بخش خصوصی: رفع موانع اینترنتی، کلید توسعه اقتصاد دیجیتال - افق اقتصادی

به گزارش اکوایران؛ در نشست امروز، فعالان بخش خصوصی ضمن اشاره به مواردی مانند توسعه فیبر نوری و استفاده از ظرفیت شرکت‌های خصوصی، بر ضرورت رفع محدودیت‌های اینترنتی به عنوان یکی از مطالبات اصلی خود تاکید کردند.

اعمال فیلترینگ یکی از محدودیت‌هایی است که در سال‌های اخیر کسب و کارهای کوچک و بعضا متوسط را با چالش‌های بسیاری روبرو کرده است،‌ بطوریکه برخی از واحدهای وابسته به فضای مجازی به تعطیلی کشیده شدند. توسعه شبکه فیبر نوری یکی دیگر از مواردی است که در این نشست به آن اشاره شد و فعالان بخش خصوصی خواستار مشارکت در این طرح شدند.

اتصال اقتصاد با فناوری   

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان اینکه امروز اقتصاد جدا از فناوری، معنایی پیدا نمی‌کند، گفت: یکی از موضوعات مهم امروز کشور، بهره‌وری است و در همه حوزه‌ها این مسئله اهمیت دارد. در این رابطه باید اذعان کرد که اتکا به بحث‌های اقتصاد دیجیتال با مشارکت بخش خصوصی موجب ارتقای بهره‌وری می‌شود، به همین دلیل در دولت چهاردهم، استفاده ویژه از کارگروه ویژه اقتصاد دیجیتال در دستور کار قرار گرفته است. اگر این کارگروه در مسیر درستی هدایت شود، اثارت مثبتی برای کشور خواهد داشت.

بخش خصوصی می‌تواند بازوی دولت باشد

در ادامه این نشست فعالان بخش خصوص از چالش‌ها و مشکلات خود گفتند،‌ سادینا آبایی، رئیس کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق ایران با ارائه گزارشی از مطالبات بخش خصوصی و فعالان اقتصادی از دولت چهاردهم و وزیر ارتباطات و فناوری به این نکته اشاره کرد که در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات در برنامه هفتم پیشرفت مورد توجه قرار گرفته که برنامه رئیس‌جمهوری و وزارتخانه در چهار سال پیشرو است. در برنامه هفتم توسعه به مواردی از فعالیت بخش خصوصی و فناوری اطلاعات اشاره شده است. یکی از این مواد ماده ۴۸ است که در آن به جایگاه بخش خصوصی برای تهیه طرح تحول دیجیتال به‌منظور به‌کارگیری فناوری دیجیتال اشاره شده؛ این ماده برای بخش خصوصی مهم است و درباره آن کار خود را شروع کرده است.

رئیس کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق ایران با اشاره به پروژه فیبر نوری، گفت: بخش خصوصی می‌تواند بازوی دولت باشد. سرمایه‌گذاری و مشارکت بخش خصوصی در این پروژه مهم است. همچنین ایجاد شرکت بین‌المللی برای حمایت از توسعه زیست‌بوم تحول‌آفرین هوش مصنوعی باید با حضور بخش خصوصی انجام شود.

او تصریح کرد: در ماده ۶۶ به تشکیل کارگروه اقتصاد دیجیتال دولت تأکید شده که اتاق ایران می‌تواند در این حوزه همراه دولت باشد و اتاق ایران در این کارگروه کرسی ثابت داشته باشد نه اینکه مثل قبل به‌عنوان مهمان دعوت شود.

آبایی همچنین با اشاره به اهمیت حکمرانی داده، اظهار کرد: اتاق ایران در این زمینه به‌صورت مکتوب اعلام کرده که برای تدوین و تصویب این قانون همراه وزارتخانه خواهد بود. مرکز پژوهش‌های اتاق ایران بسیار قوی است و می‌تواند بازوی اصلی کمک به وزارتخانه باشد، اما وزارت اقتصاد و بانک مرکزی هم در تصمیم‌گیری‌ها دخیل است. باید نتیجه این همراهی به رشد ۱۵ درصدی در سال منجر شود.

