به گزارش اکوایران؛ مومنی در پنجمین نشست استراتژی توسعه صنعتی،که از سوی اتاق بازرگانی ایران برگزار میشود توضیح داد، آنچه در کشور ما در حوزه استراتژی توسعه صنعتی مطرح است به هیچ‌کدام از این وجوه توجه ندارد. توسعه صنعتی خصلت فراگیری و همه‌چیزخواهی و تاثیر فراگیر بر همه عرصه‌های زندگی دارد. اگر جامعه‌ای صنعت مدرن […]
به گزارش اکوایران؛ مومنی در پنجمین نشست استراتژی توسعه صنعتی،که از سوی اتاق بازرگانی ایران برگزار میشود توضیح داد، آنچه در کشور ما در حوزه استراتژی توسعه صنعتی مطرح است به هیچ‌کدام از این وجوه توجه ندارد. توسعه صنعتی خصلت فراگیری و همه‌چیزخواهی و تاثیر فراگیر بر همه عرصه‌های زندگی دارد. اگر جامعه‌ای صنعت مدرن می‌خواهد باید منطق زیربنایی، آموزش، بروکراسی‌اش با این اقتضائات تنظیم شود. یعنی هزینه فرصت غفلت از این قابل‌محاسبه نیست. صنعت مدرن قابلیت خلق تقاضای جدید دارد و اگر این تقاضای جدید پاسخ داده نشود، سیستم با ناپایداری ذاتی و فراگیر روبه‌رو خواهد شد. بحران کمیابی تشدید میشود و ستیز و حذف رواج می‌یابد. در ستیز و حذف، نظامیان مسلط می‌شوند. بنابراین باز کردن مفهوم صنعت بسیار مهم است. اگر از صنعت ساخت غفلت شود، ۳ اتفاق خواهد افتاد: گسترش تعصبات جاهلی؛ غلبه نظامیان؛ جایگزینی مناسبات سفله‌ساز و سفله‌پرور به‌جای مشارکت و تعلق.
مؤمنی در ادامه به کتاب «تغییرات نهادی و عملکرد اقتصادی» داگلاس نورث اشاره کرده و گفته، اگر از تولید صنعتی غفلت کردید سه اتفاق می‌افتد: گسترش و تعمیق تعصب‌های جاهلی پیش می‌آید؛ در غیاب صنعت با سلطه سیاسی نظامیان بر تمام شون جمعی روبه‌رو می‌شوید؛ به‌جای اینکه عزت‌نفس مشارکت و حس تعلق در مردم پدیدار شود، با مناسبات سفله‌ساز روبه‌رو میشود. یکی از قابلیت‌های منحصربه‌فرد صنعت مدرن این است که قدرت خلق تقاضاهای جدیدی در ابعاد غیرقابل تصور دارد. اگر به این تقاضاها، پاسخ داده نشود، سیستم با ناپایداری ذاتی و فراگیر روبه‌رو خواهد شد. نظریه نهادگرایی می‌گوید تقاضاهای دائمی که پاسخ نیابد بحران کمیابی بیشتر میشود و در آن صورت هر کس برای دستیابی به نیاز خود رقبای خود را حذف می‌کند. ستیز جای رقابت را می‌گیرد. ستیز با نظامی‌ها تحکیم میشود که در همه مقدرات حیات جمعی دخالت می‌کنند. یکی از کلیدی‌ترین مسائل، باز کردن مفهوم صنعت در دنیا مدرن است. این مفهوم می‌گوید ما با نظام حیات جمعی روبه‌رو شده‌ایم. صنعت مدرن بزرگ‌ترین نیروی محرکه پیوند برقرار کردن بین عناصر یک جامعه و با بقیه دنیاست. اگر ما روی مفهوم صنعت کار نکرده باشیم، نمی‌توانیم طراحی استراتژی کنیم. مفاهیم کلیدی و سرنوشت‌ساز را باید ژرف کاوی کرد. متأسفانه ما هنوز فکر می‌کنیم اگر ماشین‌آلات بیاوریم، یعنی تکنولوژی آورده‌ایم، این به دلیل آن است که درک درستی از مساله و. مفاهیم نداریم. هنوز بخش معدن در استراتژی توسعه صنعتی لحاظ میشود. صنعت مدرن بزرگ‌ترین هنرش ترکیب دانایی با توانایی است.
