نوسانات اشتغال در استان‌های ایران؛ کاهش نسبت اشتغال در ۱۸ استان+ نمودار - افق اقتصادی

به گزارش اکوایران، بررسی داده‌های مربوط به نسبت اشتغال در استان‌های کشور طی زمستان سال‌های ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ نشان می‌دهد که وضعیت بازار کار در برخی استان‌ها دستخوش تغییرات قابل‌توجهی شده است. 

نسبت اشتغال یکی از شاخص‌های کلیدی در تحلیل وضعیت بازار کار یک کشور یا منطقه است. این شاخص بیانگر سهم جمعیت شاغل از کل جمعیت در سن کار (۱۵ سال و بیشتر) است و معمولاً به‌صورت درصدی بیان می‌شود. در حالی که نرخ بیکاری فقط جمعیت فعال را در نظر می‌گیرد، نسبت اشتغال تصویری کلی‌تر از میزان به‌کارگیری جمعیت در سن کار ارائه می‌دهد. از همین‌رو، این شاخص برای ارزیابی توان اقتصاد در ایجاد فرصت‌های شغلی و جذب نیروی انسانی، اهمیت بالایی دارد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که نسبت اشتغال در کل کشور طی زمستان ۱۴۰۳ نسبت به مدت مشابه در سال قبل کاهش یافته است. بالاترین و پایین‌ترین سطح این نسبت نیز به ترتیب متعلق به استان‌های زنجان و ایلام بوده است.

وضعیت اشتغال زمستانی در ایران

طبق داده‌های مرکز آمار و در سطح کل کشور، نسبت اشتغال از ۳۷.۳ درصد در زمستان ۱۴۰۲ به ۳۷.۰ درصد در زمستان ۱۴۰۳ کاهش یافته است. این کاهش ۰.۳ واحد درصدی، هرچند اندک به نظر می‌رسد، اما نشانه‌ای از رکود نسبی در بازار کار است و می‌تواند ناشی از عوامل متعددی از جمله کاهش تقاضای نیروی کار، رکود در بخش تولید یا اثرات فصلی باشد.

در بین استان‌های کشور، استان یزد با کاهش ۳.۱ واحد درصدی نسبت اشتغال، بیشترین افت را تجربه کرده است. نسبت اشتغال در این استان از ۴۱.۱ درصد در زمستان ۱۴۰۲ به ۳۸.۰ درصد در زمستان ۱۴۰۳ رسیده است. این کاهش ممکن است ناشی از افت فعالیت‌های صنعتی یا کاهش اشتغال در بخش خدمات باشد. پس از یزد، استان آذربایجان غربی با کاهش ۲.۹ واحد درصدی در رتبه دوم قرار دارد و نسبت اشتغال آن از ۳۷.۴ درصد به ۳۴.۵ درصد رسیده است. استان اصفهان نیز با افت ۲.۴ واحد درصدی مواجه بوده و در زمستان ۱۴۰۳ نسبت اشتغال آن به ۳۵.۵ درصد کاهش یافته است. همچنین استان البرز با کاهش ۲.۳ واحد درصدی و اردبیل با کاهش ۲.۲ واحد درصدی در میان استان‌هایی قرار دارند که افت قابل توجهی را ثبت کرده‌اند. این کاهش‌ها می‌تواند نتیجه افت فرصت‌های شغلی، تعطیلی بنگاه‌های اقتصادی یا کندی رشد اقتصادی در این مناطق باشد.

در مقابل، برخی استان‌ها روند افزایشی در نسبت اشتغال داشته‌اند. استان هرمزگان با رشد ۲.۱ واحد درصدی در زمستان ۱۴۰۳ نسبت به زمستان قبل، بهبود در نسبت اشتغال را تجربه کرده که ممکن است ناشی از توسعه فعالیت‌های بندری یا افزایش اشتغال در صنایع خدماتی باشد. در چهارمحال و بختیاری نیز نسبت اشتغال با رشد ۱.۸ واحد درصدی همراه بوده است. همچنین استان‌های کرمانشاه و مازندران به ترتیب با افزایش ۱.۵ و ۱.۲ واحد درصدی، در میان استان‌هایی قرار دارند که عملکرد مثبتی در حوزه اشتغال داشته‌اند. این رشدها می‌تواند بازتابی از تأثیر سیاست‌های حمایتی، اجرای پروژه‌های عمرانی یا تحرک بیشتر در بخش کشاورزی و گردشگری باشد. در مقابل، نسبت اشتغال در استان‌هایی مانند همدان، یزد، البرز، اردبیل و اصفهان کاهش یافته است.

به‌طور کلی، تحلیل داده‌های نسبت اشتغال در زمستان ۱۴۰۳ نشان می‌دهد که بازار کار در کشور دچار نوساناتی شده است. در حالی که برخی استان‌ها شاهد کاهش شدید اشتغال بوده‌اند، برخی دیگر توانسته‌اند با حفظ یا افزایش فرصت‌های شغلی، عملکردی مثبت ارائه دهند. تداوم این روند در سال‌های آتی به نحوه مدیریت اقتصادی، سرمایه‌گذاری در بخش‌های مولد و سیاست‌گذاری‌های بازار کار بستگی خواهد داشت.