اکونومیست: توافق اوکراین و روسیه چقدر نزدیک است؟ - افق اقتصادی

به گزارش اکوایران، براساس تحلیل اکونومیست، دوسال است که جنگ خونینی در اوکراین جریان دارد؛ اما به‌نظر می‌رسد تغییر بزرگی در راه است. یک دلیل این است که پیشروی روسیه ضعف شدید نیروی انسانی و روحیه را آشکار کرده است که می‌تواند در نهایت به سقوط خطوط اوکراین منجر شود. و اینکه دونالد ترامپ روشن کرده است که به عنوان رئیس جمهور خواهان توقف فوری جنگ است.

اما این احتمال وجود دارد که ترامپ توافقی را بر اوکراین تحمیل کند. ولادیمیر پوتین می‌گوید روسیه ممکن است خطوط مقدم را متوقف کند؛ در این حالت ۷۰ تا ۸۰ درصد از چهار منطقه اوکراین را که ضمیمه خود کرده است اشغال می‌کند. ولی او می‌خواهد غرب تحریم‌ها را نیز لغو کند؛ اوکراین نیز باید عضویت در ناتو را کنار بگذراند؛ غیرنظامی و رسما بی‌طرف باشد، رهبرانش را کنار بگذارد و از حقوق روسی زبانان حمایت کند.

اگر ترامپ از این شرایط حمایت کند، پوتین به بیشتر اهداف جنگی خود خواهد رسید و اوکراین شکستی فاجعه‌بار را متحمل می‌شود. به علاوه، احتمال دارد رئیس جمهور روسیه به توافق پایبند نباشد. او امیدوار است که اوکراین پس از جنگ به دامان او بیفتد. و اگر اینطور نشود ممکن است قلمروهای بیشتری را اشغال کند.

احتمال اعمال فشار ترامپ بر پوتین برای توافق

از منظر اکونومیست، باوجودی که این احتمالات وجود دارد، محتمل‌ترین نتیجه نیست. تسلیم شدن در برابر پوتین شکستی برای آمریکا و ترامپ است. این مساله ممکن است به آسیا سرایت کند و دشمنان آمریکا را تهاجمی‌تر کند، و دوستانش ممکن است اعتماد خود را به متحدشان ازدست بدهند و به جای آن به چین نزدیک شوند. از سوی دیگر، ترامپ مطمئنا نمی‌خواهد به عنوان کسی که اوکراین را در شکست مذاکراتی با پوتین ازدست می‌دهد مورد تمسخر قرار گیرد. این به نفع خودش است که توافقی را انجام دهد که اوکراین را حداقل برای چهارسال دوره ریاست جمهوری‌اش امن نگه می‌دارد. و در این مدت اوکراین می‌تواند کارهای زیادی انجام دهد.

اگر ترامپ بخواهد از آن استفاده کند در برابر پوتین اهرم فشار دارد. از آنجایی که او غیرقابل پیش‌بینی است می‌تواند با ارسال سلاح بیشتر و مرگبارتر از اوکراین حمایت کند و پوتین باید او را جدی بگیرد. به علاوه، اقتصاد روسیه آسیب دیده است، روبل درحال سقوط است و روس‌ها از جنگ خسته شده‌اند. گرچه پوتین می‌تواند جنگ را برای یکسال دیگر یا بیشتر ادامه دهد ممکن است از یک توقف کوتاه سود ببرد. و آمریکا نیز می‌تواند تهدید به تحریم‌های بیشتر کند.

لزوم واقع بینی

بنابراین هدف از یک توافق چه می‌تواند باشد؟ بازگرداندن مرزهای ۱۹۹۱ یک رویاست؛ چراکه سرباز، سلاح یا مهماتی برای گرفتن آن ندارد. درعوض، هدف باید ایجاد شرایطی باشد که اوکراین در قلمرویی که اکنون در اختیار دارد رشد کند. و برای اینکار به ثابت و بازسازی نیاز دارد که هردوی آنها به ایمن بودن نیاز دارد. به همین دلیل است که در قلب مذاکرات، چگونگی ایجاد یک چارچوب معتبر و بادوام برای امنیت این کشور وجود دارد.

