دهههاست که اقتصاد ایران گرفتار ناترازیهای عمده است. این ناترازیها در بخشهای مختلفی از بودجه دولت گرفته تا بخش ارز و انرژی دیده میشود.
برای حل بحران ناترازیها باید چه کرد؟ کدام بخش باید در اولویت اصلاح قرار بگیرد؟
علی مروی، اقتصاددان معتقد است، حوزههایی وجود دارند که انجام اقدامات اصلاحی در آنها از نان شب واجبتر است، مثلا در بخش ارزی اگر اصلاحات کلیدی انجام نشود ممکن است منجر به شوکهای قابل توجه در ماههای پیشرو شود. شوک ارزی بزرگ میتواند همه تصمیمات اقتصادی و سیاسی را تحتالشعاع قرار دهد و معیشت مردم را مختل کند.
به گفته مروی، بعضی از حوزهها همچون ارز و انرژی کلیدی هستند. همانطوری که ناترازیهای انرژی باعث شده که دولت مجبور باشد، دست به تعطیلی بزند و ساعات کاری را محدود کند.
او با اشاره به اینکه معمولا اصلاحات مربوط به رویههای حکمرانی و نظام تصمیمگیری، اصلاحات کوتاهمدتی نیستند، تاکید دارد که در حال حاضر وضعیت در حوزههایی همچون انرژی و ارز به قدری بغرنج شده که نمیشود، اصلاحات را به تاخیر انداخت. مگر اینکه هزینههای گزافی را به کشور تحمیل کرد.
به گفته مروی، اصلاح نظام ارزی کشور در اولویت است و دولت هر اقدام اصلاحی که بخواهد انجام دهد باید نظام ارزی کشور را اصلاح کند، چون خطر شوک ارزی کشور در پیش است.
به اعتقاد مروی، بعد از اصلاح در بخش ارز و انرژی، نوبت اصلاحات بودجه است که البته وقتی اصلاحات ارزی و اصلاحات انرژی اتفاق بیفتد، مسیر برای اصلاح بودجه دولت بسیار هموار خواهد بود.
این کارشناس اقتصادی درباره همراهی اجتماعی با اقدامات اصلاحی، توضیح میدهد که دولت یکی از بازیگران کلیدی در جلب نظر و همراهی مردم است. در کشور در بخشهایی همچون ارز و انرژی گروههای رانتی ذینفع خیلی بزرگ، قدرتمند و ثروتمندی وجود دارد که سالها از این رانت ارزی و انرژی بهرهمند بودهاند و در فضای سیاسی، رسانهای و تصمیمگیری کشور نفوذ دارند، این گروهها آرام نمینشینند تا اصلاحاتی انجام شود.
مروی معتقد است، این گروههای ذینفع همواره پشت مردم پنهان میشوند، با استفاده از واکنش مردم نسبت به اصلاحاتی که باید انجام شود، به نوعی سپر انسانی ساختند برای مقاومت در برابر اصلاحاتی که دیگر انجام آنها ضروری است.