تمام عوامل اقتصادی در یک زمین بازی هستند، هر اقدامی که هر کدام از بازیکنان انجام میدهد با عکسالعمل سایرین همراه خواهد بود. تئوری بازی یکی از آن ابزارهایی است که میتوان با استفاده از آن، بازی اقتصاد را تحلیل کرد.
شب گذشته دو نفر را هنگام سرقت یک دوچرخه دستگیر کردهاند. هفته گذشته در همین محله یک اتومبیل به سرقت رفته بود. پلیس اطمینان دارد که دزدی اتومبیل نیز کار همین دو سارق است اما مدارک کافی ندارد، از همین رو به اعتراف آنها نیاز دارد.
پلیس دو نفر را به طور همزمان در دو اتاق به صورت جداگانه بازجویی میکند. به هر کدام از آن ها تضمین داده میشود که اگر اعتراف کنند سرقت دوچرخه هم بخشیده میشود و مورد عفو قرار میگیرند و تمام مجازات بر گردن شخص دیگر خواهد بود. اگر هر دو آنها نیز اعتراف کنند مجازات به طور مساوی بین آن ها تقسیم خواهد شد.
یک حالت دیگر نیز میتوان متصور شد، اینکه هیچ کدام به سرقت اتومبیل اعتراف نکنند. در این حالت هر کدام به اندازه مجازات سرقت دوچرخه به طور جزئی حکم میگیرند. به طور کلی بهترین و بهینهترین حالت برای دو سارق همین است که هیچ کدام به دزدی ماشین اعتراف نکنند و به طور جزئی بابت سرقت دوچرخه مجازات شوند. دو شخص از تمام موارد گفته شده اطلاع دارند اما آیا این حالت بهنیه را انتخاب خواهند کرد؟
این مثال یکی از مهمترین مدل های نظریه بازی(گیم تئوری) است. نظریه بازیها در اقتصاد و اقتصاد سیاسی از اهمیت بالایی برخوردار است و در چند سال اخیر نقش پررنگتری نیز پیدا کرده است.
در قسمت دوازدهم از برنامه تراز شهریار صادقی به همراه دکتر حمید قنبری پژوهشگر حقوق اقتصادی به بررسی جایگاه نظریه بازیها در اقتصاد پرداختهاند.