فرصت‌سوزی ایران در بازار صنایع دستی؛ ارزش صادرات صنایع دستی به کمترین سطح رسید؟ - افق اقتصادی

به گزارش اکوایران، صنایع دستی یکی از مزیت‌های بومی ایران است که توجه به آن می‌تواند راه درآمدهای سرشار به سمت اقتصاد کشور را باز کند اما آمارها نشان می‌دهد که علی‌رغم وجود برنامه‌های مختلف و سیاست‌های حمایتی گوناگون، ارزش صادرات صنایع دستی ایران در پاییز امسال به کمترین سطح خود در مقایسه با پاییز سال قبل و دو سال قبل رسیده است.

اگر چه اطلاعات دقیقی از ارزش بازار صنایع دستی در داخل کشور در دسترس نیست اما آمارهای دیگر نشان می‌دهد که تعداد بازارچه‌های دائمی و تعداد نمایشگاه‌های بین‌المللی و سراسری داخل کشور نیز در این حوزه کاهش یافته و تنها تعداد بازارچه‌های موقت افزایشی بوده است. به باور برخی تحلیلگران،‌ شرایط نامناسب اقتصادی و تورم‌های پی در پی باعث کاهش قدرت خرید خانوار شده و از همین رو، جایگاه صنایع دستی به عنوان یک کالای غیرضروری در سبد خانوار در حال کمرنگ‌شدن است.

بازار بین‌المللی صنایع دستی ایران آب رفت

طبق گزارش شاخص‌های فرهنگی و اجتماعی ایران در پاییز ۱۴۰۳ که مرکز آمار اخیرا آن را منتشر کرده، ارزش صادرات صنایع دستی ایران در پاییز سال جاری شدیدا کاهش یافته است. طبق داده‌های این گزارش ایران در سال ۹۶ بالغ بر ۲۸۰ میلیون دلار صادرات صنایع دستی داشته است. این رقم بعد از بازگشت تحریم‌ها و لغو برجام کاهش یافت اما همچنان بالاتر از ۲۵۰ میلیون دلار بود. در سال ۹۹ ارزش صادرات این محصولات اوج گرفت و با تجربه ۳۲۲ میلیون دلاری به بالاترین سطح خود در بازه زمانی مورد بررسی رسید. با این حال از سال ۱۴۰۰ روند نزولی در صادرات اقلام صنایع دستی شروع شد و تا حدی ادامه یافت که در سال گذشته تنها ۲۱۲ میلیون دلار عایدی از این محل نسیب ایران شد.

جدیدترین داده‌ها حکایت از آن دارد که درآمد ناشی از صادرات صنایع دستی در ایران از ابتدای امسال تا پاییز ۱۵۰ میلیون دلار بوده است. ۴۴ میلیون دلار از این  رقم به تنهایی سهم فصل پاییز بوده است. مقایسه این رقم با سال‌های قبل نشان می‌دهد که صادرات صنایع دستی در پاییز سال قبل (۷۵ میلیون دلار) و دو سال قبل (۵۹ میلیون دلار) بیشتر از سال جاری بوده است.

حتی اگر حجم صادرات صنایع دستی ایران در زمستان امسال به اندازه سال قبل و دو سال قبل باشد، باز هم مجموع صادرات صنایع دستی ایران در سال جاری به سطحی که در سال‌های قبل داشته نمی‌رسد. از این  رو، می‌توان این احتمال را مطرح کرد که صادرات صنایع دستی ایران در سال جاری به کمترین سطح خود از سال ۹۵ به بعد رسیده باشد. همچنین باید به این نکته توجه داشتا که این آمار بدون احتساب زیور آلات سنتی و تجارت چمدانی است.

بررسی آمارهای دیگر نشان می‌دهد که بازار این محصولات در داخل کشور نیز رونق چندانی ندارد.

تعداد ایجاد بازارچه‌های صنایع دستی کم شد

داده‌های مرکز آمار حکایت از آن دارد که در پاییز امسال بازارچه دائمی صنایع دستی جدیدی ایجاد نشده است. همچنین، تعداد برگزاری نمایشگاه‌های بین‌المللی و سراسری داخل کشور با کاهش نسبت به سال ۱۴۰۲ و سال ۱۴۰۱ روبرو بوده است. در مقابل، ایجاد بازارچه‌های موقت عرضه و فروش صنایع دستی در پاییز نسبت به سال‌های گذشته در بالاترین سطح خود (۱۴۰۷ غرفه) قرار گرفته است.