آخرین تحولات بیکاری؛ سد بازار کار در مقابل جوانان - افق اقتصادی

به گزارش اکوایران، براساس داده‌ها و ارقام مرکز آمار در زمستان سال گذشته، هم در مردان و هم در زنان نرخ بیکاری در میان افراد ۲۰ تا ۲۴ سال بالاترین رقم در مقایسه با سایر گروه‌های سنی بوده است.

مطابق با آمار و ارقام، نرخ بیکاری زنان به صورت کلی و همچنین در گروه‌های سنی پر متقاضی در بازار کار بالاتر از مردان بوده است.

اینکه نرخ بیکاری در گروه‌های سنی پایین مانند ۱۵ تا ۱۹ ، ۲۰ تا ۲۴ و ۲۵ تا ۲۹ سال بیشتر از سایر گروه‌ها بوده در بالا بودن تقاضای شغلی این افراد و جمعیت زیادتر آن‌ها در بازار کار نهفته است. در مقابل اما در زنان و مردان هرچه سن افراد افزایش یافته نرخ بیکاری کاهش داشته که احتمالا در نتیجه کاهش حضور در بازار کار است.

در این گزارش از نرخ مشارکت اقتصادی که در نرخ بیکاری جهت تحلیل اتفاقات بازار کار ضروری است استفاده نشده و صرفا به بیان کلی نرخ بیکاری در زنان و مردان به تفکیک گروه‌های سنی پرداخته شده است. از همین‌رو در گزارش‌های آینده، تحولات بازار کار از طریق تحلیل نرخ بیکاری در کنار نرخ مشارکت اقتصادی مورد بررسی قرار می‌گیرد.

نرخ بیکاری به چه معناست؟

براساس تعریف مرکز آمار ایران، افراد ۱۵ ساله و بیشتر جمعیت حاضر در سن کار تلقی می‌شوند و وضعیت شغلی آنها در آمارهای بازار کار محاسبه می‌شود. این جمعیت به دو بخش جمعیت فعال و غیرفعال تقسیم می‌شوند. جمعیت فعال مجموع افراد شاغل و بیکار اما در جستجوی شغل است و از نسبت آن به جمعیت حاضر در سن کار نرخ مشارکت اقتصادی به دست می‌آید. از نسبت جمعیت بیکار به کل جمعیت فعال نیز نرخ بیکاری محاسبه می‌شود.

نرخ بیکاری به تنهایی جهت تحلیل تحولات مربوط به بازار کار کافی نیست. چرا که به طور مثال کاهش نرخ بیکاری همزمان با کاهش نرخ مشارکت می‌تواند حاکی از ناامیدی جویندگان کار و خروج آن‌ها از بازار کار باشد. بنابراین علت پایین آمدن نرخ بیکاری ، خروج افراد از بازار کار و در نتیجه کاهش نرخ مشارکت اقتصادی بوده که اتفاقی منفی تلقی می‌شود. در مقابل اما اگر نرخ بیکاری کاهش یافته و نرخ مشارکت اقتصادی افزایش یابد این امر نمایانگر آن است که افزایش جمعیت متقاضی شغل با پاسخ مثبت کارفرمایان مواجه شده و بنابراین تحولات بازار کار مثبت بوده است.

وضعیت کلی بیکاری به تفکیک گروه‌های سنی در زمستان ۱۴۰۳

نرخ بیکاری کل کشور اعم از زنان و مردان در زمستان سال گذشته معادل ۷.۸ درصد بوده است. با این‌حال وقتی به تفکیک گروه‌های سنی به آمار نرخ بیکاری نگاهی بیندازیم متوجه می‌شویم که در زمستان سال گذشته گروه سنی ۲۰ تا ۲۴ سال بالاترین نرخ بیکاری را نسبت به سایر گروه‌های سنی داشته است. نرخ بیکاری این گروه معادل ۲۳.۱ درصد بوده است. بعد از این گروه سنی، مردان و زنان ۲۵ تا ۲۹ ساله بالاترین نرخ بیکاری را به خود اختصاص داده و نرخ بیکاری آن‌ها معادل ۱۷ درصد بوده است. بعد از این دسته نیز گروه سنی ۱۵ تا ۱۹ سال قرار می‌گیرند که نرخ بیکاری این گروه در زمستان ۱۴۰۳ معادل ۱۵.۸ درصد برآورد شده است.

از طرف دیگر هرچه سن افراد چه زن چه مرد افزایش یافته است نرخ بیکاری گروه‌های سنی کمتر شده که این امر می‌تواند دو دلیل داشته باشد. مورد اول این است که احتمالا افراد در گروه‌های سنی نسبتا بالا صاحب شغل بوده و مورد دوم این است که افراد با افزایش سن دیگر به حضور در بازار کار مایل نیستند و احتمالا در وضعیت بازنشستگی به سر می‌برند.

نرخ بیکاری زنان و مردان به تفکیک گروه‌های سنی در زمستان ۱۴۰۳

نرخ بیکاری مردان در آخرین فصل گذشته برابر با ۶.۵ درصد عنوان شده است . بررسی‌ها نشان می‌دهد در مردان نیز مانند کل جمعیت کشور در زمستان ۱۴۰۳ بالاترین نرخ بیکاری متعلق به افراد ۲۰ تا ۲۴ سال بوده و معادل ۲۰.۱ درصد برآورد شده است. بعد از این گروه بیشرین نرخ بیکاری به افراد در بازه سنی ۲۵ تا ۲۹ سال اختصاص یافته که برابر با ۱۳.۶ درصد اعلام شده است. در رتبه سوم بیشترین نرخ بیکاری مردان نیز گروه سنی ۱۵ تا ۱۹ سال قرار گرفته‌اند که نرخ بیکاری این افراد ۱۳.۲ درصد محاسبه شده است. همچنین هرچقدر به سمت گروه‌های سنی بالاتر در مردان حرکت می‌کنیم نرخ بیکاری کاهش یافته است که به علت این امر پیش‌تر اشاره شد.

آمارها حاکی از آن است که نرخ بیکاری زنان در زمستان سال گذشته ۱۴.۲ درصد بوده که در مقایسه با نرخ بیکاری کل و مردان رقمی بالاتر است. با این‌وجود در میان زنان نیز افراد با گروه سنی ۲۰ تا ۲۴ سال بالاترین نرخ بیکاری را داشته و نرخ بیکاری آن‌ها ۳۴.۹ درصد محاسبه شده است. بعد از این گروه سنی، افراد بازه سنی ۱۵ تا ۱۹ سال قرار گرفته‌اند که به گزارش مرکز آمار نرخ بیکاری این افراد ۳۰.۷ درصد برآورد شده است. همچنین، مقام سوم بالاترین نرخ بیکاری زنان به گروه سنی ۲۵ تا ۲۹ سال با نرخ بیکاری ۲۹.۱ درصد تعلق گرفته است. به مانند جمعیت کل کشور و مردان، در زنان نیز نرخ بیکاری با افزایش سن ، روندی کاهشی را طی کرده است.