برنامه بانک مرکزی برای استفاده از ارزهای محلی در تجارت جهانی/ دعوت ایران از روسیه برای حضور در بریکس - افق اقتصادی

به گزارش اکوایران، محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی دیروز برای توسعه مناسبات پولی و بانکی میان ایران و روسیه به سن پترزبورگ سفرکرد و صبح امروز در کنکره مالی روسیه که با حضور نابیولینا، رئیس بانک مرکزی روسیه و جمعی از فعالان اقتصادی این کشور برگزار شد، شرکت کرد. 

او در این کنگره بیان کرد: هم اکنون تمام مقررات مرتبط با پولشویی مطابق با قوانین بین‌المللی درایران رعایت می‌شود و ایجاد نهادی مشابه FATF در میان کشورهای عضو بریکس فرصت بسیار خوبی برای توسعه همکاری‌های بانکی میان کشورهای عضو است.

فرزین با انتقاد از برخوردهای سیاسی نهاد بین المللی FATF با ایران و روسیه گفت: اکنون با توجه به برگزاری اجلاس بریکس به ریاست روسیه ایران آمادگی دارد تا تمام توانمندی‌های خود را برای پیشبرد پیشنهادات مشترک در زمینه توسعه فعالیت‌های بریکس و ایجاد یک نظام مالی جدید از سوی اعضای بریکس در اختیار روسیه قرار دهد.

رئیس کل بانک مرکزی، دستیابی به راهکارهای انتقال پول و تسویه پولی را یکی از مهمترین محورهای مورد بحث میان کشورهای عضو بریکس دانست و اظهار کرد: اتحادیه پایاپای آسیایی (ACU) فرصت بسیار خوبی برای حذف دلار از معاملات میان کشورهای عضو است که هم اکنون کشورهایی مانند هند و پاکستان عضو این اتحادیه هستند، اخیرا نیز بلاروس تقاضای عضویت در این اتحادیه را مطرح کرده است و از روسیه نیز دعوت می‌کنیم که به اتحادیه بپیوندد چراکه این اتحادیه ظرفیت بسیار خوبی برای توسعه همکاری میان ایران و روسیه را فراهم می‌کند.

 طبق اعلام روابط عمومی بانک مرکزی، فرزین بیان کرد: گفت‌وگو در تقویت روابط بین دو ملت کمک بسیاری خواهد کرد و در سال‌های اخیر ارتباطات دیپلماتیک خوب میان رهبران سیاسی دو کشور باعث شده که روابط اقتصادی نیز تحت تاثیر قرار بگیرد و تقویت شود. 

رئیس کل بانک مرکزی تاکید کرد: در این راستا باید در تعاملات دو کشور و با کمک رئیس کل بانک مرکزی روسیه دلار را از مبادلات تجاری حذف کنیم و از پول‌های محلی در پرداخت‌های بین دو کشور استفاده کنیم.

فرزین تصریح کرد: اراده رهبران سیاسی ایران و روسیه برای استفاده از ارز های محلی در مبادلات تجاری جدی است و اگر بتوانیم در مبادلات بین روسیه، ایران، چین و سایر کشورها از روبل، یوآن، درهم و ریال استفاده کنیم، مانع بزرگی در تجارت دو کشور برداشته خواهد شد و منجر به تقویت ارتباط دو کشور می‌شود و سرمایه‌گذاران و فعالان اقتصادی دو کشور می‌توانند اشتراکات بیشتری با هم داشته باشند.

تداوم توافقات اقتصادی پس از ریاست جمهور جدید 

رئیس کل بانک مرکزی به برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در ایران کرد و گفت: با انتخاب رئیس جمهور جدید سیاست‌های کشور همچنان بر قوام قبلی و در چارچوب توافقات ادامه پیدا خواهد کرد و معتقدم که تقویت فضای مشترک سیاست‌گذاری، پژوهشی و آموزشی جزو مسائلی است که به توسعه روابط میان این دو کشور در آینده کمک خواهد کرد و این روابط قطعاً در بلندمدت تحکیم خواهد شد.

فرزین درباره نحوه همکاری بانک‌های مرکزی در بریکس اظهار کرد: از تلاش‌های ارزشمند تیم BRICS بانک مرکزی روسیه کمال قدردانی را دارم. به عنوان یک عضو جدید در BRICS، اعلام می‌کنم که بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران این آمادگی را دارد در توسعه جریان‌های کاری فعلی و راه اندازی طرح‌های جدید مشارکت فعال داشته باشد. به طور کلی، می‌توان گفت که توسعه کانال‌های پرداخت جایگزین با هدف کاهش اتکا به دلار آمریکا و زیرساخت‌های مالی تحت سلطه غرب، انگیزه اصلی تلاش‌های صورت گرفته در  BRICS بوده و میزان موفقیت این ابتکارات منوط به تمایل و علاقه‌مندی اعضای بریکس به همکاری و غلبه بر کاستی‌ها است.

