نرخ بهره بین بانکی عقب‌نشینی کرد؛ تقاضای پول همچنان بالاست - افق اقتصادی

به گزارش اکوایران، بانک‌ها مانند اشخاص از بانک‌های دیگر استقراض می‌کنند و اصل اعتبار دریافت شده را به همراه سود آن به بانک مورد نظر بازپرداخت می‌کنند. زمانی که بانکی مازاد منابع داشته باشد، به بانکی که دچار کسری شده، وام می‌دهد. این تبادل منابع مالی در بستر بازار شبانه یا بازار بین بانکی اتفاق می‌افتد.

طبق ساز و کارهای ایجاد شده توسط بانک مرکزی، در حال حاضر نرخ بهره بین بانکی در حدود ۲۳ الی ۲۴ درصد در حال تغییر است. زمانی که سیاستگذار پولی بخش بیشتری از تقاضای بانک‌ها به منابع مالی را تامین کند، فشار تقاضا نیز در بازار بین بانکی کاهش یافته و نرخ بهره تعادلی کاهش می‌یابد. با توجه به سیر صعودی نرخ بهره بین بانکی در هفته‌های گذشته، احتمالا اعتبارگیری از بانک مرکزی در بازار باز پاسخگوی نیاز مالی بانک‌ها نبوده و تقاضا در بازار بین بانکی افزایش یافته است.

در ادبیات اقتصادی گاهی نرخ بهره بین بانکی را می توان دماسنجی از وضعیت تورمی در کشور دانست. به طور ی که تغییرات آن می تواند با تغییرات تورمی همراه باشد. شاخصی که در هفته های اخیر در بالاترین سطح خود و نزدیک به سقف دالان بانک مرکزی قرار گرفته است.

بطور کلی برخی کارشناسان معتقدند افزایش نرخ بهره در دو حالت اتفاق می‌افتد: ۱) اگر عرضه نقدینگی پایین باشد یا ۲) تقاضای آن بسیار بالا باشد. هر دو حالت گویای آن است که بانک‌ها با کمبود نقدینگی روبرو بوده‌اند و نقدینگی موجود کفاف نیاز مالی آنها را نداده است.

کاهش نرخ بهره بین بانکی

از ابتدای آبان ماه تا هفته گذشته، نرخ بهره بین‌بانکی روند صعودی پیوسته‌ای را تجربه کرده بود و از هفته منتهی به ۲۱ آذر تا هفته گذشته، با ثبت رکوردهای پیاپی، بالاترین سطح از زمان آغاز انتشار داده‌های بانک مرکزی (از اواخر سال ۹۹) را رقم زده بود. تا هفته منتهی به ۱۰ بهمن، نرخ بهره برای سه هفته متوالی در سطح تاریخی ۲۳.۹۸ درصد ثابت مانده بود؛ اما در هفته منتهی به ۱۷ بهمن، شاهد شروع روند نزولی بودیم. با وجود انتظار مبنی بر ادامه کاهش در هفته منتهی به ۲۴ بهمن، نرخ ثابت باقی ماند و به ۲۳.۹۷ درصد رسید؛ به عبارت دیگر، فشار تقاضا در شبکه بانکی همچنان بالا به حساب می‌آمد.اما بر اساس آمار به‌روز منتشر شده از هفته منتهی به یکم اسفند، نرخ بهره بین‌بانکی کمی کاهش یافته و به ۲۳.۹۶ درصد رسیده است. این تغییر کوچک نشان‌دهنده کاهش اندکی در فشار تقاضا در بازار بانکی است، گرچه فضای فشرده تقاضا همچنان پابرجاست.

در عملیات بازار باز هفته‌های گذشته، حجم درخواست‌های بانک‌ها افزایشی بوده و اگرچه بانک مرکزی تمامی این درخواست‌ها را تأیید نکرده اما در دو هفته اخیر نسبت به هفته‌های قبل از آن بانک مرکزی با حجم بیشتری از درخواست‌ها موافقت می‌کند. به عبارت دیگر این نسبت درخواست‌های ارسال شده از سوی بانک‌ها به کل درخواست‌‌ها، از ۷۰ درصد به ۸۰ درصد رسیده است. با این حال، همچنان تقاضا در بازار پول در سطح بالای ۲۵۰ همت قرار دارد. کسری نقدینگی و نیاز مبرم بانک‌ها برای تأمین منابع مالی باعث شده است که نرخ بهره بین‌بانکی در سطوح بالا و نزدیک به سقف دالان ۲۴ درصدی خود تثبیت شود.