مؤمنی در ادامه با اشاره به اینکه چیزی که برای توسعه صنعتی حیاتی است صنعت مدرن با دانایی و توانایی ترکیب‌شده و این مشخصه اصلی این صنعت است، یادآوری کرده که غفلت از این مشخصه جز اصول موضوعه است. این دانایی مدرن با توانایی پیوند دارد و غفلت از این ناتوانی سیستمی به همراه دارد. هزینه فرصت غفلت از فهم عمیق این پدیده چیست؟ در سرشماری سه گذشته ایران نشان می‌دهد به‌طور متوسط دو سوم جمعیت در سنین فعالیت کشور هیچ نقشی در تولید ملی ندارد. اگر غیر از مدرک سازی به مسائل دیگر اهمیت داده می‌شد، وضعیت امروز نبود.
او توضیح داده که بحران انباشت تولید بنگاه‌ها مسئله دیگری است که نیاز به بررسی دارد. بهای این تعمیق فقر است. اگر حس‌گرهای سیستم کار می‌کرد، اندازه جمعیت فقیر در نیمه دوم دهه ۹۰ دو برابر شده است. آیا سیستم گفته که چرا مردم فقیر میشود؟ وقتی از مسائل اقتصادی حرف می‌زنیم از جذب سرمایه خارجی می‌گویند. اصول موضوعه اقتصاد سیاسی توسعه این است که هیچ کشوری تا امروز قادر نبوده از سرمایه خارجی جذب‌شده استفاده کارآمد کند مگر اینکه ابتدا صلاحیت خود را در استفاده از ظرفیت انسانی و مادی خود نشان دهد. فساد مدرن نشانه ناتوانی نظام تصمیم‌گیری اساسی در ایجاد انگیزش‌های تولید فناورانه است. پشت به تولید که می‌کنی مناسبات فساد و رانتی میشود.
استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی به کتاب سوزان رز اکرمن اشاره کرد که می‌گوید در چارچوب یک ساختار نهادی متکی به فعالیت‌های غیرمولد، وام خارجی به نام مصالح ملی از بیرون اخذ میشود و به کام رانتجویان از کشور خارج میشود و فقط هزینه‌های آن به کشور تحمیل می‌گردد. قابلیت‌های ملی در کادر تولید فناورانه مفهوم پیدا می‌کند.
مؤمنی تأکید کرد: برای تقویت تولید صنعتی، نظام آموزشی باید از بیخ و بن اصلاح شود. بر اساس همه ملاحظات، تصمیم‌گیری درباره سیاست صنعتی، قبل از هر چیز یک تصمیم‌گیری سیاسی و ناظر بر حیطه اقتصاد سیاسی است. در ۳۵ سال گذشته تمام سیاست‌های کلیدی اقتصادی با شکست مواجه شده است.
استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی گفت: سیاست صنعتی یک امر صرفاً داخلی هم نیست. باید قابلیت‌هایی برای شناخت مناسبات قدرت و ثروت داشته باشیم و چنین سندی پیوستی در خصوص منطقه و جهان داشته باشد. عدم شناخت نسبت به دنیا باعث شده همواره قدرت‌های دنیا به دنبال این باشند که ایران رشد صنعتی نکند و به طرق مختلف این مساله توسط قدرت‌های جهان دنبال شده است.
مؤمنی تصریح کرد: شاقول اصلی کیفیت نهادی، نحوه مواجهه با تولید فناورانه است. مساله حیاتی دیگر در بحث تدوین استراتژی توسعه صنعتی، مساله انتخاب استراتژیک است. تولید فناورانه یک تصمیم بلندمدت است و به تضمین‌های بلندمدت نیاز دارد. وقتی به اسم بازارگرایی، سیاست‌های بی‌ثبات‌سازی اقتصاد ملی از طریق تغییر قیمت‌های کلیدی اجرا میشود، بی ثبتی امنیت حقوق مالکیت اتفاق می‌افتد.
او در ادامه تأکید کرد: گام نخست برای صنعتی شدن، بالا بردن هزینه مفت‌خوارگی است. الزام بعدی برای صنعتی شدن، مشارکت مردم است. گام بعدی ایجاد ثبات در فضای کسب‌وکار است. و گام مهم دیگر تدوین برنامه پیشگیری کننده فساد.: در مناسبات پر فساد انگیزه‌های تولید صنعتی ریشه‌دار نمی‌شود.
نشست مؤمنی در پایان تأکید کرد: حکومت را باید از کارهای شتاب‌زده و بی‌کیفیت پرهیز داد و اتاق ایران باید از موضع منافع ملی این مساله خطیر را متذکر شود. بزرگ‌ترین وجه تمایز کشورهای توسعه‌یافته و درحال‌توسعه در فرایند تصمیم‌گیری و اجراست. در کشورهای توسعه‌یافته، فرایند تصمیم‌گیری بسیار کند و مشارکت‌جویانه است و اجرا سریع است. در کشورهای درحال توسعه برعکس است. تصمیم‌گیری عجولانه و اجرا کند است.