برنامه‌ریزی برای حضور منسجم در جیتکس

 اجماع بخش خصوصی و ایجاد یک دبیرخانه مشترک در اتاق ایران برای حضور و مشارکت قوی در رویدادهای بین‌المللی هوش مصنوعی یکی دیگر از مواردی است که در این نشست به آن اشاره شد، علی مسعودی، عضو کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق ایران در این خصوص گفت: این دبیرخانه شکل گرفته است و در حال برنامه‌ریزی برای حضور منسجم در جیتکس ۲۰۲۵ هستیم. بنابراین علاقه‌مندیم که این همراهی را از طرف وزارتخانه نیز شاهد باشیم.

او ادامه داد: یکی از دغدغه‌های حوزه فاوای کشور این است که مجوزهای لازم برای مشارکت در نمایشگاه‌ها فقط به مجریان داده می‌شود؛ خواستار تغییر این رویکرد هستیم.

ایجاد مرکز داده درون استانی

محمد خاکی، رئیس اتاق خرم‌آباد هم با طرح این موضوع که اقتصاد ایران سهم ناچیزی از دیجیتال را به خود اختصاص می‌دهد، تأکید کرد: لازم است نگاه‌های منفعلانه را کنار بگذاریم. هرچند به دلیل نبود شفافیت در این حوزه و نبود یک متولی مشخص، شاهد بی‌اعتمادی بخش خصوصی هستیم، سرمایه‌گذاری در حوزه اقتصاد دیجیتال جذاب نیست.

مهاجرن نیروهای نخبه یکی دیگر از مواری است که این فعال اقتصادی به آن اشاره و عنوان کرد در حوزه‌های سرمایه‌گذاری، نوآوری و نیروی انسانی به دلیل عدم شفافیت مشکل داریم. خواستار آن هستیم تا نیروهای فعال استانی دست از مهاجرت بردارد و در استان خود باقی بماند.

حمیدرضا واشقانی فراهانی، نایب‌رئیس کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق ایران نیز با بیان اینکه فعالان حوزه فناوری اطلاعات نسل جوان هستند، تاکید کرد: باید تلاش کرد تا از توانمندی‌های این نسل جوان که اغلب آنها بخش خصوصی هستند، استفاده کنیم. در این رابطه به بسترسازی نیاز داریم. در سال جاری در وزارت صمت ۵ میلیارد دلار برای این حوزه دیده شده که متناسب با وضعیت امروز کشور، بسیار اندک است.

این فعال اقتصادی با اشاره به جزئیات مسئله و تجهیزاتی که در این بستر باید مورد استفاده قرار گیرد، گفت: با سهمیه‌بندی، توسعه اتفاق نمی‌افتد. علاوه بر این مباحث باید گفت موضوع فیلترینگ حل شود.

توجه به توسعه هوش مصنوعی  

وضعیت سرمایه‌گذاری در هوش مصنوعی در ایران از دیگر مواردی است که این نشست به آن اشاره شده به گفته رضایی، عضو کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق ایران این عدد قابل قبولی نیست. در امارات و عربستان سرمایه‌گذاری بسیار بالاست.اما در ایران در حوزه اقتصاد دیجیتال سهم دولت بالای ۱۰ درصد نیست. بخش خصوصی به همراهی دولت نیاز دارد.

رضایی با بیان اینکه ناترازی با هوش مصنوعی قابل‌حل است، گفت: توسعه هوش مصنوعی به توسعه صنعت انرژی هم کمک خواهد کرد. اگر وزارتخانه در این زمینه برنامه‌ای داشته باشد، اتاق بازرگانی می‌تواند به دولت کمک کند.

به گفته او، ایران ۸ برابر میانگین جهانی، کارشناس هوش مصنوعی دارد و باید از این ظرفیت استفاده شود.

بستر فیبر نوری فراهم شود

در بخش بعدی این نشست، درباره پروژه بزرگی که در بخش فیبر نوری باید اجرایی شود، صحبت شد. گزارش این پروژه به همت کمیسیون فاوای اتاق ایران تهیه شده بود که جزئیات آن مطرح شد.

