وضعیت جوانان در بازارکار؛ از هر ۵ جوان چند نفر بیکار است؟ - افق اقتصادی

به گزارش اکوایران، نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۴ سال در پاییز سال جاری در نقاط شهری به نزدیک ۲۱ درصد رسیده است. در همین بازه زمانی نرخ بیکاری جوانان روستایی ۱۷ درصد برآورد شده است. در هر دو مناطق شهری و روستایی نرخ بیکاری پاییز امسال در مقایسه با پاییز سال گذشته کاهش یافته است.

آمارها حاکی از آن است که روند نرخ بیکاری جوانان شهری از پاییز سال ۹۷ تا پاییز امسال نزولی ثبت شده که تقریبا همسو با نرخ بیکاری کل کشور بوده است. در مقابل اما نرخ بیکاری جوانان در نقاط روستایی در مدت مورد اشاره بالا و پایین داشته و از روند مشخصی پیروی نکرده است.

اعداد و ارقام حاکی از آن است که احتمالا شیوع کرونا تاثیر زیادی بر بازار کار جوانان شهری داشته و منجر به خروج آن‌ها از بازار کار شده است.

نرخ بیکاری چیست؟

نرخ بیکاری در ادبیات بازار کار مهمترین شاخص است. این نرخ از نسبت تعداد افراد بیکار به کل جمعیت فعال محاسبه می‌شود. جمعیت فعال نیز از مجموع افراد بیکار اما جویای کار و افراد شاغل بدست می‌آید.

مرکز آمار کشور در داده‌های مربوط به بازار کار، نرخ بیکاری جوانان را نیز اعلام می‌کند. بر این اساس افرادی که بین ۱۵ تا ۲۴ سال قرار دارند، جوان محسوب می‌شوند. همچنین نرخ بیکاری جوانان به تفکیک مناطق  روستایی و شهری نیز توسط مرکز آمار اعلام می‌شود.

چرا نرخ بیکاری جوانان شهری بالاتر از جوانان روستایی است؟

نرخ بیکاری جوانان در شهرها معمولا بالاتر از روستاها است، و این موضوع می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد که به شرایط اقتصادی، اجتماعی، و ساختاری بازار کار این مناطق مرتبط است. شهرها به دلیل فرصت‌های اقتصادی بیشتر، جوانان بیشتری را جذب می‌کنند.

علاوه بر این‌ها تعداد متقاضیان کار در شهرها بالاست، اما فرصت‌های شغلی ممکن است به همان نسبت رشد نکرده باشد، که منجر به رقابت شدیدتر و در نتیجه افزایش بیکاری می‌شود.

جوانان شهری به دلیل دسترسی بهتر به آموزش و مهارت‌ها، انتظارات شغلی بالاتری دارند و از همین‌رو ممکن است آن‌ها از قبول مشاغل کم درآمد یا غیر مرتبط با تخصص خود خودداری کنند، که این مسئله به افزایش نرخ بیکاری دامن می‌زند.

 در روستاها، بسیاری از جوانان در فعالیت‌های کشاورزی و خانوادگی (که معمولاً غیررسمی هستند) مشغول به کار می‌شوند.این فعالیت‌ها حتی اگر بهره‌وری پایینی داشته باشند، آن‌ها را شاغل محسوب می‌کنند و نرخ بیکاری کاهش می‌یابد. جوانانی که از روستاها به شهر مهاجرت می‌کنند، ممکن است به سرعت نتوانند شغلی پیدا کنند. این موضوع به تراکم بیشتر جمعیت بیکار در شهرها منجر می‌شود.

مروری بر اتفاقات بازار کار

آمارها حاکی از آن است که به طور کلی نرخ بیکاری جوانان بین ۱۵ تا ۲۴ سال در نقاط روستایی وضعیت مشخصی نداشته و نوسانی بوده است. در واقع به طور مثال در حدفاصل پاییز سال‌های ۹۷ تا ۹۹ که نرخ بیکاری کل و نرخ بیکاری جوانان شهری کاهش یافته، در روستا نرخ بیکاری افزایشی بوده است. از سال ۱۴۰۰ به بعد نیز در نرخ بیکاری جوانان در یک سال افزایش داشته و در سال دیگر کاهش داشته است.

به دلیل شیوع ویروس کرونا در اواخر سال ۹۸ بازار کار جوانان شهری دگرگون شد. بررسی‌ها نشان می‌دهد نرخ بیکاری جوانان شهری در پاییز سال‌های ۹۷ تا ۹۹ نزولی بوده است. البته چون نرخ مشارکت افراد بین ۱۵ تا ۲۴ سال اعلام نمی‌شود نمی‌توان به‌طور دقیق علت این امر را عنوان کرد. اما روند نرخ بیکاری و مشارکت کل در این مدت کاهشی بوده که در صورتی که نرخ مشارکت در جوانان شهری مانند نرخ مشارکت کل کاهش داشته باشد بنابراین به احتمال زیاد در حدفاصل پاییز سال‌های ۹۷ تا ۹۹ جوانان در دوره کرونا از پیدا کردن شغل ناامید شده و از بازار کار خارج شده‌اند. از همین‌رو نرخ بیکاری جوانان شهری با کاهش مواجه شده است.

اما روند خروج جوانان از بازار کار بعد از فروکش کردن کرونا ادامه نیافته و مجددا جمعیت فعال در بازار کار افزایش داشته و به رقم پیش از کرونا رسید.

روند نرخ بیکاری در سال‌های اخیر

شواهد نشان از آن دارد در سال‌های اخیر در فصل برگ‌ریزان نرخ بیکاری جوانان شهری و روستایی نوسان داشته است. به طوری که در پاییز سال ۱۴۰۱ که نرخ بیکاری این گروه از افراد نسبت به مدت مشابه سال ۱۴۰۰ کاهش شدیدی را تجربه کرده در پاییز سال گذشته افزایش داشته است. با این وجود در مدت مشابه در سال جاری نرخ بیکاری جوانان شهری و روستایی کاهشی بوده است.

به زبان اعداد نرخ بیکاری جوانان روستایی و شهری در پاییز سال گذشته به ترتیب ۱۷.۴ درصد و ۲۱.۸ درصد برآورد شده است.

این‌ها درحالی است که نرخ بیکاری جوانان روستایی در پاییز امسال به ۱۷ و جوانان شهری ۲۱.۳ درصد محاسبه شده است.