آیا تابحال به این موضوع فکر کرده‌اید که قند در آزمایش خون فقط یک عدد است یا نشانه‌ای که می‌گوید سلامتی شما تهدید می‌شود. اصلا منظور از قند خون در آزمایش چیست؟ چه کسانی به این آزمایش خون نیاز دارند و میزان نرمال آن چقدر است؟ آیا برای اینکه بدانید به دیابت مبتلا شده‌اید و […]
آیا تابحال به این موضوع فکر کرده‌اید که قند در آزمایش خون فقط یک عدد است یا نشانه‌ای که می‌گوید سلامتی شما تهدید می‌شود. اصلا منظور از قند خون در آزمایش چیست؟ چه کسانی به این آزمایش خون نیاز دارند و میزان نرمال آن چقدر است؟ آیا برای اینکه بدانید به دیابت مبتلا شده‌اید و یا در معرض آن قرار دارید تنها یک نوع آزمایش قند خون وجود دارد یا بیشتر؟ در این مقاله پاسخ این سوال‌ها و بیشتر از آن‌ها را مطالعه می‌کنید.
معنی قند در آزمایش خون چیست؟
آزمایش قند خون، تستی است که میزان گلوکز بدن را ارزیابی می‌کند. غذایی که می‌خورید باید پردازش شود تا به مصرف سلول‌های بدن برسد. گلوکز قندی است که در پردازش غذا تولید می‌شود. انسولین هورمونی است که لوزالمعده آن را ترشح می‌کند و وظیفه آن هدایت گلوکز به سلول‌های مختلف بدن مانند سلول‌های قلب و ماهیچه‌ها است. مشکل از آنجایی شروع می‌شود که انسولین نمی‌تواند به وظیفه خود به‌درستی عمل کند و در نتیجه گلوکز در خون تجمع پیدا می‌کند. دقیقا در همین مرحله است که قند خون در آزمایش بالا نشان داده می‌شود.
علائم اختصاری قند در آزمایش خون چیست؟
علامت اختصاری قند خون در آزمایش به نوع تست بستگی دارد:
آزمایش قند خون ناشتا
اگر می‌خواهید بدانید به دیابت مبتلا هستید یا خیر به این تست نیاز دارید. برای انجام آن باید به مدت ۸ تا ۱۲ ساعت ناشتا باشید. در طی ساعات ناشتایی می‌توانید برای رفع تشنگی آب بنوشید اما در مصرف انواع نوشیدنی، دمنوش و چای محدودیت دارید. علامت اختصاری آزمایش قند خون ناشتا در برگه آزمایش FBS یا FBG است و به شکل زیر تفسیر می‌شود:
- رِنج نرمال قند خون ناشتا برای غیر دیابتی‌ها کمتر از ۹۹ mg/dL
- عدد نرمال قند خون ناشتا برای دیابتی‌ها بین ۸۰ تا ۱۳۰ mg/dL
- پره دیابت (پیش دیابت) بین ۱۰۰ تا ۱۲۵ mg/dL
- دیابت ۱۲۶ mg/dL و بالاتر از آن
انجام این آزمایش برای همه افراد مناسب است، به‌ویژه کسانی که در سابقه خانوادگی آن‌ها دیابت وجود دارد. اگر در این مرحله مشخص شود که به دیابت مبتلا هستید، مصرف داروهایی مانند قرص متفورمین شروع می‌شود. مصرف این داروها می‌توانند بر سیستم گوارش تاثیر بگذارند، به همین دلیل بسیاری از بیماران به دکتر گوارش نیز نیاز دارند.
آزمایش قند خون دو ساعته
پزشکان متخصص با توجه به نتایج این آزمایش متوجه می‌شوند که آیا بدن در حذف گلوکز اضافه از خون عملکرد درستی دارد یا خیر. برای انجام این آزمایش لازم است صبحانه روتین و معمولی خود را داشته باشید. از لحظه‌ای که صرف صبحانه تمام می‌شود تا زمان خونگیری غذا نخورید. برای اینکه نتیجه تست از دقت بیشتری برخوردار باشد، زمان پایان صبحانه را یادداشت و با توجه به آن ۲ ساعت بعد در آزمایشگاه حاضر شوید. مدت زمان صرف صبحانه را چیزی حدود ۲۰ دقیقه در نظر بگیرید.
علامت اختصاری آزمایش قند خون دو ساعته در برگه آزمایش 2hpp است. رنج نرمال آزمایش قند خون دوساعته می‌تواند به شکل زیر باشد:
- برای غیردیابتی‌ها کمتر از ۱۴۰ mg/dL
- برای دیابتی‌ها کمتر از ۱۸۰ mg/dL
پزشکان غدد انجام این آزمایش را به افراد زیر توصیه میکنند:
- افرادی که مشکلات مقاومت به انسولین دارند.
