۴۱ برابر شدن قیمت خوراکی‌ها در ۱۳ سال - افق اقتصادی

به گزارش اکوایران، شاخص کل قیمت مصرف‌کننده خانوارهای کشور در تیرماه امسال به ۲۵۵.۲ رسیده است. این در حالی‌ست که این رقم در ابتدای دهه ۹۰، ۱۰.۹ بود. به عبارت دیگر، شاخص کل طی ۱۳ سال بیش از ۲۳ برابر شده است.

میزان افزایش شاخص قیمت گروه‌های خوراکی و آشامیدنی‌ها به طور قابل توجهی بیشتر از افزایش قیمت شاخص کل بود. متوسط قیمت گروه «خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها» در این دوره بیش از ۴۱ برابر شده است. در این میان، گروهی که بیشترین افزایش قیمت را داشته، گروه «سبزیجات» بود که در این مدت بیش از ۶۳ برابر شده است. کمترین افزایش قیمت متعلق به گروه «نان و غلات» بود که در این دوره ۲۶.۵ برابر شده که اصلی‌ترین دلیل آن قیمت‌گذاری دستوری و تعلق یارانه به این بخش است.

شاخص قیمت مصرف‌کننده یا CPI یکی از شاخص‌های مهم اقتصادی است که سطح عمومی قیمت‌ها را در طول زمان نشان می‌دهد. این شاخص بر اساس سبد کالا و خدمات مصرفی یک خانوار تعیین می‌شود. از دلایل اهمیت شاخص قیمت مصرف‌کننده این است که نشان می‌دهد قدرت خرید مردم در طول زمان چگونه تغییر کرده است. به عبارتی دیگر، قیمت کالا و خدمات مصرفی مردم چقدر تغییر کرده است. اگر عدد این شاخص افزایش یابد، نشان‌دهنده تورم و اگر کاهش یابد نشان‌دهنده کاهش قیمت‌ها است.

تغییرات چشمگیر قیمت‌ها تنها در ۱۳ سال

از ابتدای دهه ۹۰ تاکنون شوک‌های زیادی به اقتصاد نیمه جان ایران وارد شده است. بسیاری از این شوک‌ها به طور مستقیم و غیرمستقیم سفره‌های مردم را هدف گرفته‌اند و کوچکتر شدن آن را سرعت بخشیده‌اند. در این دوران بیشترین آسیب به قشر کم درآمد جامعه وارد شده است؛ چراکه در سبد مصرفی این قشر از جامعه اساسی‌ترین مواد غذایی وجود دارد که با تورم بالایی که در گروه خوراکی‌ها وجود دارد، ضربه زیادی به آنها وارد شده است.

در ابتدای دهه ۹۰ شاخص قیمت مصرف‌کننده ۱۰.۹ بود که در تیرماه امسال به ۲۵۵.۲ رسیده است. به عبارت دیگر، سطح عمومی قیمت‌ها با رشد ۲۲۴۱.۳ درصدی، بیش از ۲۳ برابر شد. گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها نیز در این دوره زمانی ۴۱.۱ برابر شده‌اند.

رتبه‌های اول و آخر جهش‌های قیمتی

از میان گروه‌های خوراکی، «سبزیجات» بیشترین افزایش قیمت را از آن خود کرده است. این گروه طی ۱۳ سال گذشته بیش از ۶۳ درصد شده است. البته شاخص قیمت گروه «سبزیجات» در تیرماه نسبت به خرداد مقداری کاهش یافته است. این گرانی می‌تواند علل مختلفی داشته باشد. بنا به نظر کارشناسان، عوامل متعددی بر قیمت محصولات کشاورزی موثر هستند؛ مانند سیاست‌های کلان اقتصادی که منجر به نااطمینانی در بازار تولید این محصولات می‌شود و در پی آن مشکلاتی را برای تولیدکننده ایجاد می‌کند. در ادامه سایر عوامل را می‌توان نوسانات قیمت دلار، میزان تسهیلات تخصیص‌یافته به کشاورزان، وجود یا عدم وجود قیمت خرید تضمینی دولت برای برخی محصولات کشاورزی در نظر گرفت.

در رتبه دوم «روغن‌ها و چربی‌ها» هستند که در این دوره زمانی تقریبا ۵۰ برابر شده‌اند. شاخص قیمت این گروه در سال ۹۰ برابر با ۷.۶ بود که در ماه گذشته به حدود ۳۷۵ رسیده است. به دنبال آن، گروه «گوشت قرمز، سفید و فرآورده‌های آنها» قرار دارد که در ۱۳ سال ۴۸ برابر شده‌اند.

کمترین افزایش قیمت برای گروه «نان و غلات» بود. شاخص قیمت این گروه در ابتدای دهه ۹۰، ۸.۹ بود و در تیر امسال به ۲۳۶.۱ رسید. به عبارت دیگر، اقلام گروه «نان و غلات» در ۱۳ سال ۲۶.۵ برابر شده است. دلیل اصلی آن دستکاری دولت در قیمت‌گذاری این گروه است. زیرا با قیمت‌گذاری دستوری و اعطای یارانه، جهش قیمت این بخش را تا حدودی کنترل کرده است.