جسم بی‌جان سرمایه‌گذاری در اقتصاد ایران - افق اقتصادی

به گزارش اکوایران، بررسی رشد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در ایران نشان می‌دهد در تابستان سال جاری رشد سرمایه‌گذاری به روند کاهشی خود ادامه داده و به ۱.۳ درصد رسیده است.

تشکیل سرمایه ثابت ناخالص، یکی از ارکان اصلی اقتصاد هر کشور، نقش حیاتی در تقویت زیرساخت‌ها و افزایش ظرفیت تولید دارد. این شاخص، که به سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ثابت مانند ماشین‌آلات، تجهیزات، ساختمان‌ها و پروژه‌های عمرانی اشاره دارد، به نوعی دماسنج سلامت اقتصادی محسوب می‌شود.

زمانی که تشکیل سرمایه ثابت ناخالص افزایش می‌یابد، می‌توان امید داشت که اقتصاد در مسیر توسعه قرار دارد. این سرمایه‌گذاری‌ها، زیرساخت‌های لازم برای تولید بیشتر و بهره‌وری بالاتر را فراهم می‌کنند و نقش کلیدی در ایجاد اشتغال ایفا می‌کنند. اما اگر این شاخص کاهش یابد، باید نگران کندی رشد اقتصادی و کاهش انگیزه سرمایه‌گذاری باشیم.

در کشورهای در حال توسعه، اهمیت این شاخص دوچندان است. افزایش سرمایه‌گذاری در این کشورها نه‌تنها به توسعه زیرساخت‌ها کمک می‌کند، بلکه موتور محرکی برای کاهش بیکاری و افزایش رفاه عمومی محسوب می‌شود. ازاین‌رو، سیاست‌گذاران به دنبال ایجاد محیطی امن و جذاب برای سرمایه‌گذاری هستند.

تشکیل سرمایه ثابت ناخالص، آینه‌ای از توانایی یک کشور در ساختن آینده‌ای پایدار است. افزایش این شاخص، نویدبخش رشد و پیشرفت اقتصادی است؛ رشدی که هم برای دولت‌ها و هم برای شهروندان، امیدبخش و ضروری به شمار می‌رود.

بررسی آمارهای رشد اقتصادی از سال ۹۱ تا ۱۴۰۳ حاکی از آن است که عوامل سیاسی و اجتماعی نقش پررنگی در کاهش سرمایه‌گذاری در کشور داشته است.

تحریم، بلای جان سرمایه‌گذاری در ایران

آمار تشکیل سرمایه ثابت ناخالص از سال ۹۱ تا ۱۴۰۳ نشان می‌دهد پس از شروع تحریم‌های نفتی و کشتی‌رانی به مرور سرمایه‌گذاری در کشور کاهش یافته است. آمارها نشان می‌دهد پس از شوک تحریمی وارد شده به اقتصاد، رشد سرمایه‌گذاری در ابتدای دهه ۹۰ منفی شده است و سرمایه‌گذاری با کاهش همراه بوده است.

پس از آن با آغاز مذاکرات برجام و توافق ایران با آمریکا و اروپا بر سر مسائل سیاسی، به مرور سرمایه‌گذاری در کشور افزایش یافت و تا جایی که در زمستان سال ۹۵ به ۷۳.۴ درصد رسید که بیشترین سطح در ۱۳ سال گذشته است.

با روی کار آمدن دونالد ترامپ در کاخ سفید آمریکا، ایالات متحده تصمیم گرفت از برجام خارج شود و این تصمیم شوک چشم‌گیری به سرمایه‌گذاری در ایران وارد کرد. در این دوران تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در کشور با کاهش مواجه شد.

در ادامه پس از یک دوره کوتاه، رشد سرمایه‌گذاری به دلیل پاندمی کرونا منفی شد و تشکیل سرمایه به کاهش خود ادامه داد.

از ابتدای سال ۱۴۰۰ تا کنون نیز رشد سرمایه‌گذاری در جهت افزایش ظرفیت خالی خود پیش رفته و تشکیل سرمایه در کشور افزایش اندکی را شاهد بوده است. تا اینکه در تابستان سال جاری رشد سرمایه‌گذاری به سطح ۱.۳ درصد رسیده که نسبت به فصل‌های پیش از خود روند نزولی داشته است.

از این روند می‌توان نتیجه گرفت تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در کشور به مسائل سیاسی و اجتماعی واکنش نشان داده است.