به گزارش اکوایران، سید محمدهادی سبحانیان، رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور شب گذشته، سه‌شنبه چهارم دی ۱۴۰۳، در یک برنامه تلویزیونی شرکت کرد و در این گفت‌وگو به با اشاره به این نکته که نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی (GDP) در ایران یک سوم متوسط دنیاست، گفت: نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی در […]
به گزارش اکوایران، سید محمدهادی سبحانیان، رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور شب گذشته، سه‌شنبه چهارم دی ۱۴۰۳، در یک برنامه تلویزیونی شرکت کرد و در این گفت‌وگو به با اشاره به این نکته که نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی (GDP) در ایران یک سوم متوسط دنیاست، گفت: نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی در دنیا ۲۵ درصد است، در حالی که در کشور ما مطابق آمار بانک مرکزی در سال ۱۴۰۰ حدود ۵.۷ درصد، و در سال ۱۴۰۲ به حدود ۷.۷ رسیده است.
او ادامه داد: نسبت مالیات به هزینه‌های جاری در سال ۱۴۰۰ حدود ۴۰.۹ درصد بود؛ در حالی که در سال گذشته به ۵۵.۷ درصد رسید. همچنین تامین هزینه‌های عمومی نیز در سال ۱۴۰۰ زیر ۳۰ درصد بود؛ درحالی که اکنون به ۴۱.۴ درصد رسیده است.
نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی در بودجه ۱۴۰۴
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارشی آورده است که در لایحه بودجه سال آینده، مجموع درآمدهای مالیاتی با رشد ۴۴ درصدی نسبت به سال جاری ۱,۹۶۴ هزار میلیارد تومان پیش‌بینی شده که ۱,۷۰۰ هزار میلیارد تومان آن به مجموع مالیات‌های مستقیم و مالیات بر کالاها و خدمات و ۲۶۴ هزار میلیارد تومان مربوط به مالیات بر واردات است.
در این گزارش بازوی پژوهشی مجلس آمده است که سهم مجموع درآمدهای مالیاتی از جمع منابع عمومی دولت ۳۳ درصد و از هزینه‌ها ۴۸ درصد خواهد بود، همچنین مجموع درآمدهای مالیاتی به تولید ناخالص داخلی با فرض تحقق کامل ارقام مالیاتی در بودجه، ۵.۵ درصد است، از سوی دیگر نرخ مالیات بر ارزش‌افزوده نیز به مانند سال ۱۴۰۳ همان رقم ۱۰ درصد باقی مانده است.
تلاش مالیاتی در ایران
نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی یا “تلاش مالیاتی در ایران” حدود ۵/ ۷ درصد در سال‌های اخیر بوده است. همچنین نسبت مخارج دولت به تولید ملی حدود ۵/ ۲۲ درصد است و بنابراین رقم درصد هزینه‌های دولت بزرگ‌تر از تلاش مالیاتی است که این نشانه خوبی برای توسعه محسوب نمی‌شود.
اغلب کشورهای جهان سعی می‌کنند تمامی هزینه یا قسمت اعظم آن را از طریق مالیات تامین کنند. در همه کشورها به‌جز عمان و کویت، تلاش مالیاتی ایران از بقیه کشورها پایین‌تر است. با توجه به جمعیت پایین کشورهای عمان و کویت نمی‌توان ساختار اقتصادی آنها را با ایران مقایسه کرد؛ ولی اغلب کشورهای قاره‌های مختلف جهان تلاش مالیاتی بالاتری داشته و سعی می‌کنند تمام یا بخش اعظم هزینه‌ها را از طریق مالیات تامین کنند.
متوسط تلاش مالیاتی در میانگین جهانی معادل ۱۴ درصد (دو برابر ایران) و اروپا و آسیا معادل ۱۹ درصد (۷/ ۲ برابر ایران) است. نکته مهم آن است که کشورهای تازه استقلال یافته و کم‌تجربه مانند آذربایجان، ارمنستان، اوکراین و حتی افغانستان، پیشرفت زیاد و سریعی در این خصوص داشته‌اند. در میان ۱۴۰ کشور منتخب دنیا (که اطلاعات آنها در سایت بانک جهانی قابل دسترس است) ایران دارای رتبه ۱۳۵ از نظر تلاش مالیاتی است.
بنابراین مشخص است که فشار مالیاتی در ایران نسبت به میانگین جهانی و بعضی از قاره‌ها یک‌دوم تا یک‌سوم است و از این منظر ایران جایگاه مناسبی نداشته و از طریق فروش نفت و ایجاد بدهی، هزینه‌های دولتی از قبیل بهداشت، آموزش، راه و حقوق کارکنان دولتی و… تامین می‌شود.