بر اساس این گزارش، طرح فیبر نوری منازل و کسب‌وکارها یکی از پروژه‌های بزرگ حوزه ICT است و اگر این پروژه اجرا نشود سایر فعالیت‌های لازم برای توسعه حوزه فناوری اطلاعات نیز قابلیت اجرا ندارد.

بر اساس آنچه گفته شد باید صندوق توسعه فیبر نوری با هدف پرداخت مشوق‌های پوشش و اتصال نیز شکل بگیرد چراکه دریافت تسهیلات در این بخش با چالش‌های جدی مواجه است.

تعطیلی ۳۳۰ هزار کسب و کار

در ادامه این نشست حجت میرزایی، رئیس مرکز پژوهش‌های اتاق ایران، گفت: موضوع مشترک همه مردم، فیلترینگ است؛ ۳۳۰ هزار از کسب‌وکارها در اثر فیلترینگ از بین رفته‌اند. بخش بزرگی از فعالیت دیگر اقتصادی هم وابسته به اینترنت است. مثلاً در شیراز، به‌عنوان مرکز گردشگری ایران امکان استفاده از مسیریاب در بسیاری از جاها وجود ندارد.

میرزایی با تأکید بر اینکه فاوا، مسیر و هدف توسعه است و جاماندگی توسعه در حوزه‌های مختلف را با فاوا می‌توان برطرف کرد، ادامه داد: فاوا فرصتی است که با آن می‌توان شکاف تاریخی توسعه را برآورد کرد. بدون بهبود وضعیت اینترنت در مناطق، توسعه ممکن نیست. فناوری اطلاعات فرصتی برای میان برد برای رفع شکاف‌هاست ولی مناطقی که در تله توسعه گیر افتاده‌اند ظرفیت کمتری برای استفاده از فاوا دارند.

او تصریح کرد: اتاق ایران اصلاحیه پیش‌نویس قانون تجارت الکترونیک اصلاحی را تدوین می‌کند و امیدواریم این پیش‌نویس به‌عنوان لایحه از طرف دولت به مجلس ارسال شود. همچنین سند توسعه و استفاده از هوش مصنوعی با همکاری اتاق ایران و دانشگاه صنعتی شریف آماده شده که رونمایی خواهد شد. این طرح می‌تواند برای سنجش و استفاده بنگاه‌ها مورد استفاده قرار گیرد.

 ارزش صنعت مخابرات را کاهش داده‌ایم

  مهرداد میراسماعیلی، نماینده سندیکای صنعت مخابرات ایران از خصوصی‌سازی شرکت مخابرات و جزئیات آن صحبت کرد و گفت: اگر مخابرات ایران در حوزه فیبر نوری وارد نشود، صنعت کشور آسیب جدی می‌بیند. از طرفی قیمت اینترنت باید به‌روز شود.

به گفته نماینده سندیکای صنعت مخابرات ایران، کل منابعی که مردم ایران بابت اینترنت و تلفن پرداخت می‌کنند تا ۱۴۰۲ به ۷۹ هزار میلیارد تومان رسیده است و متأسفانه ارزش صنعت مخابرات را به‌شدت کاهش دادیم.

خواسته ما اینترنت آزاد و باکیفیت است

در ادامه این نشست، زهرا بختیاری، مشاور فناوری اطلاعات اتاق اصناف، با اشاره به بازنگری و بازسازی ساختار وزارت اطلاعات و فناوری ارتباطات، گفت: بسیاری از مطالبات ما از دولت بلاتکلیف مانده و خواسته بخش خصوصی توجه به این مطالبات است.

او اظهار کرد: باید وزارتخانه مشخص کند که برای آینده فناوری چه برنامه‌ای دارد؟ خواسته اصلی ما این است که زیرساخت‌های فناوری و اینترنت آزاد و باکیفیت داشته باشیم.

