اقتصاد خزان‌زده ایران؛ رشد اقتصادی پاییز کم شد - افق اقتصادی

به گزارش اکوایران، جدیدترین داده‌های منتشر شده از مرکز آمار نشان می‌دهد که حجم حقیقی اقتصاد ایران به قیمت‌های ثابت سال ۱۴۰۰ در پاییز امسال به ۲ هزار و ۴۶۸ هزار میلیارد تومان (همت) رسیده است. بر این اساس، رشد اقتصادی کل از روش ارزش‌افزوده در این فصل برابر با ۱.۶ درصد برآورد شده است. این در حالی است که اگر نفت را در محاسبات لحاظ نکنیم، حجم حقیقی اقتصاد ایران به یک هزار و ۸۹۷ همت می‌رسد و رشد اقتصادی بدون نفت نیز ۱.۵ درصد برآورد می‌شود.

آمارهای سال گذشته نشان می‌دهد که رشد اقتصادی کل و رشد اقتصادی بدون نفت در فصل پاییز درست در یک سال قبل به ترتیب ۵.۵ درصد و ۳.۵درصد بوده است. بنابراین، رشد اقتصادی هم با احتساب نفت و هم بدون احتساب آن کاهش یافته است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که رشد اقتصادی در این فصل بیشتر متکی بر بخش خدمات بوده است.

جزئیات رشد اقتصادی ایران به روش ارزش‌افزوده در پاییز ۱۴۰۳

اگر کل اقتصاد به یک کیک تشبیه شود، حجم حقیقی اقتصاد یا تولید ناخالص داخلی نشان‌دهنده اندازه کیک است. در این تشبیه،‌ رشد اقتصادی همان تغییر اندازه کیک تلقی می‌شود. همانطور که یک کیک از قسمت‌های مختلفی تشکیل شده، رشد اقتصادی و تولید ناخالص داخلی نیز حاصل از فعالیت در بخش‌های مختلف است. این بخش‌ها شامل چند گروه اصلی و چند گروه فرعی می‌شود. گروه‌های اصلی شامل «کشاورزی»، «صنایع و معادن» و «خدمات» است. هر گروه چند بخش فرعی دارد؛ گروه کشاورزی شامل «کشاورزی، جلنگداری و شکار» و «ماهیگیری» است. گروه صنایع و معادن شامل گروه «معادن» و گرون «صنایع» است که هر کدام زیربخش‌هایی دارد. استخراج نفت و گاز طبیعی یکی از این زیرمجموعه‌هاست که به دلیل اهمیت ویژه به صورت جداگانه نیز بررسی می‌شود.

طبق گزارش مرکز آمار رشد اقتصادی گروه کشاورزی از ۰.۸ درصد در پاییز سال گذشته به ۴.۲ درصد در پاییز امسال رسیده و افزایش یافته است. این نرخ بالاترین رشد اقتصادی در یک گروه اصلی در پاییز امسال بوده است. رشد گروه صنایع و معادن نیز از ۷.۸ درصد به ۰.۹ درصد اُفت کرده و شدیدا کاهش یافته است. از میان زیربخش‌های این گروه، نفت و گاز با رشد ۲ درصدی روبرو بوده در حالی که در مدت مشابه در سال قبل رشد این بخش ۱۲.۸ درصد بوده است. رشد گروه صنایع نیز صفر برآورد شده و فعالیت‌هایی مانند توزیع گاز طبیعی با رشد منفی (منفی ۷.۶ درصد) روبرو بوده‌اند.

در همین حال، رشد اقتصادی گروه خدمات از ۳.۳ درصد به ۲.۱ درصد اُفت کرده است. از میان زیربخش‌ها، تنها «امور عمومی،‌آموزش، بهداشت و مددکاری» و «خدمات عمومی، اجتماعی و شخصی» با رشد منفی روبرو بودند و فعالیت در سایر بخش‌های خدماتی به صورت حقیقی افزایش یافته است. شدیدترین رشد در این مجموعه نیز ۱۵.۵ درصد بوده که به واسطه‌گری مالی مربوط می‌‌شود.

به طور کلی در پاییز سال جاری اندازه اقتصاد ایران نسبت به پاییز سال گذشته بزرگ‌تر شده اما از سرعت رشد آن شدیدا کاسته شده است. علت این کاهش سرعت نیز کاهش اندازه اقتصاد در برخی بخش‌ها و کاهش سرعت رشد در سایر بخش‌ها است.