کاهش سهم ساختمان از سبد سرمایه‌گذاری در ۱۴۰۳ - افق اقتصادی

به گزارش اکوایران، آخرین آمارهای رشد اقتصادی در سال ۱۴۰۳ نشان می‌دهد در پاییز سال جاری سهم ماشین‌آلات از تشکیل سرمایه به بیشترین سطح و سهم ساختمان از تشکیل سرمایه به کمترین سطح از سال ۱۳۸۶ تا کنون رسیده است. 

سهم ساختمان و ماشین‌آلات از تشکیل سرمایه ثابت ناخالص، نمایانگر الگوی سرمایه‌گذاری و اولویت‌های اقتصادی کشور است. سرمایه‌گذاری در ساختمان‌ها شامل پروژه‌های مسکونی، اداری و صنعتی می‌شود که علاوه بر ایجاد زیرساخت‌های لازم برای توسعه شهری، نقش مهمی در رشد اشتغال و رونق بخش ساخت و ساز ایفا می‌کند.

از سوی دیگر، سرمایه‌گذاری در ماشین‌آلات نشان‌دهنده توجه به مدرن‌سازی و افزایش بهره‌وری تولیدی است. افزایش سهم ماشین‌آلات به معنای گرایش به فناوری‌های نوین و بهبود ظرفیت‌های تولیدی می‌باشد که در بلندمدت می‌تواند به افزایش رقابت‌پذیری صنایع کمک کند. تغییرات در نسبت این دو بخش، می‌تواند منعکس‌کننده تغییرات ساختاری در اقتصاد باشد؛ به عنوان مثال، افزایش تمایل به سرمایه‌گذاری در ماشین‌آلات ممکن است نشانگر حرکت به سمت اقتصاد دانش‌بنیان و صنعتی‌سازی پیشرفته باشد. بررسی دقیق این سهم‌ها برای سیاستگذاران و مدیران اقتصادی جهت تدوین استراتژی‌های توسعه پایدار از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

سهم ماشین‌آلات و ساختمان رکوردی جدید برجای گذاشت

همانطور که عنوان شد وضعیت سهم دو جز ماشین‌آلات و ساختمان از تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در ۱۹ سال گذشته مورد بررسی قرار گرفته که موقعیت پاییز سال ۱۴۰۳ در این میان خاص بوده است. باید دقت داشت که در این بررسی به دلیل عدم انتشار کامل آمار تولید ناخالص داخلی در سال ۱۴۰۳، وضعیت سرمایه‌گذاری تا پاییز ۱۴۰۳ ارزیابی شده است. 

بر اساس آخرین آمارهای مرکز آمار ایران، سهم ساختمان از تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در پاییز امسال به ۳۸.۵ درصد رسیده و در سوی دیگر سهم ماشین آلات قرار داشته که سهمی معادل ۶۱.۵ درصد را به خود اختصاص داده است. 

مقایسه آمارهای پاییز امسال با سایر سال‌ها نشان می‌دهد ارقام رخ  داده در پاییز ۱۴۰۳ نسبت به ۱۸ سال گذشته رکورد بوده است. به طوریکه سهم مسکن از تشکیل سرمایه ثابت ناخالص به کمترین سطح و سهم ماشین‌آلات به بیشترین سطح از سال ۱۳۸۶ رسیده است.

در این میان در سال‌های ۱۳۹۱ و ۱۳۹۷ دو شوک مهم به ساختار تشکیل سرمایه ثابت ناخالص وارد شده که هر دو همزمان با آغاز تحریم‌های خارجی بوده است.

در سال ۱۳۹۱، سهم ماشین‌آلات از تشکیل سرمایه به یکباره کاهش شدیدی پیدا کرده به طوریکه به حدود ۴۱.۴ درصد رسیده است. همانطور که عنوان شد دلیل این اتفاق شروع تحریم‌های بانکی و نفتی و فشارهای شدید تجاری بر ساختار اقتصادی کشور بوده است.

در سال ۱۳۹۷ نیز اتفاق مشابهی رخ داد و با خروج ترامپ از برجام به یکباره فشارهای تحریمی روانه اقتصاد ایران شد و شوک وارد شده به اقتصاد به یکباره سهم ماشین‌الات از تشکیل سرمایه ثابت ناخالص را کاهش داد به طوریکه به حدود ۳۶.۷ درصد رسید.

از این آمار می‌توان نتیجه گرفت شوک‌های خارجی در لحظه برخورد با اقتصاد ایران و ایجاد تنگناهای تجاری، واردات ماشین‌الات و تجهیزات به کشور را محدود کرده به همین دلیل سهم این متغیر از کل تشکیل سرمایه ثابت ناخالص را کاهش داده است.