بختیاری تصریح کرد: به رشد متوازن اقتصاد سنتی و دیجیتال توجه شود. اگر به این موضوع فکر نکنیم با چالش جدی در آینده مواجه خواهیم شد.  

موازی کاری و برخورد سلیقه‌ای در حوزه فاوا رفع شود

در ادامه نشست، فرهاد زواره‌ای، عضو کمیسیون فاوا اتاق ایران، با اشاره به اینکه ما در حوزه ارتباطات، فناوری، نظارت و امنیت تصویری، با موازی کاری و برخورد سلیقه‌ای مواجه هستیم به این نکته اشاره کرد که ما خواستار آن هستیم که در کارگروهی این موارد را احصا کنیم و به‌صورت یکدست، چالش این صنعت را بررسی و به راه‌حل برسیم.

او تأکید کرد: برای نظارت و پایش تصویری، به کلام و خواسته واحدی نیاز داریم.

فروردین، عضو انجمن واردکنندگان تجهیزات فاوا هم گفت: مشکل اصلی حوزه فناوری به خاطر نحوه پیاده‌سازی افتا (امنیت فضای توسعه و تبادل اطلاعات) و صدور مجوز آن است.

او با بیان اینکه بخشی از صنعت فاوا در حال ورشکستگی است، ادامه داد: اقتصاد و تحول دیجیتال به تجهیزاتی نیاز دارد که بخش بزرگی از آن وارداتی است و ما هم‌زمان با اینکه بخشی از این تجهیزات را هم تولید می‌کنیم، مجبوریم که بخش بزرگ‌تری از این صنایع و تجهیزات را وارد کشور کنیم؛ اما هر دو بخش تولید و واردات به دلیل رفتار وزارت صمت با مشکل جدی روبه‌رو است.

فن‌آوری اطلاعات زیر ساخت اصلی اقتصاد

صمد حسن‌زاده، رئیس اتاق ایران، یکی از زیرساخت‌های اصلی اقتصاد را فناوری اطلاعات و ارتباطات دانست و از آن به‌عنوان یک نیاز مهم و حیاتی یادکرد.

او با بیان اینکه حضور بخش خصوصی در کنار دولت می‌تواند مؤثر باشد، گفت: فعالان اقتصادی بنا بر دانش و تجربه‌ای که دارند می‌توانند مشاور شایسته‌ای برای دولت در حوزه‌های مختلف باشند.

برنامه وزارت ارتباطات با مشارکت بخش خصوصی

 در بخش بعدی این نشست، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در پاسخ به اظهارات فعالان اقتصادی، با نگاهی به آینده فیبر نوری گفت، طبق اطلاعات موجود ۱۱۰ میلیون مشترک تلفن همراه فعال و بیش از ۱۰ میلیون مشترک ثابت فعال داریم و نسبت ترافیک ثابت به همراه هم یک به ۵ است.

هاشمی ادامه داد: به‌طور میانگین، در دنیا شرایط بهتری در این نسبت‌ها دارد، پس باید پروژه فیبر نوری را با جدیت دنبال کنیم.

او ادامه داد: هر سیاستی به بازنگری هم نیاز دارد. نگاه وزارتخانه این است که بازنگری در طرح فیبر نوری را در دستور کار قرار دهد و در این رابطه از ظرفیت‌های بخش خصوصی بهره خواهیم برد.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، از فعالان بخش خصوصی خواست تا در استفاده از هوش مصنوعی و تحلیل داده به دولت کمک کنند.

هاشمی افزود: دراین‌بین، موضوع انرژی و قطعی‌های برق را نیز باید مورد توجه قرار داد، چرا که با قطع برق، ارتباطات هم مختل می‌شود؛ ازاین‌رو وزارتخانه اعتقاد دارد باید برای کمک به صنعت برق وارد شویم.

او اظهار کرد: در رابطه با یارانه انرژی عدد قابل‌توجهی بالغ‌بر ۱۰۰ میلیارد دلار پرداخت می‌شود. باید توجه داشت که طرح اولیه زیرساخت‌های مدیریت مصرف را تدوین کردیم که با بخش خصوصی به اشتراک خواهیم گذاشت.

