به گزارش اکوایران، آمارها حاکی از آن است که قبل از تحریم‌ها به ترتیب خدمات، نفت، صنعت و معدن و در آخر کشاورزی بیشترین سهم را از کیک اقتصاد ایران داشته‌اند. با این‌وجود بعد از اعمال تحریم بر اقتصاد ایران صنعت و معدن جای نفت در رتبه دوم گرفته است. کیک اقتصاد به روش ارزش […]
به گزارش اکوایران، آمارها حاکی از آن است که قبل از تحریم‌ها به ترتیب خدمات، نفت، صنعت و معدن و در آخر کشاورزی بیشترین سهم را از کیک اقتصاد ایران داشته‌اند. با این‌وجود بعد از اعمال تحریم بر اقتصاد ایران صنعت و معدن جای نفت در رتبه دوم گرفته است.
کیک اقتصاد به روش ارزش افزوده چطور محاسبه می‌شود؟
براساس مبانی علم اقتصاد، حجم اقتصاد یک کشور به دو روش می‌تواند مورد محاسبه قرار گیرد. این دو روش ارزش افزوده و هزینه‌ای نام گرفته‌اند. در برآورد تولیدناخالص داخلی به روش ارزش افزوده ، اقتصاد به چهار بخش تقسیم شده و از مجموع ارزش افزوده تولید شده در هر کدام از این بخش‌ها، حجم کل اقتصاد به دست می‌آید. براین اساس از مجموع ارزش تولید شده در بخش‌های کشاورزی، صنعت و معدن، خدمات و نفت میزان کل ارزش افزوده در اقتصاد یک کشور محاسبه می‌شود. حال اگر ارزش افزوده هر کدام از این بخش‌ها به تولید ناخالص داخلی تقسیم کنیم ، سهم هر بخش از کل اقتصاد برآورد شده و می‌توان از این طریق متوجه شد که نقش بخش مورد نظر در اقتصاد کشور چگونه است.
سهم بخش‌های ارزش افزوده؛ با تحریم و بدون تحریم
بررسی‌ها نشان از آن دارد که در سال ۹۰ زمانی که همچنان تحریم‌های آمریکا تاثیر خود را بر اقتصاد نگذاشته بودند، خدمات با سهمی معادل ۳۹.۲ درصد بزرگترین بخش اقتصاد ایران بوده و بعد از این بخش، نفت با ۲۸.۱ درصد، صنعت و معدن با ۲۶.۹ درصد و کشاورزی با ۵.۸ درصد در جایگاه‌های بعدی قرار گرفته‌اند.
با وقوع آثار تحریم‌ها بر بخش حقیقی اقتصاد کشور سهم نفت از کیک اقتصاد کاهش یافت. به طوری که در سال ۹۴ سهم خدمات از اقتصاد ۴۰.۷ درصد، صنعت و معدن ۲۹ درصد، نفت ۲۳.۱ درصد و کشاورزی ۷.۳ درصد برآورد شده است. به این ترتیب در این سال در مقایسه با سال ۹۰ همچنان خدمات بیشترین سهم را از اقتصاد داشته اما گروه صنعت و معدن جای نفت در رتبه دوم گرفته است.
با امضای برجام در تیرماه سال ۹۴ و رفع تحریم‌های بین المللی علیه اقتصاد ایران، وضعیت فروش نفت کشور بهبود یافت و مجددا بخش نفتی توانست سهم خود را در ارزش افزوده کل افزایش دهد. به طوری که در این سال سهم نفت از کیک اقتصاد ۲۶.۶ درصد برآورد شده است. با این‌حال همچنان این بخش در موضوع سهم از حجم اقتصاد در رتبه سوم قرار گرفته است. در این سال خدمات با ۳۶.۶ درصد سهم از کیک اقتصاد، صنعت و معدن با ۳۰.۴ و کشاورزی با ۶.۴ درصد در جایگاه آخر حضور داشته است.
خروج آمریکا از برجام در سال ۹۷ موجب شد تا دوباره سایه تحریم‌ها بر آسمان اقتصاد ایران پدیدار شوند. به طوری که در اثر این تحریم‌ها فروش نفت ایران کاهش یافته و سهم این بخش از حجم اقتصاد نزولی شد. به بیان دقیق‌تر در سال ۹۹ خدمات ۳۹.۵ درصد از حجم اقتصاد را در اختیار داشته است. بعد از خدمات، صنعت و معدن قرار دارد با سهمی معادل ۳۲.۷ درصد و بعد از این بخش، نفت سهمی برابر با ۱۹.۳ درصد در اختیار داشته است. مطابق سال‌های گذشته در جایگاه آخر کشاورزی حضور داشته که سهم ۸.۵ درصدی از کل ارزش افزوده تولید شده در اقتصاد ایران داشته است.
براساس آخرین آمارهای مرکز آمار، در ۹ ماهه سال ۱۴۰۳ ، همچنان تحریم‌ها بر علیه اقتصاد ایران پابرجا بوده و سهم خدمات از اقتصاد ۳۸.۱ درصد، صنعت و معدن ۳۰.۵ درصد، نفت ۲۳.۸ درصد و کشاورزی ۷.۶ درصد بوده است.
گرافیست : سید مصطفی موسوی