رئیس کل بانک مرکزی افزود: امروز تهدیدات ناشی از زیرساخت‌های مالی تحت سلطه غرب تنها مربوط به ایران و روسیه نیست، در سال‌های گذشته تنها برخی از اقتصادها مانند ایران با فشارها و تهدیدهای خارجی از سوی غرب مواجه بودند، اما امروز این تهدیدات به راحتی به اقتصاد سایر کشورها مانند روسیه نیز تسری داده شده است.

برنامه بانک مرکزی برای استفاده از ارزهای محلی

فرزین بر اهمیت استفاده از ارزهای محلی در مبادلات کشورها تاکید و اظهار کرد: در سال ۲۰۲۴ و در دوران ریاست روسیه در BRICS، ما انتظار ویژه‌ای داریم که بانک مرکزی روسیه بر افزایش تدریجی استفاده از ارزهای ملی اعضا در روابط بانکی فرامرزی تمرکز کرده و سعی در کاهش سلطه ایالات متحده داشته باشد.

رئیس کل بانک مرکزی بیان کرد: با توجه به مسیر مالی  BRICS، مسائل مربوط به کارگروه پرداخت BRICS بسیار مهم است و برنامه‌های مرتبط با این موضوع در نهایت افزایش سرعت، امنیت، شفافیت و کاهش هزینه‌ها در سیستم‌های تسویه به دنبال خواهد داشت. البته باید به توسعه مکانیزم‌های سپرده‌گذاری و تسویه همزمان توجه شود. 

فرزین افزود: با توجه به نقش کلیدی بانک‌های مرکزی در نظارت بر تراکنش‌های موسسات اعتباری و در راستای اجرای مقررات ناظر بر مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم، بر اهمیت ارتقای سطح همکاری بانک‌های مرکزی BRICS در این زمینه تاکید می‌کنم. 

به گفته رئیس کل بانک مرکزی، بایستی تلاش شود تا از پیامدهای نامناسبی که ترتیباتی مانند FATF به اذعان کشورها بر آن‌ها تحمیل شده، جلوگیری کرد، چنین ابتکاری نیز در مطابق استانداردهای بین‌المللی موجود امکان‌پذیر است و بر لزوم همکاری سریع، سازنده و موثر بین ناظران تاکید دارد. 

فرزین اظهار کرد: به نظر می‌رسد با توجه به اهمیت موضوع و کارکرد آن در توسعه یکپارچگی مالی گروه بریکس در آینده توجه بیشتر به جنبه‌های نظری و عملی این امر شود.

رئیس کل بانک مرکزی درباره تجربه ایران در مواجهه با محدودیت‌های خارجی گفت: ساختار بانکداری و نظام مالی بین‌المللی در اواسط دهه ۱۹۴۰-۱۹۵۰ با توجه به ساختار اقتصادی و سیاسی آن زمان طراحی شده و جهان از آن زمان به طرز چشمگیری تغییر کرده است. قدرت‌های جهانی جدید ظهور کرده‌اند که اعضای BRICS را تشکیل می‌دهند، نظام بانکی و مالی بین المللی نیز باید با توجه به ساختار سیاسی و اقتصادی کنونی جهان تکامل پیدا کند. 

فرزین از کنترل سیستم بانکی و مالی بین‌المللی توسط قدرت‌های غربی انتقاد و اظهار کرد: این می‌تواند به عنوان ابزاری برای زورگویی در دست غرب عمل کند، می‌توان پیش‌بینی کرد که پس از ایران، دیر یا زود، سایر قدرت‌های مستقل به دلیل مرکزیت غرب در نظام مالی، با چنین محدودیت‌های خارجی مواجه شوند. 

رئیس کل بانک مرکزی تاکید کرد: اکنون جهان از خطرات تمرکز بیش از حد سیستم مالی در غرب آگاه است و این مرکزیت باید کاهش پیدا کند. گروه مهمی مانند BRICS بیش از دیگران باید متوجه این تهدید بالقوه باشد و اتفاقاً بیش از دیگران این قابلیت را دارد که مبتکر زیرساخت‌های غیرمترکز باشد که کشورهای دیگر از آن استقبال می‌کنند. 

فرزین افزود: امروز فناوری، چنین ابزارهایی را برای آماده‌سازی یک محیط مالی توزیع شده‌تر فراهم می‌کند، فناوری دفترکل توزیع شده ممکن است به طراحی یک سیستم مالی بین‌المللی توزیع‌شده‌تر کمک کند.

