بازار؛ گروه صنعت: موضوع توزیع دارو از سوی پلتفرم های توزیع آنلاین کالا به مسئله ای لاینحل تبدیل شده است؛ از یک سو شاید نتوان تسهیل دسترسی به دارو را نادیده گرفت و شاید بعضی از بیماران حتی توان تامین داروی خود از نزدیک ترین داروخانه ای که به فرض ۲۰۰ متر فاصله دارد را هم نداشته باشند.
با این حال حذف داروساز به عنوان واسطه تولیدکننده و بیمار نیز غیرممکن به نظر می رسد؛ چرا که این داروساز است که در اغلب موارد تداخلات دارویی، دوز مصرفی و حتی نحوه مصرف را به بیمار گوشزد می کند و باعث ارتقای سلامت جامعه می شود.
با این شرایط شاید زمان آن رسیده که مسئولان شیوه ای را انتخاب کنند که هم نیاز مردم به تامین دارو در آن لحاظ و هم نقش داروساز همچون گذشته دیده شود. در این رابطه شهرام کلانتری رئیس انجمن داروسازان ایران در گفت و گو با بازار توضیح می دهد:
* به عنوان رئیس انجمن داروسازان بفرمایید انجمن چه نظری درباره تسهیل دریافت دارو بدون مراجعه بیمار به داروخانه و فقط از طریق بستر اینترنت و نرم افزارها دارید؟
در حوزه پلتفرم و مباحثی که این روزها در جامعه مطرح است یک موضوع خیلی کلی داریم که بعضا از آن قرائت نادرست می کنند این در حالی است که مواضع انجمن داروسازان ایران، سازمان نظام پزشکی، وزارت بهداشت، نخبگان جامعه داروسازی ایران هیچ کدام عدم همگامی با تکنولوژی نیست. مواضعی که گرفته شده و تذکراتی که داده می شود از جنس تذکرات دلسوزانه برای سلامت عملکرد حوزه سلامت است.
* با این تفاسیر آیا موافق توزیع دارو از طریق پلتفرم های توزیع آنلاین کالا هستید؟ پلتفرم هایی که تا دیروز غذای گرم و حتی کالاهای سوپرمارکتی را تحویل مردم می دادند؟
خیر، باید برای توزیع آنلاین دارو به طوری برنامه ریزی، ریل گذاری و سیاست گذاری کنیم که تجویزها، مراجعات به مراکز درمانی، مصرف دارو در فضای تبلیغات و در فضای القای مصرف قرار نگیرد.
همچنین اعتقاد داریم که اطلاعات سلامت بیماران نباید در جایی به غیر از تولیت نظام سلامت متمرکز و انباشته شود و یک جمع آوری بزرگ اطلاعات در آنجا رخ دهد.
* با این شرایط یکی از نگرانی های انجمن داروسازان ایران انباشته شدن اطلاعات و در معرض سوء استفاده قرار گرفتن اطلاعات درمانی مردم است؟
بله، اگر این تمرکز اطلاعات سلامت نزد کسی به غیر وزارت بهداشت که در قانون به صورت رسمی و مکرر به عنوان تولیت سلامت از آن ذکر نام شده ذخیر شود، بعدها بدون پیش داروی می گویم که ممکن است درگیر مسائلی همچون هک شدن سیستم، نفوذ سایبری و هر اتفاق دیگر و سواستفاده های احتمالی شویم. به خصوص که تحلیل این داده ها می تواند بر روی رفتارهای سالم اقتصادی جامعه سلامت تاثیر منفی بگذارد.
بنابراین خواسته ما در وهله نخست این است که سیاست گذاری را باید اجازه دهند توسط وزارت بهداشت و فقط این وزارت خانه انجام شود. از این رو وزارت خانه های اقتصادی از جمله وزارت امور اقتصاد و دارایی و هیئت های زیر مجموعه آن همچون هیئت مقررات زدایی و شورای رقابت و غیره که ماموریت اصلی شان در حوزه سلامت نیست نباید ورود کنند.