او تصریح کرد: نکات عنوان شده درباره صنعت مخابرات و سرکوب قیمت‌ها درست و دقیق است. در کنار این، موضوعات دیگری هم وجود دارد، نکته اول این است که بهره‌وری در صنایع مورد توجه نیست. درواقع باید به خود هم برگردیم و روند فعالیت‌ها را اصلاح کنیم.

وزیر ارتباطات ادامه داد: شرکت مخابرات ایران، مراکز و کانال‌هایی دارد و باید از این ظرفیت‌های خود استفاده بهتری می‌کرد. در حقیقت باید در مسیر بهره‌وری قدم برمی‌داشت که کمتر به آن توجه داشته است. پس باید هم‌افزایی به وجود آوریم تا هزینه‌ها مدیریت شود.

ظرفیت فیبر نوری کشور

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: در توسعه فیبر ۸ میلیون پوشش داریم؛ یعنی تا ۳۰۰ متری مشترک رسیده‌ایم. کمتر از ۴ درصد از ظرفیت فیبر نوری در کشور استفاده شده است؛ ولی در دنیا تا ۷۰ درصد است. در کنار اتصال باید به مطالعه بازار هم بپردازیم. یعنی جایی را هدف‌گذاری کنیم که مشترک وجود دارد.

هاشمی، درباره دولت هوشمند و دولت الکترونیک، گفت: در این حوزه کارهای زیادی انجام شده ولی این خدمات در زندگی مردم ننشسته است. ما تلاش می‌کنیم چند اپراتور را در لایه خدمات با مشارکت بخش خصوصی در چهار سال پیش رو فعال کنیم. البته این کار آسانی نیست ولی با یک مدل اقتصادی و تعرفه گذاری‌ای مناسب زمینه مشارکت بخش خصوصی فراهم شود. ابر دولت، تجمیع خدمات دولت و کیفیت خدمات دولتی مورد تأکید وزارتخانه است.

او تأکید کرد: دولت نمی‌خواهد به حوزه بنگاه‌داری وارد شود. در بخش خدمات به‌صورت ویژه، به کیفیت توجه داریم. می‌خواهیم از نگاه جزیره‌ای دوری کنیم وگرنه کارها سطحی باقی خواهد ماند. اولویت‌ها با همراهی بخش خصوصی تعیین شود و آن‌ها را به‌صورت جدی دنبال کنیم.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات تصریح کرد: ما باید در ارائه خدمات و طراحی‌ها به نیاز منطقه توجه می‌کنیم. مثلاً برخی از خدمات در برخی از شهرستان‌ها ممکن است، به‌صرفه نباشد. ما به‌طورجدی از تولید محتوا حمایت می‌کنیم. یکی از کارکرد هوش مصنوعی، محتواست. ابزارهای هوش مصنوعی، تولید محتوا را تسهیل می‌کند.

او به موارد حوزه تقنینی اقتصاد دیجیتال اشاره کرد: باید در این حوزه ذی‌نفعان مشارکت جدی داشته باشند. پشت درهای بسته نباید قانون تدوین شود. در کارگروه ویژه اقتصاد دیجیتال از مشارکت همه ذی‌نفعان استفاده می‌کنیم. باید این حوزه پا به پای حوزه دیجیتال پیش رود. در حوزه تقنینی باید فعالان اقتصاد دیجیتال حضور داشته باشند.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات تأکید کرد: باید از برخورد سلیقه‌ای در این حوزه پرهیز شود وگرنه این برخوردها به صنعت ضربه می‌زند.

ستاری به حوزه تأمین اجتماعی هم اشاره کرد و گفت که مصادیق این حوزه را با همراهی بخش خصوصی احصا کرده و پیگیری کنیم.

او گفت: نباید هزینه حوزه فناوری اطلاعات بیش از ۲ درصد هزینه سبد خانوار باشد؛ در حوزه تعرفه‌ها باید به وضعیت معیشت مردم هم توجه شود. این هزینه‌ها باید متناسب با واقعیت‌های اقتصادی، توصیه‌های کارشناسی و استانداردها باشد.