هشدار افزایش انتظارات تورمی؛ سهم پول از نقدینگی رشد کرد - افق اقتصادی

به گزارش اکوایران، جدیدترین آمارها از متغیرهای پولی نشان از آن دارد که سهم پول از نقدینگی در چهار ماه گذشته روندی صعودی داشته و در بهمن‌ماه ۱.۲ واحد درصد نسبت به آبان افزایش یافته و ۲۵.۲ درصد برآورد شده است. به صورت کلی وقتی سهم پول از نقدینگی صعودی شود این امر به معنای افزایش نااطمینانی و انتظارات تورمی در اقتصاد و احتمالا افزایش قیمت‌ها در آینده است.

اعداد و ارقام حاکی از آن است که از سال ۹۲ تا بهمن امسال ، دو رخداد خروج ترامپ از برجام و حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی موجب افزایش سهم پول از نقدینگی شده است.

اجزای متغیر تورم‌ساز

نقدینگی یکی از اصلی‌ترین متغیرهای تورم‌ساز به حساب می‌آید که از دو رکن اساسی پول و شبه پول تشکیل شده است. پول مجموع اسکناس و مسکوکات در دست مردم و سپرده‌های جاری است. شبه پول شامل سپرده‌های بلندمدت بانکی می‌شود. قدرت نقدشوندگی یا سیالیت پول بیشتر از شبه پول است که با چرخش بیشتر آن در بازارها می‌تواند منجر به خلق تورم شود. به همین دلیل، گفته می‌شود هر چه سهم پول از نقدینگی بالا برود، سیالیت نقدینگی نیز بالا می‌رود و قدرت خلق تورم از نقدینگی نیز افزایش می‌یابد.

شاخص سهم پول از نقدینگی به عنوان یکی از شاخص‌های اندازه‌گیری نااطمینانی و انتظارات تورمی شناخته می‌شود. به این دلیل که در شرایط نااطمینانی مردم ترجیح می‌دهند محدودیت برداشتی در استفاده از پول و سپرده‌هایشان وجود نداشته باشد؛ زیرا در صورت رخداد یک واقعه ناگهانی، بتوانند سریع به تغییرات واکنش نشان دهند. در نتیجه، کارشناسان معتقدند افزایش سهم پول از نقدینگی در یک اقتصاد نشان‌دهنده افزایش نااطمینانی در آن و خروج پول از حساب‌های بانکی به سمت دیگر بازارهای دارایی است.

بالا و پایین افزایش سهم پول از نقدینگی

خروج ترامپ از برجام و بازگشت تحریم‌ها در اثر این اتفاق موجب شد تا چشم‌انداز اقتصاد ایران با تردید روبرو شده و نااطمینانی و انتظارات تورمی مردم افزایش پیدا کند. براین اساس سهم پول از نقدینگی که می‌تواند نمایانگر انتظارات تورمی باشد از ۱۲.۵ درصد در اردیبهشت ۹۷ به ۲۰.۳ درصد در آبان سال ۹۹ رسید.

حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی در اردیبهشت سال ۱۴۰۱ نیز یکی دیگر از عوامل دیگر در افزایش سهم پول از نقدینگی بود. در اثر این اتفاق که یک شوک قیمتی شدید به اقتصاد ایران وارد شد ، انتظارات تورمی مردم افزایش پیدا کرد که خود را در رشد سهم پول از نقدینگی نشان داده است. به بیان دقیق‌تر در فروردین ۱۴۰۱ ، حدود ۲۰ درصد از نقدینگی را پول تشکیل داده که این میزان در اردیبهشت سال ۱۴۰۲ برابر با ۲۶ درصد برآورد شده که بالاترین میزان سهم پول از نقدینگی بوده است.

روند سهم پول از نقدینگی در ماه‌های اخیر به طور کلی متغیر بوده و بالاتر از ۲۴ درصد نوسان کرده است. به طوری که سهم پول از نقدینگی که در شهریور امسال ۲۴.۶ درصد برآورد شده در آبان ماه ۲۴ درصد محاسبه شده و روندی کاهشی داشته است. اما این روند کاهشی در آذرماه پایدار نبوده و مجددا به ۲۴.۴ درصد افزایش پیدا کرده و حتی در بهمن امسال به بالاتر از ۲۵ درصد رسیده که بیانگر افزایش انتظارات تورمی و نااطمینانی در اقتصاد است که این امر می‌تواند در آِینده به افزایش قیمت‌ها منجر شود.