به گزارش اکوایران؛ کاهش سهم صادرات کشاورزی از کل صادرات غیرنفتی کشور، از ۲۶ درصد در اوایل دهه ۸۰ به کمتر از ۱۰ درصد در سالهای اخیر براساس داده‌های رسمی گمرک ایران، نشانه‌ای روشن از ضعف سیاست‌های تجاری و نبود استراتژی منسجم در این حوزه است. هرچند براساس آمار صادرات کشاورزی در دهه ۸۰ مسیر رشد […]
به گزارش اکوایران؛ کاهش سهم صادرات کشاورزی از کل صادرات غیرنفتی کشور، از ۲۶ درصد در اوایل دهه ۸۰ به کمتر از ۱۰ درصد در سالهای اخیر براساس داده‌های رسمی گمرک ایران، نشانه‌ای روشن از ضعف سیاست‌های تجاری و نبود استراتژی منسجم در این حوزه است. هرچند براساس آمار صادرات کشاورزی در دهه ۸۰ مسیر رشد را طی کرد و حتی به تأمین ارز برای کشور کمک کرد، اما در دهه ۹۰ با افت پیاپی، از اولویت سیاستگذاران فاصله گرفت. نوسانات ارزی، نبود بازارهای پایدار، ضعف زیرساخت‌های صادراتی و همچنین نگاه کوتاه‌مدت به تجارت محصولات کشاورزی، عوامل اصلی این افول بوده‌اند. این روند اگر ادامه یابد، نه‌تنها جایگاه ایران را در بازارهای جهانی تضعیف می‌کند، بلکه به امنیت غذایی و درآمد کشاورزان نیز آسیب می‌زند.
براساس بررسی کمیسیون کشاورزی اتاق ایران، روند بلند مدت صادرات محصولات کشاورزی از منظر ارزش نشان میدهد که در بین سالهای ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۳ ارزش صادرات محصولات به طور کلی روندی صعودی را ثبت کرده و از حدود یک میلیارد دلار در ابتدای دوره بررسی به بیش از ۶,۸ میلیارد دلار در سال ۱۳۹۳ رسیده است. اما پس از سال ۱۳۹۳ این روند افزایشی متوقف شده است و به تدریجی روندی رو به نزول و همراه با نوسانات بیشتر را به ثبت رسانده است بررسی دقیق‌تر نشان میدهد که ارزش صادرات این محصولات از ۶,۳ میلیارد دلار در سال ۱۳۹۵ به حدود ۵,۲ در سال ۱۴۰۱ کاهش یافته و پس از آن در انتهای دوره ی بررسی مجددا به ۶,۳ میلیارد دلار رسیده است.
براساس تحلیل کمیسیون کشاورزی اتاق ایران میزان رشد ارزش صادرات محصولات کشاورزی با ۴۲,۹ درصد مربوط به سال ۱۳۸۴ بوده است و پس از آن در سالهای ۱۳۸۵ و ۱۳۸۲ با رشد ۴۰,۴ و ۳۶,۸ درصد شاهد بیشترین میزان رشد ارزش صادرات محصولات کشاورزی بوده‌ایم.
از سوی دیگر کمترین میزان رشد ارزش صادرات محصولات کشاورزی ایران با -۱۴,۶ مربوط به سال ۱۴۰۰ بوده است و پس از آن رشدهای -۱۴ و -۱۰,۱ به ترتیب در سالهای ۱۳۹۲ و ۱۳۸۳ به ثبت رسیده است. بررسی روند نرخ رشد ارزش صادرات محصولات کشاورزی نشان میدهد که در بخش قابل توجهی از سالهای دهه ۹۰ ارزش صادرات محصولات کشاورزی نسبت به سال گذشته خود کاهش یافته است و تنها در دو سال ابتدای دهه ۹۰ و همچنین سالهای ۱۳۹۳ و ۱۴۰۲ شاهد افزایش ارزش صادرات نسبت به سال گذشته بوده‌ایم. بر خلاف دهه ۸۰ و اوایل دهه ۱۴۰۰ در دهه ۸۰ میزان صادرات به استثنای دو سال ۱۳۸۳ و ۱۳۸۷ نسبت به سال قبل از آن افزایش یافته است و میتوان بیان کرد که در دهه ۸۰ شاهد رونق صادرات محصولات کشاورزی بوده‌ایم اما در ادامه شاهد افول صادرات محصولات کشاورزی از منظر ارزش هستیم.
ارزش صادرات محصولات کشاورزی واحد میلیارد دلار (منبع: گمرک ایران)
بررسی های کمیسیون کشاورزی اتاق ایران نشان میدهد، روند رشد صادرات کالاهای غیر نفتی با سرعت بیشتری افزایش یافته و از سوی دیگر روند رشد ارزش صادرات محصولات کشاورزی به طور نسبی از سرعت رشد کمتری برخوردار است در نتیجه سهم بخش کشاورزی از صادرات کالاهای غیر نفتی به تدریج کاهش یافته است.
سهم ارزش صادرات کالاهای کشاورزی از کل صادرات غیر نفتی در ابتدای دوره بررسی در حدود ۲۴ درصد در سال ۱۳۸۰ روندی افزایشی را طی کرده و در سال ۱۳۸۲ به ۲۶,۴ درصد افزایش یافته است که نشان دهنده بیشترین سهم صادرات کالاهای کشاورزی از صادرات کالاهای غیر نفتی محسوب میشود. اما در ادامه شاهد روند نزولی این متغیر بوده‌ایم به طوری که مقدار این متغیر از ۲۶,۴ درصد در سال ۱۳۸۲ به ۹,۷ درصد در سال ۱۴۰۱ رسیده است که این مساله موئد کاهش اهمیت بخش کشاورزی از صادرات غیر نفتی کشور بوده است. در دهه ۹۰ بیشترین سهم ارزش صادرات کالاهای کشاورزی از صادرات کالاهای غیر نفتی با ۱۸,۹ درصد مربوط به سال ۱۳۹۱ بوده است و پس از آن همواره شاهد کاهش این سهم بوده‌ایم و حتی کاهش شدید ارزش صادرات کالاهای غیر نفتی در سال ۱۳۹۸ نتوانسته از کاهش سهم صادرات کالاهای کشاورزی جلوگیری به عمل آورد.
روند ارزش صادرات غیر نفتی، ارزش صادرات محصولات کشاورزی و سهم آن از کل ارزش صادرات غیر نفتی (منبع: اتاق ایران)