- کسانی که نتیجه آزمایش قند خون ناشتای آن‌ها مشکوک است.
- زنان باردار
- افرادی که علائم دیابت را دارند.
اگر با علائمی مانند خشکی دهان، تکرر ادرار، کاهش وزن، تاری دید و خستگی مواجه هستید اما دلیل موجهی برای آن‌ها پیدا نمی‌کنید، بهتر است با بهترین دکتر غدد تهران مشورت کنید. این علائم می‌توانند مربوط به مرض قند باشند.
آزمایش HbA1C
هدف از تجویز این آزمایش قند خون را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
- ارزیابی کنترل گلوکز در خون در طولانی مدت: این آزمایش به پزشکان اطلاعات مفیدی در مورد سطح متوسط گلوکز خون در مدت زمان ۲ تا ۳ ماه گذشته را می‌دهد.
- تنظیم درمان دیابت: بر اساس نتایج HbA1c، پزشکان می‌توانند تغییرات لازم در درمان دیابت مانند تنظیم داروها و مدیریت غذایی را تجویز کنند تا سطح گلوکز در خون در طولانی مدت بهبود یابد.
- پیش‌بینی ریسک عوارض دیابت: اگر نتیجه آزمایش قند خون HbA1c بالا باشد، یعنی ریسک بروز عوارض ناشی از دیابت نیز بیشتر است. این نتایج به پزشکان کمک می‌کند تا از بروز مشکلات بیشتر برای بیماران دیابتی پیشگیری کنند.
نتایج این تست به‌صورت درصد اعلام می‌شود:
- رِنج نرمال ۵.۶ درصد و کمتر از آن
- پیش‌دیابت بین ۵.۷ تا ۶.۴ درصد
- دیابت ۶.۵ درصد و بالاتر از آن
آزمایش چالش گلوکز
این تست همان آزمایش دیابت در بارداری است که در برگه آزمایش قند خون با علامت اختصاری GCT نمایش داده می‌شود. پزشک متخصص زنان معمولا این تست را در هفته‌های ۲۴ تا ۲۸ام بارداری تجویز می‌کند. ناشتا بودن برای آزمایش GCT ضروری نیست، با این حال بهتر است در این زمینه با پزشک معالج مشورت کنید. برای نمونه‌گیری یک محلول گلوکز به زن باردار خورانده می‌شود. این محلول حداکثر در مدت ۵ دقیقه باید مصرف شود، یک ساعت پس از آن خونگیری انجام می‌شود. سطح نرمال آزمایش دیابت بارداری ۱۴۰ mg/dL و کمتر از آن است.
آزمایش قند خون تحمل گلوکز خوراکی (OGTT)
پزشکان این تست را با هدف توانایی بدن برای تحمل مقدار استاندارد گلوکز تجویز میکنند، البته انجام آن به زنان باردار نیز توصیه می‌شود. برای انجام آن ابتدا خونگیری در شرایط ناشتایی انجام می‌شود، سپس تکنسین آزمایشگاه از بیمار می‌خواهد تا محلول گلوکز را بنوشد. پس از آن در بازه‌های زمانی مشخص که معمولا ۳۰ دقیقه، ۱ ساعت، ۲ ساعت و ۳ ساعت است، خونگیری انجام می‌شود. رِنج نرمال آزمایش قند خون OGTT با توجه به بازه زمانی آن مشخص می‌شود؛ مثلا در حالت ناشتا مقدار نرمال آن کمتر از ۱۱۰ mg/dL است.
آزمایش قند خون تصادفی
علامت آزمایش خون تصادفی در برگه آزمایش به صورت RBS نمایش داده می‌شود. این تست را می‌توانید در هر زمانی انجام دهید. اگر نتیجه این تست بیشتر از ۲۰۰ mg/dL باشد، به معنای بروز دیابت است.
برای تجویز آزمایش قند خون به پزشکی مراجعه کنیم؟
پزشکان عمومی، متخصصان داخلی، پزشکان غدد و حتی سایر پزشکان مانند متخصص گوارش می‌توانند این تست را برای بررسی دقیق‌تر وضعیت بیمار تجویز کنند.
برای انجام آزمایش قند خون و تفسیر آن می‌توانید از خدمات آنلاین سلامت استفاده کنید. این تست به یک خونگیری ساده نیاز دارد و به‌راحتی در منزل یا محیط کار انجام می‌شود.
ممنون از اطلاعات مفیدتون، درمانکده واقعا مطالب مفیدی میذاره توی سایتش