کشمکش قیمتی بین غایبان سفره خانوار - افق اقتصادی

به گزارش اکوایران، زمانیکه صحبت از قیمت و تغییرات آن در اقتصاد می‌شود یک مثال در اقتصاد ایران به ذهن همه خطور می‌کند. در بحبوحه افزایش قیمت بنزین یکی از نقد‌هایی که به این افزایش وارد شده بود به هم زدن قیمت‌های نسبی در اقتصاد بود. واژه «قیمت نسبی» در اقتصاد به نسبت قیمت‌ها میان کالاهای مختلف بازمیگردد و تغییر در این نسبت می‌تواند مناسبات اقتصادی میان فعالان بازار را به هم بزند و بر زندگی خانوارها اثرگذار باشد.

تغییر در قیمت‌های نسبی یکی از مهمترین عواملی است که می‌تواند نابرابری را در جامعه افزایش داده و فقر را گسترش دهد. علت این اتفاق نیز به سبد مصرفی خانوارها در دهک‌های مختلف بازمیگردد که به دلیل تغییر نسبت قیمت کالاها دستخوش تغییر شده و هزینه بالایی را به برخی دهک‌ها وارد می‌کند.

اکوایران در سلسله گزارش‌هایی قصد دارد قیمت نسبی در کالاهای مختلف اقتصاد را بررسی کرده و روند آن را مورد ارزیابی قرار دهد.

این بخش به قیمت نسبی میان مهمترین کالاهای سفره خانوار یعنی گوشت قرمز اختصاص یافته است. کالایی که به گفته مسعود رسولی، دبیر انجمن صنعت گوشت و مواد پروتئینی کشور، با کاهش شدید در مصرف مواجه شده است. دبیر انجمن گوشت و مواد پروتئینی کشور درباره افزایش قیمت گوشت در یک ماه اخیر و کاهش سرانه مصرف آن اظهار داشت: درباره گوشت آزاد نرخ مصوبی وجود ندارد. ۲۴ اسفند ۱۴۰۱ آخرین باری بود که قیمت دولتی گوشت اعلام شد. بازار آزاد گوشت هم متناسب با تورم رشد کرده است. هرچند به نسبت برخی کالا‌ها، گوشت خیلی افزایش پیدا نکرده است. کاهش خرید گوشت در بازار هم خیلی محسوس شده است. سرانه مصرف گوشت ایران به شدت کم شده است. میانگینی که کل دنیا تأیید می‌کنند، سرانه مصرف ۳۰ کیلوگرم در سال است اما در ایران ۵ کیلوگرم است. تداوم این روند سوء‌تغذیه به وجود می‌آورد.
به همین بهانه به قیمت نسبی میان گوشت گوسفند و گوشت گاو پرداختیم که مشابه یکدیگر بوده و جانشین کامل همدیگر در اقتصاد هستند. بررسی روند قیمت نسبی میان این دو کالا از سال ۹۶ تا خرداد ماه سال ۱۴۰۳ نشان می‌دهد نوسانات نسبت میان این دو کالا حول میانگین بوده و طی این مدت تغییرات زیادی را متحمل نشده است.

قیمت گوشت گوسفندی میانگین ۵ درصد بالاتر از گاوی

بررسی روند قیمت نسبی میان گوشت گوسفندی و گاوی نشان می‌دهد نسبت قیمت گوشت گوسفندی به گوشت گاوی از سال ۹۶ تا خرداد ۱۴۰۳ نوسانات زیادی داشته است که این نوسانات حول میانگین بوده است.

بر اساس این آمارها می‌توان گفت در اکثر بازه‌های زمانی قیمت گوشت گوسفندی بیشتر از گوشت گاوی بوده است اما در بازه‌های زمانی محدودی (بازه‌های منقطعی بین سال ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲) قیمت گوشت گاوی از گوسفندی پیشی گرفته است. با توجه به نوساناتی که قیمت نسبی میان این دو محصول داشته است می‌توان گفت تمامی این نوسانات حول میانگین بلندمدت قیمت نسبی آن‌ها بوده و تغییرات زیادی نداشته است. بر این اساس در بلندمدت قیمت گوشت گوسفندی به طور میانگین ۵ درصد بالاتر از قیمت گوشت گاوی بوده است.

همچنین این آمارها حاکی از آن است که کمترین میزان قیمت نسبی در میان این دو محصول مربوط به شهریور ۱۴۰۱ بوده که در آن قیمت گوشت گاوی ۱۲ درصد بالاتر از گوشت گوسفندی بوده است. از سوی دیگر بیشترین میزان قیمت نسبی بین آن‌ها به شهریور ۱۳۹۹ بازمیگردد که قیمت گوشت گوسفندی در آن ۱۹ درصد بیشتر از قیمت گوشت گاوی بوده است.

آخرین آمار مرکز آمار ایران در خردادماه سال ۱۴۰۳ حاکی از آن است که قیمت نسبی میان این دو کالا هاز میانگین بلندمدت آن‌ها دور شده و افزایش یافته است. طبق این آمار قیمت گوشت گوسفندی در خردادماه امسال ۱۷ درصد بالاتر از قیمت گوشت گاوی بوده است.

لذا به طور کلی می‌توان گفت قیمت نسبی در کالاهایی که جانشین کامل یکدیگر هستند و مشابهت زیادی در کاربرد دارند، حول میانگین نوسان کرده و تغییرات شدیدی در روند آن‌ها دیده نمی‌شود.