به گزارش اکوایران، یکی از ابزارهای پولی بانک مرکزی برای ساماندهی نیاز مالی بانک‌ها، اجرای عملیات بازار باز است. در این عملیات، بانک‌ها اعتبار موردنیاز خود را با قراردادن اوراق به عنوان وثیقه نزد بانک مرکزی، از این نهاد دریافت می‌کنند. ابتدا بانک‌ها مبالغ موردنیاز خود را اعلام کرده و سپس بانک مرکزی مشخص می‌کند […]
به گزارش اکوایران، یکی از ابزارهای پولی بانک مرکزی برای ساماندهی نیاز مالی بانک‌ها، اجرای عملیات بازار باز است. در این عملیات، بانک‌ها اعتبار موردنیاز خود را با قراردادن اوراق به عنوان وثیقه نزد بانک مرکزی، از این نهاد دریافت می‌کنند. ابتدا بانک‌ها مبالغ موردنیاز خود را اعلام کرده و سپس بانک مرکزی مشخص می‌کند که بانک‌ها اعتبار دریافت شده را در چه سررسیدی و با چه نرخ سودی باز می‌گردانند.
گزارش بانک مرکزی نشان می‌دهد که در عملیات بازار باز در هفته منتهی به ۱۱ تیر ماه، تقریبا ۳۱ همت از سوی ۱۳ بانک درخواست شده و تمامی این مبالغ در ازای دریافت وثیقه به آن‌ها اعطا شده است. این حراج نیز مانند حراج هفته قبل و برخلاف حراج‌های برگزار‌شده از ابتدای سال، دو نوع سفارش با دو سررسید متفاوت (کوتاه‌مدت و بلند‌مدت) عرضه کرده است.
همچنین، حجم اعتبارگیری قاعده‌مند بانک‌ها در ۷ روز منتهی به ۱۱ تیر ماه در آستانه ۳۰ همت قرار گرفته است.
تزریق اعتبار ۳۱ همتی بانک مرکزی به بانک‌ها
سیاستگذار پولی می‌تواند برای تحریک تقاضا و پاسخ به کمبود منابع مالی در میان بانک‌ها، منابعی مالی در ازای گرو گرفتن اوراق بهادار (با نام ریپو اوراق نیز شناخته می‌شود) در اختیار بانک‌های متقاضی قرار دهد. معکوس این عملیات نیز قابل تصور است که در برخی مقاطع در ایران به اجرا درآمده است که طی آن بانک مرکزی اقدام به فروش موقت اوراق بهادار خود به شبکه بانکی می‌کند (ریپو معکوس) و در ازای آن از بانک‌ها منابع مالی استقراض می‌کند.
آخرین گزارش بانک مرکزی حاکی از آن است که در حراج ۱۱ تیر ماه، ۱۳ بانک متقاضی دریافت اعتبار از بانک مرکزی به ارزش ۳۱ هزار و ۸۸۰ میلیارد تومان بوده‌اند در حالی که این رقم در حراج هفته گذشته نزدیک به ۵۰ همت بوده است.
مانند سایر استقراض‌ها، این اعتبارگیری نیز نیازمند وثیقه است و نرخ سودی دارد که بانک مرکزی آن را مشخص می‌کند. در حراج جدید، دو نوع سررسید کوتاه مدت و بلند مدت در نظر گرفته شده است.
به بیان دقیق‌تر، درخواست‌هایی با ارزش ۲۳ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان با سررسید ۷ روزه و درخواست‌هایی به ارزش ۷ هزار و ۹۸۰ میلیارد تومان با سررسید ۸۴ روزه ارسال شده است. نرخ سود نیز ۲۳ درصد و مانند دوره‌های قبل تعیین شده است. بانک مرکزی در ازای دریافت وثیقه بانک‌ها با درخواست ارسال شده از سوی آن‌ها موافقت کرده و ۳۱ هزار و ۸۸۰ میلیارد تومان اعتبار به این نهادها تزریق کرده است.
بر این اساس، متقاضی دریافت اعتبار با سررسید کوتاه‌مدت بیش‌تر از سررسید بلند‌مدت بوده است.
ارزش توافق بازخرید سررسید شده نیز به ۳۳ هزار و ۸۶۰ میلیارد تومان رسیده است. در مقابل، همچنان ۲۴ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان از اعتبار بانک‌ها برای پرداخت به بانک مرکزی باقی مانده است.
کاهش اعتبارگیری قاعده‌مند بانک‌ها
اعتبارگیری قاعده‌مند نیز یکی از دیگر از ابزارهای بانک مرکزی برای مدیریت عملکرد بین بانک‌هاست. نرخ بهره این روش استقراض معادل ۲۴ درصد درحال حاضر تعیین شده و قرارداد آن نیز در پایان ۲۴ تا ۴۸ ساعت منقضی می‌شود و اصل پول به همراه بهره آن باید به بانک مرکزی بازگردد.
گزارش بانک مرکزی نشان می‌دهد که در ۷ روز منتهی به ۱۱ تیر ماه، ۳ بانک یا موسسه اعتباری غیربانکی به مبلغ ۲۹ هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان اقدام به اعتبارگیری قاعده‌مند از بانک مرکزی کرد‌‌ه‌اند که این رقم نسبت به هفته قبل (۴۲ همت) کاهش یافته است.
همچنین، بازپرداخت اعتبارات قبلی سررسید شده نیز به ۱۴.۸ هزار میلیارد تومان رسیده است.
