فراز و فرود متغیر تورم ساز؛ دگرگونی در ترکیب سپرده‌ها - افق اقتصادی

به گزارش اکوایران پس از گذشت ۶ سال در تیر ماه ۹۹ سپرده های ۲ ساله با سود ۱۸ درصد به شبکه بانکی بازگشت، از این تاریخ سهم این نوع از سپرده ها از شبه پول روندی افزایشی به خود گرفت.

این روند صعودی تا مهر ۱۴۰۱ ادامه داشت که رکورد ۲۷٫۷ درصدی را ثبت کرد. پس از آن با یک تغییر دوباره در شبکه بانکی، سهم سپرده‌های دو ساله از شبه پول سیری نزولی را آغاز کرد. این روند نزولی تا دی ۱۴۰۲ ادامه داشت. این تغییرات باعث دگرگونی شبه پول که یکی از متغیر های تورم ساز است در چند سال اخیر شده است.

نقدینگی از دو جزء پول و شبه پول تشکیل شده است. پول مجموع اسکناس و مسکوکات در دست مردم و سپرده‌های جاری است. شبه پول شامل سپرده‌های بلند مدت بانکی می‌شود و سپرده‌های دو ساله نیز نوعی شبه پول است که این گزارش به روند سهم این نوع سپرده‌ها از شبه پول می‌پردازد.

ظهور دوباره سپرده‌های دو ساله

طبق مصوبه شورای پول و اعتبار در سال ۱۳۹۳، سپرده‌های دوساله و بیشتر از بازار پول حذف شدند. با انتشار مصوبه جدید در تیر ماه ۱۳۹۹، سپرده‌های دو ساله باری دیگر به بازار پول چشم گشودند. با ورود دوباره سپرده‌های دو ساله، حجم نقدینگی سرمایه‌گذاری شده در این سپرده فزاینده شد.

طبق مصوبه منتشره شورای پول و اعتبار در تیر ۱۳۹۹، نرخ سود سپرده‌های دو ساله ۱۸ درصد ابلاغ شد. سهم سپرده‌های دو ساله از شبه پول در تیر ۱۳۹۹ برابر با ۰٫۲ درصد بود. روند صعودی سهم این سپرده از شبه پول از این تاریخ آغاز شد و تا فروردین ۱۴۰۱ ادامه داشت که به ۲۵٫۲ درصد رسید. پس از این تاریخ، روند سهم سپرده‌های دو ساله از شبه پول وارد کانال ۲۴ درصد شد و تا شهریور همان سال در این کانال ماند.

در مهر ۱۴۰۱، سپرده‌های دو ساله هم از نظر مقدار و هم از نظر سهم از شبه پول رکورد ثبت کرد. سهم سپرده‌های دو ساله از شبه پول در این ماه به نقطه اوج خود یعنی ۲۷٫۷ درصد رسید. پس از این رکورد تاریخی، سهم سپرده‌های دو ساله از شبه پول و همچنین مقدار آن سیری نزولی را آغاز کرد.

پایان عصر سپرده‌های دو ساله

در بهمن ۱۴۰۱ مصوبه جدیدی از طرف شورای پول و اعتبار منتشر شد. طبق این مصوبه نرخ سود سپرده‌های دو ساله به ۲۱٫۵ درصد افزایش یافت. از طرفی، سپرده‌های سه ساله نیز پس از ۸ سال با نرخ سود ۲۲٫۵ درصد به بازار پول بازگشت.

با وجود افزایش نرخ سود سپرده‌های دو ساله، تغییری در روند نزولی مقدار و سهم این سپرده‌ها از شبه پول ایجاد نشد. ممکن است یکی از دلایل آن جذب مردم به سمت سپرده‌های سه ساله بوده باشد که نرخ سود بیشتری دارند.

از طرفی، در دی ماه ۱۴۰۱ نرخ سود اوراق گواهی سپرده عام از ۱۸ درصد به ۲۳ درصد افزایش یافت. این اتفاق نیز می‌تواند دال بر روند نزولی سهم سپرده‌های دو ساله از شبه پول باشد. چرا که این اوراق سررسید یک ساله دارند و سود آن بیشتر از سپرده‌های دو ساله است.

روند نزولی سهم سپرده دو ساله از شبه پول تا دی ۱۴۰۲ ادامه داشت. سهم این سپرده از رکورد ۲۷٫۷ درصد در مهر ۱۴۰۱ به ۶٫۱ درصد در دی ۱۴۰۲ رسید. البته در بهمن ۱۴۰۲ این سیر نزولی متوقف شد و باری دیگر شیب صعودی به خود گرفت. در این ماه مقدار سپرده‌های دو ساله حدود ۵۵ هزار میلیارد تومان افزایش یافت و سهم آن از شبه پول به ۶٫۹ درصد رسید.