از کیک زمستانی اقتصاد ایران چقدر به بخش ها می‌رسد؟ - افق اقتصادی

به گزارش اکوایران، بنا به گزارش منتشرشده از مرکز ملی آمار ایران، ارزش کالا و خدمات تولید شده در کشور طی سال ۱۴۰۱ به رقم ۸۱۱ هزار میلیارد تومان رسیده است که رشدی ۴.۸ درصدی را برای اقتصاد کشور محقق می‌کند. همچنین، ارزش تولید ناخالص داخلی کشور بدون احتساب نفت و گاز رقمی معادل ۶۹۹ هزار میلیارد تومان است که رشد غیرنفتی را به ۴.۵ درصد می‌رساند. به بیان دیگر، اگر ارزش تولید نفت را از ارزش تولید سایر کالاها و خدمات در کشور جدا کنیم، رشد اقتصادی با ۰.۳ کاهش از ۴.۸ درصد به ۴.۵ درصد می‌رسد. در نگاه فصلی نیز رشد اقتصادی زمستان ۱۴۰۱ معادل ۵.۶ درصد برآورد شده است.

 در بررسی رشد بخش‌های مختلف اقتصاد، سه گروه اصلی شامل «کشاورزی»، «صنایع و معادن» و «خدمات» در نظر گرفته می‌شوند. از میان این گروه‌ها، کمترین رشد سالانه مربوط به بخش کشاورزی با ۴.۴- درصد است. در مقابل، بخش «تامین آب، برق و گاز» که زیرمجموعه صنایع و معادن است با ثبت رشد ۷.۸درصدی، بیشترین رشد را در میان بخش‌های اقتصاد ایران به خود اختصاص داده است. بخش «صنعت» و بخش «استخراج نفت و گاز» (از گروه صنایع و معادن) نیز به ترتیب با رشد سالانه ۷.۷ و ۷ درصدی، دومین و سومین زیربخش با رشد مثبت سالانه بوده‌اند. در میان این گروه‌ها، سهم گروه کشاورزی و خدمات از اقتصاد کاهش و سهم گروه صنایع و معادن، به ویژه در بخش استخراج نفت و گاز، افزایش یافته است.

تکرار دوباره رشد منفی در بخش کشاورزی

سهم بخش کشاورزی از کیک اقتصاد در زمستان ۱۴۰۱ در مقایسه با زمستان ۱۴۰۰ از ۴.۵ درصد به ۴.۱ درصد کاهش یافته است. بخش کشاورزی نه تنها در افزایش سهم خود از تولیدات اقتصادی ناموفق بوده است، بلکه در بازه سالانه نیز به رشد منفی خود ادامه داده است. به صورتی که رشد این بخش در سال ۱۴۰۱ معادل ۴.۴- درصد برآورد شده است که پایین‌ترین نرخ رشد در میان بخش‌های اقتصاد است. یکی از عوامل تداوم رشد منفی در بخش کشاورزی، خشکسالی‌های پیاپی در سال‌های اخیر است.

خیز آرام بخش نفت

وضعیت رشد بخش نفت در زمستان ۱۴۰۱ نسبت به زمستان ۱۴۰۰، امیدوارکننده‌تر از سایر بخش‌های اقتصادی است. به طوری که سهم استخراج نفت و گاز طبیعی از کیک اقتصاد از ۱۴ درصد در زمستان ۱۴۰۰ به ۱۴.۷ درصد در زمستان ۱۴۰۱ رسیده است. لازم به ذکر است که رشد اقتصادی در زمستان ۱۴۰۱ برابر با ۵.۶ درصد بوده است که میزان ۱.۵ واحد آن از مجرای استخراج نفت و گاز طبیعی محقق شده است. این بخش که زیرمجموعه گروه «صنایع و معادن» به شمار می‌رود در سال ۱۴۰۱ رشدی ۷ درصدی را به ثمر رسانده است.

احیای صنعت

سهم گروه صنایع و معادن بدون در نظر گرفتن بخش نفت، از ۲۵.۲ درصد در زمستان ۱۴۰۰ به ۲۵.۴ درصد در زمستان ۱۴۰۱ رسیده که نشانگر افزایش سهم این گروه از کیک اقتصاد است. این در حالی است که این افزایش سهم عمدتا به سبب افزایش سهم زیربخش صنعت در این بازه زمانی از ۱۲.۸ درصد به ۱۳.۶ درصد است. در واقع، تقریبا نیمی از رشد ۵.۶ درصدی اقتصاد کشور در زمستان ۱۴۰۱ مربوط به گروه صنایع و معادن است. در بازه سالانه نیز از میان زیرگروه‌های بخش صنایع و معادن، زیربخش «تامین آب، برق و گاز طبیعی» بهترین عملکرد را با رشد ۷.۸ درصدی محقق کرده است.

کاهش سهم بخش خدمات از تولید اقتصادی

سهم گروه خدمات به عنوان بزرگترین گروه فعالیت عمده اقتصادی با ۰.۸ کاهش، به ۵۵.۱ درصد در زمستان ۱۴۰۱ رسیده است در حالی که این رقم برای زمستان ۱۴۰۰ برابر با ۵۵.۹ درصد بوده است. این کاهش سهم در حالی رخ داده است که رشد این گروه در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال قبل از آن ۴.۴ درصد افزایش یافته است. این نکته که گروه خدمات با وجود افزایش رشد، سهم کمتری از بخش حقیقی اقتصاد را نسبت به سال قبل کسب کرده است نشان می‌دهد که سرعت رشد بخش صنعت از سرعت رشد بخش خدمات پیشی گرفته است. چرا که بخش صنعت ضمن افزایش رشد توانسته است سهم خود از اقتصاد را نیز افزایش دهد در حالی که بخش خدمات علی‌رغم رشد مثبت، با کاهش سهم از کیک اقتصاد روبرو شده است.