بخش هایی در حوزه ریاست جمهوری که با دانش جدید و همچون حوزه دانش بنیان ها در ارتباط هستند نباید بدون در نظر گرفتن وزارت بهداشت بر روی حوزه سلامت سیاست گذاری کنند
همچنین بخش هایی در حوزه ریاست جمهوری که با دانش جدید و همچون حوزه دانش بنیان ها در ارتباط هستند نباید بدون در نظر گرفتن وزارت بهداشت بر روی حوزه سلامت سیاست گذاری کنند.
* به نظرتان ورود بخش های اقتصادی کشور به موضوع توزیع دارو به نوعی فشار مضاعفی بر روی وزارت بهداشت است؟ چه مسیر جایگزینی را پیشنهاد می کنید؟
بله، نباید وزارت بهداشت را تحت فشار قرار دهند و باید سازمان نظام پزشکی را در تصمیم گیری ها دخالت دهند. باید نظرات انجمن های تخصصی مربوطه را بگیرند و برمبنای آن نظرات تخصصی، جلسات کارشناسی را با حضور ذینفع های این مجموعه ها تشکیل دهند و نظرات دانشکده های داروسازی و نخبگان حوزه داروسازی کشور که در ۴۰ سال بعد از انقلاب کارنامه خوبی از خود برجای گذاشته اند را دریافت و سپس نقاط ضعف را شناسایی کنند و بعد تصمیم بگیرند.
هئیتی که اختیارات فراوانی هم پیدا کرده حوزه سلامت را با حوزه دیگری که در عرضه حمل و نقل مسافر فعالیت و مقایسه می کند و می گوید اگر آنجا سیستم موفق عمل کرده باید در اینجا هم همین کار را انجام دهیم
متاسفانه هیچ کدام از این کارها انجام نمی شود و می شنویم که هئیتی که اختیارات فراوانی هم پیدا کرده حوزه سلامت را با حوزه دیگری که در عرضه حمل و نقل مسافر فعالیت و مقایسه می کند و می گوید اگر آنجا سیستم موفق عمل کرده باید در اینجا هم همین کار را انجام دهیم.
فقط هم حوزه دارو نیست و بحث پلتفرم در کل نظام سلامت باید مورد واکاوی قرار گیرد. انجمن داروسازان ایران معتقد است که به هیچ عنوان نباید ساده انگاری کنیم و باید عواقب اینکه ورود نادرست به این موضوع چه نتایجی برای کشور می تواند داشته باشد را در نظر بگیریم.
* با این تفاسیر چه توصیه ای دارید؟
تسهیل دسترسی را می توان ایجاد کرد؛ مزایایی به شرط و شروط را می توان در نظر گرفت. ارتباط چهره به چهره دکتر داروساز با بیمار تحت هر شرایطی نباید تحت شعاع قرار گیرد. همچنین اصول اخلاق و حکمت پزشکی ایران نباید تحت شعاع تکنولوژی قرار گیرد. باید دقت کنیم که جامعه پزشکی، جامعه داروسازی، جامعه قسم خورده ای است که ابتدا قسم یاد می کند که اطلاعات بیماران را حفظ کند و رازدار باشد. بنابراین نباید اسرار را با دیگران به اشتراک بگذارند.
* به نظرتان توزیع دارو قدری باعث مصرف گرایی در حوزه دارو نمی شود؟
باید دقت کنیم نگاه تجاری به حوزه درمان و دارو، منجر به این نشود که برای بیماران القای مصرف اتفاق بیفتد. همچنین خدایی نکرده چیزی که بیمار به آن احتیاج ندارد را به او القا شود. کاری نکنیم که تحلیل اطلاعات سلامت دست کسانی بیفتد که پس فردا با اطلاعاتی که در دست شان است به حوزه داروسازی فشار وارد کنند و بتوانند برندها را جا به جا و نوع تجویز جامعه پزشکی را تحت فشار قرار دهند.
همچنین اتفاقات دیگری از این جنس متصور است و در مصاحبه های مختلف هم عرض کنیم و این نگاه که فقط مخالف هستیم برداشت غلطی است و اعتقادمان این است که کار باید در بستر صحیحی که وزارت بهداشت معرفی خواهد کرد انجام شود و دیگران نباید دخالتی داشته باشند.
