کارنامه تورمی دولت‌ها در ایران؛ کدام بیشترین نوسان را داشته است؟ - افق اقتصادی

به گزارش اکوایران، مرکز آمار ایران روند تورم سالانه با سال پایه ۱۴۰۰ را بروزرسانی کرده و در این بروزرسانی از روند تورم را از سال ۱۳۸۴ تا زمستان ۱۴۰۳ تکمیل کرده است. بررسی دولت محور این روند تورم سالانه نشان می‌دهد از دولت اول محمود احمدی‌نژاد تا کنون، بیشترین سطح تورم سالانه در دولت شهید رئیسی رقم خورده است. از سوی دیگر دولت شهید رئیسی کمترین میزان نوسان تورمی را نیز تجربه کرده است.

تورم یکی از مهمترین متغیرهای اقتصاد است که سطح کلی افزایش قیمت در کالاهای اقتصاد را توضیح می‌دهد. زمانیکه تورم در سطوح بالایی قرار دارد، قیمت‌های نسبی در اقتصاد دچار نوسانات شدید شده و ثبات اقتصاد کلان دچار تزلزل می‌شود. اما در کنار سطوح بالای تورم، میزان نوسان تورم نیز حائز اهمیت است. هرچه نوسان تورم در یک اقتصاد بیشتر باشد، میزان نااطمینانی در اقتصاد افزایش یافته و قدرت پیش‌بینی از فعالان اقتصادی گرفته می‌شود. کاهش قدرت پیش‌بینی نیز سبب آسیب جدی به کسب و کارها و درآمد خانوار شده و در نهایت خود رفاه خانوارها را کاهش می‌دهد.

در این گزارش به بررسی تورم سالانه در هر دولت پرداخته شده و نوسان تورم در هر دولت با محاسبه انحراف معیار مورد سنجش قرار گرفته است. انحراف معیار یک متغیر آماری است که نشان می‌دهد تورم هر سال نسبت به میانگین تقریبا چه میزان فاصله داشته است. هرچه انحراف معیار تورم سالانه در یک دولت بیشتر شود، نشان‌دهنده نوسانات بیشتر تورم سالانه در آن دولت خواهد بود.

نوسانات بالای تورم در دولت یازدهم و دوازدهم رقم خورد

همانطور که گفته شد دوره مورد بررسی در این گزارش حد فاصل سال‌های ۱۳۸۴ تا اسفند ۱۴۰۳ است. وضعیت تورم سالانه در دولت اول و دوم محمود احمدی نژاد تقریبا یکسان بوده است. بیشترین سطح تورم سالانه در دولت اول محمود احمدی نژاد ۲۵ درصد و در دولت دوم ایشان ۲۸ درصد بوده است. اما میزان نوسانات تورمی در دولت دوم این رئیس جمهور نسبت به دولت اول بیشتر شده است. طبق محاسبات انحراف معیار در دولت اول محمود احمدی نژاد معادل ۶ واحد و دولت دوم ایشان ۹.۳ واحد بوده است.

دولت اول حسن روحانی با توافق برجام همراه بوده و کاهش چشمگیری را تجربه کرده است. این کاهش در تورم به معنای ایجاد ثبات اقتصادی بیشتر در این دولت بوده است. اما میزان نوسانات تورم در دولت اول حسن روحانی حتی از دو دولت محمود احمدی نژاد بیشتر بوده و به ۱۱.۱ واحد رسیده است.

دولت دوم حسن روحانی همراه با خروج ترامپ از برجام بوده و تورم سالانه این دولت جهش شدیدی را تجربه کرده است. این جهش سبب شد تورم سالانه تا ۳۶ درصد در سال ۱۳۹۹ افزایش پیدا کند. همین افزایش باعث شده بیشترین میزان نوسانات تورمی در این دولت به وقوع بپیوندد. انحراف معیار در دولت دوم حسن روحانی، بیشترین سطح در دوره مورد بررسی را داشته و معادل ۱۲.۸ واحد بوده است.

دولت اول و دوم حسن روحانی به دلیل نوسانات شدید تورمی، شرایط سختی را برای پیش‌بینی آینده فعالان اقتصادی ایجاد کرده است. 

در ادامه می‌توان گفت دولت سیزدهم، کمترین میزان نوسانات تورمی را تجربه کرده است. انحراف معیار تورم سالانه در دولت شهید رئیسی معادل ۲.۸ واحد بوده که کمترین میزان در میان دولت‌های پیش از خود است. البته  باید در نظر داشت که ایشان مدت زمان کمتری زمامدار دولت بوده و این اتفاق را می‌توان یکی از دلایل کاهش نوسانات تورمی در دولت سیزدهم عنوان کرد.

از سوی دیگر دولت سیزدهم بیشترین میزان تورم سالانه را نیز به نام خود ثبت کرده است. آمارها نشان می‌دهد تورم سالانه در دولت میانه دولت سیزدهم تا ۴۵ درصد افزایش یافته که بیشترین سطح از سال ۸۴ تا کنون بوده است.