اکونومیست استدلال می‌کند که بهترین راه برای محافظت از اوکراین این است که به ناتو بپیوندد. چراکه عضویت در این اتحاد از ناپایداری و آسیب پذیر شدن آن جلوگیری می‌کند. همچنین، اینکار بزرگ‌ترین ارتش اروپا را وارد اتحادی می‌کند، که ترامپ احتمالا از آن استقبال می‌کند، زیرا ناتو در این صورت به نیروهای آمریکایی کمتری نیاز خواهد داشت.

چالش‌های عضویت اوکراین در ناتو

اما عضویت مسائل سختی را ایجاد می‌کند، زیرا «ماده ۵» تعهد می‌کند که حمله به یک عضو، حمله به همه است. اما به عقیده اکونومیست، این تعهد لازم نیست بخش‌هایی از اوکراین را که اکنون روسیه اشغال کرده است پوشش دهد، همانطور که آلمان شرقی را در زمان پیوستن آلمان غربی در سال ۱۹۵۵ پوشش نداد. و نیروهای ناتو ممکن است مانند زمانی که نروژ در ۱۹۴۹ به آن ملحق شد نیازی به استقرار در اوکراین در زمان صلح نداشته باشند. با اینحال، برای حضور اوکراین در ناتو نیاز به حمایت تمام ۳۲ عضو آن، از جمله مجارستان و ترکیه است، که پیوستن سوئد و فنلاند را به تعویق انداخت. اما برخی از کشورها، از جمله بریتانیا، فرانسه و آلمان، ممکن است پذیرای معاملات دوجانبه باشند که در آن سربازان خود را در اوکراین به‌عنوان یک نیروی بازدارنده مستقر کنند. در واقع، آنها با این تهدید که اقدامات بیشتر روسیه می‌تواند آنها را وارد جنگ کند، به دنبال بازداشتن پوتین هستند.

اما کشورها نباید چنین وعده‌ای را به اوکراین ارائه کنند، مگر اینکه آماده باشند به آن احترام بگذارند زیرا کنار کشیدن از آتش روسیه آنها را به عنوان اعضای ناتو نیز تضعیف می‌کند. اما این طرح برای معتبر بودن، نیاز به حمایت رسمی از سوی ترامپ دارد، حتی اگر او هیچ نیروی نظامی ارائه ندهد، زیرا اروپا همچنان برای جنگیدن به آمریکا وابسته است.

حمایت اروپا از اوکراین و افزایش بودجه دفاعی

به عقیده اکونومیست، کشورهای اروپایی باید حمایت خود را از اوکراین نشان دهند، که شامل کمک‌ها برای بازسازی این کشور و تسلیحات و همچنین پیشرفت در مذاکرات الحاق به اتحادیه اروپا می‌شود. و برای اینکه به پوتین نشان دهند که در صورت حمله با او مقابله خواهند کرد، باید هزینه های دفاعی خود را افزایش دهند و صنایع تسلیحاتی خود را بازسازی کنند. و ترامپ که مدتهاست خواستار افزایش بودجه دفاعی اروپاست، باید از چنین نتیجه‌ای استقبال کند.

آتش‌بس، دو دیدگاه رقیب از آینده اوکراین را ارائه می‌دهد. محاسبات پوتین این است که در صورت توافق برنده خواهد شد، چراکه اوکراین متلاشی می‌شود، روسیه دوباره مسلح خواهد شد و غرب علاقه خود را از دست خواهد داد. اما ممکن است با حمایت غرب، اوکراین می‌تواند از این آرامش برای بازسازی اقتصادش، نوکردن سیاست و بازدارندگی روسیه از تجاوز استفاده کند.