سنگینی سایه تحریم بر پست ایران - افق اقتصادی

به گزارش اکو ایران؛ «تحریم بودن ایران در سیستم پست اثری ندارد» این سخن محمود لیائی، مدیرعامل شرکت ملی پست در نشست خبری بود که ایلنا آن را منتشر کرد.وی با تاکید براینکه ایران غیر از اسراییل با همه دنیا ارتباط پستی دارد گفت: اگر ارتباط پستی با ایران انجام نمی شود مشکل از طرف کشور مقابل و یا از سوی ایرلاین ها پیش می آید و از طرف شرکت ملی پست ایران مشکلی وجود ندارد.

بر اساس قوانین اتحادیه جهانی پست، در شرایطی که شرکت ملی پست به عنوان اپراتور منتخب ایران در اتحادیه جهانی پست شناخته شده است ،تحریم ها نباید روی ارسال مرسولات تاثیر بگذارد اما در سالهای اخیر وضع تحریم‌ها علیه ایران چالش‌های زیادی را برای این صنعت به وجود آورده ،گواه این ادعا گلایه شرکت های خصوصی در ارسال مرسولات از مبدا ایران است که در نهایت نیز هزینه‌های زیادی را به مشتریان خدمات بین‌المللی تحمیل می‌‌کند. ماهنامه پیوست در گزارشی به بررسی جزئیات تاثیرات تحریم بر روی پست بین الملل پرداخته است. 

چالش بزرگ از نگاه مدیرعامل شرکت خصوصی 

 مدیرعامل شرکت تی‌اکسپرس، درباره تاثیر تحریم‌ها روی کالاهایی که از مبدا ایران ارسال می‌شوند گفت: «ما یک کشور مشمول تحریم هستیم و برای ارسال بسته به خارج از کشور مجبوریم تغییراتی ایجاد کنیم که به عنوان بسته غیر ایرانی ارسال شود.ما برای جابه‌جایی کالاها با مبدا ایران یا برند ایرانی مسئله داریم و برای برطرف کردن آن مجبور هستیم ارسال را از طریق کشور سوم انجام دهیم ،به واسطه این تغییراتی که در مبدا انجام می‌دهیم، هزینه‌ها افزایش پیدا می‌کند و مشتری نهایی متحمل هزینه بیشتری می‌شود. علاوه بر این یکسری محدودیت‌ها و ممنوعیت‌ها بیش از حد عادی روی ارسال بسته‌هایمان اعمال می‌شود.»

این سخنان در حالی مطرح شده که پیشتر محمد احمدی، معاون فنی و بازرگانی شرکت ملی پست نیز  تاثیر تحریم‌ها بر نقل و انتقال پول در حوزه تجارت الکترونیکی بین‌المللی را تایید و اعلام کرد راه‌حل‌هایی برای دور زدن وجود دارد اما اینکه بگوییم همه چیز خوب است درست نیست و قطعا به صورت غیر مستقیم تحریم‌ها روی همه موضوعات تاثیر گذاشته است. 

کمبود پروازها چالش انتقال بار

 محمود لیائی، مدیرعامل شرکت ملی پست، در جایی دیگر از سخنانش به کم بودن پروازهای ایران به برخی کشورها اشاره کرده و گفته بود: به خاطر کم بودن پروازهای ایران به کشورهای دیگر پست گاهی دچار مشکل شده و به دلیل جایگزین کردن پروازهایی که در بازه‌ای ارسال از ایران را متوقف می‌کنند، مجبور به پرداخت هزینه بیشتری می شویم. هزینه‌ای که احتمالا در قیمت تمام شده مرسوله برای مشتری هم تاثیر گذاشته است.

قانون اتحادیه جهانی پست چه می گوید؟

احمدی، معاون فنی و بازرگانی شرکت ملی پست، درباره قانون اتحادیه جهانی پست که تحریم‌ها را بی‌اثر می‌کند گفت: «ماده یک قانون اساس‌نامه اتحادیه جهانی پست می‌گوید همه کشورهای عضو اتحادیه یک قلمرو واحد پستی تشکیل می‌دهند. از این منظر ما غیر از اسرائیل با همه کشورهای جهان مراوده پستی داریم و حتی بیشترین مراوده پستی ما با آمریکا است.»

وی با اشاره به اینکه برخی از شایعات نیز بر اثر غیرمستقیم تحریم ها نیز دامن می زند گفت: « بعد از شایعه حمله ایران به اسرائیل، شرکت لوفت‌هانزا که اصلی‌ترین ارسال‌کننده مرسولات ایران به کشورهای جهان است، ارسال بار ایران را متوقف کرد. » در برخی موارد نیز محدودیت ایجاد شده به دلیل تعداد کم پروازها و ظرفیت هواپیماها است .

موضوع مهم دیگر این است که بارهای پستی یک لاین مشخص در حوزه هواپیمایی دارد و بین اتحادیه جهانی پست و اتحادیه جهانی هواپیمایی قرارداد متقابلی وجود دارد که در شرایط مساوی اولویت با ارسال بارهای پستی‌است.

فعالیت محدود شرکت های حمل و نقل بین المللی

 فعالیت محدود شرکت‌های حمل و نقل بین‌المللی و تاثیر آن روی پست بین‌الملل موضوعی بود که مهدی مقصودی، مدیر کل دفتر ارتباطات و امور بین‌المللی شرکت ملی پست، به آن اشاره کرد و گفت: «الان مهم‌ترین چالش در ارائه سرویس‌های پستی به ویژه پست بین‌المللی توسط شرکت ملی پست، اعمال تعرفه‌های دستوری و غیر رقابتی، محدودیت در شیوه‌های ارسال پستی به واسطه فعالیت محدود شرکت‌های حمل و نقل بین‌المللی به ویژه خطوط هواپیمایی خارجی و به‌روزرسانی نکردن بسیاری از قوانین و مقررات فرا سازمانی است.»

تعرفه‌گذاری خدمات پستی بین‌الملل

اصلی ترین معیار مشتریان برای انتخاب خدمات پستی بین المللی میان شرکت ملی پست و یا شرکت های خصوصی، تعرفه خدمات آنهاست. در حالی که سازمان تنظیم مقررات برای تعرفه مرسولات بین‌المللی شرکت ملی پست الگو می‌گذارد، تعرفه شرکت‌های خصوصی در رقابت آنها در بازار آزاد تعیین می‌شود.

تعرفه‌گذاری شرکت ملی پست براساس یکسری حقوق ثابت مثل حق ترمینال، حق ترانزیت، حق ورود به سرزمین و حق توزیع وجود دارد که در بین کشورهای مختلف متفاوت است. اتحادیه جهانی پست هم یک واحد پولی اختصاصی دارد تا همه کشورهای دنیا بتوانند با یکدیگر ارتباط یکپارچه‌ای برقرار کنند. این واحد پولی تحت عنوان حق برداشت مخصوص یا SDR است و تابع دلار قیمت‌گذاری می‌شود. سازمان تنظیم مقررات بر اساس همه اینها الگویی مصوب کرده است که بر اساس آن قیمت‌ها تعیین می‌شوند. زمانی که این الگو مصوب شده در آن گفته است که از نرخ ارز نیمایی استفاده شود و ما به صورت فصلی می‌توانیم حداکثر ۳۰ درصد سود به آن اضافه کنیم که هزینه تمام شده همه اینها، هزینه ارسال مرسولات خارجی شرکت ملی پست می‌شود.