرش قرار داده و همچنین، قرارداد ویژه پذیرش این ارز توسط برخی آزادراه های چین به عنوان ابزار پرداخت عوارضی منعقد شده است. به گفته شرکت دولتی شاندونگ، تاکنون بیش از ۷۵۰۰ کیلومتر از آزادراه های چین تحت پوشش این یوآن دیجیتال قرار گرفته اند.
تلاش چین برای بسط پذیرش یوآن در سطح جهانی
دولت چین طی ماه های گذشته، تلاش مضاعفی برای تولید و انتشار یوآن دیجیتال و تبدیل آن به یکی از ارزهای رقیب دلار و یورو به عنوان ابزار پرداخت به کار بسته است. حزب کمونیست چین نیز در بیانیه سال گذشته خود به مناسبت افتتاح منطقه جدید اقتصادی پودانگ در استان شانگهای، بر این مهم تاکید کرده و اعلام کرده بود که قرار است به زودی، نسخه آزمایشی یوآن دیجیتال در اختیار عموم مردم این کشور قرار گیرد. اگرچه پیش از شرکت شاندونگ، بانک مرکزی چین نیز اقدام به انتشار یوآن دیجیتال کرده بود؛ اما این نخستین حضور یک شرکت دولتی (جدا از بانک مرکزی) در پروژه بزرگ انتشار یوآن دیجیتال محسوب می شود و از این حیث بسیار حائز اهمیت است.
ابتکار کمربند و جاده (BRI)، عضویت در سازمان های تجارت منطقه ای مانند بریکس و همکاری اقتصادی شانگهای همگی نیازمند بسط هژمونی اقتصادی پکن و کاهش وابستگی به دلار آمریکا است
چینی ها همچنین در راستای سندهای طراحی شده خود برای بسط اقتصاد دیجیتال، درصدد هستند تا از طریق یوآن دیجیتال بتوانند میزان مبادلات تجاری به ویژه در بخش صادرات با نقاط مختلف جهان را توسعه بخشند.
چرایی اصرار چین بر انتشار و افزایش کاربرد یوآن دیجیتال
چینی ها طی دو دهه اخیر، استراتژی های بزرگی در زمینه توسعه تجارت خارجی خود به کار بسته اند. به عنوان مثال، ابتکار کمربند و جاده (BRI)، عضویت در سازمان های تجارت منطقه ای مانند بریکس و همکاری اقتصادی شانگهای همگی نیازمند بسط هژمونی اقتصادی پکن و کاهش وابستگی به دلار آمریکا است.
در حقیقت، در صورتیکه تسویه حساب های بین المللی کشورهای مسیر BRI و یا سازمان هایی که چین سردمدار آنها محسوب می شود از طریق دلار آمریکا انجام شود، سود اصلی چنین تجارتی به جیب اقتصاد آمریکا خواهد رفت. چراکه به صورت طبیعی، میزان تقاضا در بازار برای دلار آمریکا افزایش خواهد یافت. نکته مهم اینکه این میزان افزایش در بازاری صورت می پذیرد که چین آن را ایجاد و تقویت کرده است. لذا، اشاعه فرهنگ اقتصادی استفاده از یوآن برای شرکای تجاری چین در اولویت برنامه های این کشور قرار دارد.
وجود مسائل متعدد منجر به این شده تا روش تهاتر چندان موثر واقع نشود. به عنوان مثال، در بخش صنایع سنگین، عمده زیرساخت های ایران به صورت سنتی به کشورهای صنعتی غربی به ویژه آلمان وابسته است
موضوع دیگر اینکه چینی ها علاوه بر توسعه هژمونی اقتصادی و ایجاد سیطره یوآن به جای دلار در کشورهای هم پیمان خود، به دنبال ایجاد سیستم مالی نوینی در جهان هستند تا کشورهای غربی را نیز متقاعد به استفاده از یوآن به جای دلار نمایند. در چنین وضعیتی، سهولت استفاده از یوآن در شکل های مختلف آن همانند یوآن دیجیتال، می تواند تا حد زیادی به این تصمیم چین کمک کند.
آیا ایران از یوآن دیجیتال بهره مند خواهد شد؟
همانطور که گفته شد، انتشار یوآن دیجیتال بیش از هر کشوری، برای شرکای اقتصادی چین بسیار حائز اهمیت است. این اهمیت به ویژه برای کشورهایی مانند ایران که تحت تحریم های اقتصادی غرب قرار داشته و امکان استفاده از سیستم های تسویه حساب های بین المللی مانند سوئیفت را در اختیار ندارند، بسیار حائز اهمیت است.
طی سال های گذشته و به دلیل تحریم های مالی موجود علیه تهران، طرف ایرانی در عمده موارد مجبور بوده از روش تهاتر برای تسویه حساب های خود با چین استفاده نماید. با اینحال، وجود مسائل متعدد منجر به این شده تا روش تهاتر چندان موثر واقع نشود.
از سوی دیگر، در بخش صنایع سنگین، عمده زیرساخت های ایران به صورت سنتی به کشورهای صنعتی غربی به ویژه آلمان وابسته است. لذا، امکان جایگزین سازی ماشین آلات و قطعات چینی به دلیل تفاوت های موجود در استانداردهای به کار رفته در ماشین آلات ایرانی و چینی وجود ندارد.
در صورت امکان استفاده تهران از یوآن دیجیتال برای تسویه حساب های بین المللی خود با چین، می توان گفت که این ارز جدید دیجیتال می تواند نسخه آرام بخشی برای اقتصاد ایران محسوب شود.
با اینحال، باید در نظر داشت که چشم چینی ها مانند هر کشور دیگر جهان به بازار پر رونق غرب به ویژه بازار آمریکا به عنوان بزرگترین بازار مصرف جهان است. لذا، باید منتظر ماند و دید که آیا دولت چین اجازه استفاده از زیرساخت های مربوط به یوآن دیجیتال را به ایران خواهد داد یا خیر.