اقدامات بانک مرکزی برای کنترل رشد نقدینگی، تورم و رشد اقتصادی 

رئیس کل بانک مرکزی سیاست‌های بانک مرکزی در راستای مهار تورم و حمایت از رشد اقتصادی را تشریح کرد و گفت: بانک مرکزی در راستای کنترل و مهار تورم (از سمت تقاضای اقتصاد) اقدام به هدفگذاری رشد نقدینگی و کنترل خلق پول بانک‌ها در سال‌های اخیر کرده و در این راستا بانک مرکزی سیاست‌های کنترل مقداری ترازنامه بانک‌ها را پیگیری کرده است.

فرزین تاکید کرد: در نتیجه این رویکرد، رشد نقدینگی در دو سال و نیم اخیر با حدود ۴۰ درصد کاهش به ۲۴.۳ درصد رسید، همچنین با اعمال این سیاست‌ها نرخ تورم نقطه به نقطه از ۵۹ درصد به ۳۵ درصد کاهش یافت که با ادامه برنامه‌ها امیدواریم این شاخص به کانال ۲۰ درصد وارد شود.

رئیس کل بانک مرکزی درباره حمایت از بخش تولیدی برای رشد اقتصادی اظهار کرد: در راستای کمک به رشد اقتصادی اقدامات موثری در رابطه با بهبود تامین مالی تولید از طریق تداوم و بهبود تامین سرمایه در گردش بنگاه­های تولیدی و تامین مالی طرح‌های توسعه‌ای و فناورانه از طریق تسهیلات بانکی و توسعه ابزارهای زنجیره‌ تامین مالی مانند انواع اوراق بهادار، اقدامات موثری صورت گرفته است.

فرزین درباره نتایج حمایت از تولید در راستای بهبود رشد اقتصادی گفت: بر اساس آمارهای اولیه در سال ۲۰۲۴، تولید ناخالص داخلی (GDP) و تولید ناخالص داخلی (GDP) بدون نفت (به قیمت‌های ثابت سال ۲۰۱۶) نسبت به سال قبل به ترتیب از رشدهای ۵/۴ و ۶/۳ درصدی نسبت به سال قبل برخوردار شد. در این بین، گروه‌های نفت، صنعت و معدن، خدمات و کشاورزی به ترتیب ۱۴.۷، ۴.۵، ۳.۸ و ۰.۲ درصد رشد داشته است. 

رئیس کل بانک مرکزی افزود: تحقق رشد اقتصادی مثبت در ۱۶ فصل متوالی اخیر، حکایت از تداوم رشد قابل قبول فعالیت‌های اقتصادی در کشور دارد.

فرزین از دستیابی ایران به نرخ رشد پنج درصد در سال ۲۰۲۳ خبر داد و اظهار کرد: این نرخ بالاترین نرخ رشد اقتصادی در بین کشورهای منطقه است و ایران را در سطح ۱۰ نرخ رشد برتر جهانی در این سال قرار می‌دهد، ضمن اینکه در این سال شاهد کاهش نرخ تورم از ۵۹ درصد به ۲۳ درصد بوده‌ایم.

رئیس کل بانک مرکزی درباره روند سرمایه‌گذاری بیان کرد: پس از یک دوره پر افت و خیز، از فصل دوم سال ۲۰۲۲ تا فصل چهارم سال ۲۰۲۳، رشد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص کل (به قیمت‌های ثابت سال ۲۰۱۶) در تمام فصول مثبت بوده  و تشکیل سرمایه ثابت در ماشین آلات نیز از فصل دوم سال ۱۳۹۹ تا فصل چهارم سال ۱۴۰۲ به طور پیوسته رشد‌های مثبتی را تجربه کرده است.

به گفته فرزین، در سال ۱۴۰۲، تشکیل سرمایه ثابت ناخالص کل، تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در ماشین‌آلات و تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در ساختمان به ترتیب با ۷.۲، ۷.۹ و ۷.۱ درصد رشد نسبت به سال قبل همراه بودند، بهبود وضعیت سرمایه‌گذاری و تداوم رشد آن موجب تقویت ظرفیت‌های تولیدی و رشد اقتصادی در سال‌های آینده شده است.

رئیس کل بانک مرکزی به ظرفیت‌های ایجاد شده در حوزه فناوری در زمینه توسعه بانکداری نوین اشاره کرد و گفت: اکنون فقط ۱.۵ درصد از مبادلات اقتصادی در ایران با اسکناس انجام می‌شود و عمده پرداخت‌ها در بستر بانکداری الکترونیک در حال انجام است و ظرفیت‌های خوبی در حوزه‌هایی همچون بانکداری، پرداخت‌های خرد و انتقالات پولی ایجاد شده و بانک مرکزی همه تلاش خود را برای ایجاد بستری هموار برای تمام فعالان اقتصادی به کار گرفته است.

فرزین افزود: ‌در همین راستا اخیرا بانک مرکزی از طرح آزمایشی ریال دیجیتال در جزیره کیش در حاشیه خلیج فارس رونمایی کرد که توسعه این فناوری تاثیر مناسبی در تسریع در مبادلات پولی خواهد داشت.