روایت ۴۰ ساله از نابرابری در ایران؛ افزایش شکاف درآمدی در سال ۱۴۰۲ - افق اقتصادی

به گزارش اکوایران، ضریب جینی یکی از مهمترین متغیرهای اقتصادی است که به صورت سالانه توسط نهاد‌های آماری کشور منتشر می‌شود. مرکز آمار ایران و بانک مرکزی نهادهای اصلی انتشار دهنده آمارهای ضریب جینی هستند. این متغیر اقتصاد کلان نشان از وضعیت نابرابری در اقتصاد می‌دهد و معیار خوبی برای بررسی اختلاف طبقاتی است.

خبر مرتبط

اولین تصویر رسمی از ضریب جینی در ۱۴۰۲: نابرابری افزایش یافت

اکوایران: تازه‌ترین آمارها نشان می‌دهد که ضریب جینی در کل کشور در سال ۱۴۰۲ افزایش یافته است. این ضریب در مناطق شهری بالا رفته در حالی که در مناطق روستایی کاهش یافته است.

ضریب جینی رقمی بین صفر و یک است که هرچه به یک نزدیک‌تر شود به معنای افزایش نابرابری و هرچه به صفر نزدیک‌تر شود به معنای کاهش نابرابری در اقتصاد است. البته برای توصیف بهتر ضریب جینی، آن را در ۱۰۰ ضرب کرده و به صورت عددی دو رقمی با اعشار توضیح می‌دهند. در این صورت نزدیک شدن ضریب جینی به ۱۰۰ نشان دهنده افزایش نابرابری است.

مرکز آمار ایران در تازه‌ترین گزارش خود وضعیت هزینه درآمد خانوار را در سال ۱۴۰۲ منتشر کرده است. طبق این آمارها ضریب جینی در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱ افزایش پیدا کرده و روند کاهنده این متغیر قطع شده است.

به بیان دیگر می‌توان گفت میزان نابرابری و اختلاف طبقاتی در اقتصاد ایران در سال گذشته نسبت به سال ۱۴۰۱ بیشتر شده است.

توقف روند کاهشی ضریب جینی در ۱۴۰۲

همانطور که گفته شد، مرکز آمار ایران در تازه‌ترین گزارش خود ضریب جینی در سال ۱۴۰۲ را منتشر کرده است. براین اساس ضریب جینی در سال گذشته به ۳۹.۷۹ رسیده که نسبت به سال ۱۴۰۱ بیش از یک واحد افزایش را تجربه کرده است. به بیان دیگر نابرابری و اختلاف طبقاتی در سال گذشته نسبت به سال ۱۴۰۱ افزایش پیدا کرده است.

روند ضریب جینی کشور از سال ۶۳ تا ۱۴۰۲ نشان می‌دهد بیشترین ضریب جینی و نابرابری اقتصادی در سال ۱۳۶۳ و معادل ۴۹.۹۱ واحد بوده است. در ادامه این متغیر یک کاهش شدید را تا سال ۶۵ داشته و روند ضریب جینی از سال ۶۵ تا ۸۶ تقریبا با ثبات پیش رفته است.

این ضریب از سال ۸۶ تا ۹۲ کاهش شدیدی را تجربه کرده به طوریکه در سال ۹۲ به کمترین سطح در ۴۰ سال اخیر رسیده است. آمارها نشان می‌دهد ضریب جینی در این سال معادل ۳۶.۵ بوده و گویای بهترین وضعیت درآمدی برای آحاد جامعه بوده است.

سپس از سال ۹۲ تا ۹۷ ضریب جینی افزایش یافته و به ۴۰.۹۳ رسیده است. این قله در سال ۹۷  مانا نبوده و روند صعود آن در سال ۹۸ شکسته شده است. پس از آن ضریب جینی وارد کانال نزولی خود شده و تا سال ۱۴۰۱ کاهش پیدا کرده است به طوریکه این ضریب در سال ۱۴۰۱ در سطح ۳۸.۷۷ قرار داشته است.

آمارهای ضریب جینی در سال گذشته نشان از شکسته شدن روند بهبود نابرابری در کشور دارد و با افزایش ضریب جینی، میزان اختلاف طبقاتی در سال ۱۴۰۲ بالاتر از دو سال پیشین خود یعنی ۱۴۰۱ و ۱۴۰۰ قرار گرفته است.