خروج ادامه‌دار شاغلان از بخش کشاورزی - افق اقتصادی

به گزارش اکوایران، یکی از سنجه‌های کلیدی بازار کار، میزان مشارکت بخش‌های اقتصادی در اشتغال است. در این سنجه بررسی می‌شود که چند درصد از شاغلان کل کشور در هر یک از بخش‌های اقتصادی مشغول به کار هستند. این بخش‌ها شامل کشاورزی، صنعت و خدمات می‌شود.

داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد که در بهار سال گذشته، کشاورزی سهمی بیش از ۱۵ درصد از اشتغال کل کشور داشته اما به تدریج و با نزدیک‌شدن به فصل زمستان، این سهم تا کمتر از ۱۳ درصد کاهش یافته است. در مقابل، سهم بخش خدمات تقریبا ۲ واحد درصد افزایش یافته است.

خروج شاغلان بخش کشاورزی و ورود به گروه خدمات دلایل متعددی دارد. یکی از این دلایل، خشکسالی‌های پی‌درپی و رشد منفی ارزش افزوده در گروه کشاورزی است. رشد منفی به معنای تولید کمتر و به تبع آن درآمد کمتر در این بخش است. البته بخشی از کاهش سهم کشاورزی نیز به دلیل ماهیت فصلی این بخش است چرا که معمولا در دو فصل ابتدایی سال رونق کشاورزی بیش‌تر و در دو فصل انتهایی سال کمتر است.

خدمات، میزبان نیمی از شاغلان کشور

آخرین گزارش مرکز آمار از وضعیت بازار کار در سال گذشته نشان می‌دهد که بخش خدمات بالاترین سهم را از اشتغال کل کشور به خود اختصاص داده است. این سهم در فصل بهار ۵۱.۳ درصد بوده و در فصل تابستان اندکی کاهش یافته و به ۵۰.۵ درصد رسیده است. با این حال، با شروع نیمه دوم سال رونق این بخش بیش‌تر شده و سهم آن به ۵۲.۱ درصد در پاییز و سپس به ۵۳.۶ درصد در زمستان رسیده است. به عبارت دیگر، در زمستان سال قبل از هر ۱۰۰ نفر شاغل در کشور تقریبا ۵۳ نفر در بخش خدمات مشغول به کار بوده‌اند.

دومین بخش بزرگ اقتصاد از نظر حجم شاغلان فعال در آن، بخش صنعت است. سهم صنعت از اشتغال کل کشور در بهار سال گذشته ۳۳.۱ درصد بوده است. این سهم تا پاییز روند صعودی داشته به طوری که در تابستان به ۳۴ درصد و در پاییز به ۳۴.۲ درصد رسیده است. با این حال، با فرارسیدن زمستان از سهم اشتغال این بخش کاسته شده و این نرخ به ۳۳.۵ درصد اُفت کرده است.

در میان سه بخش اصلی اقتصاد، کشاورزی کمترین سهم از اشتغال را به خود اختصاص داده است. سهم این بخش از اشتغال در بهار گذشته ۱۵.۵ درصد بوده و حتی با فرارسیدن تابستان نیز تغییری نکرده و روی همان نرخ باقی مانده است. به طور طبیعی، کشاورزی شغلی فصلی است و در نیمه اول سال نسبت به نیمه دوم رونق بیش‌تری دارد. این مسئله در آمارها نیز مشهود است به طوری که سهم کشاورزی از اشتغال در پاییز سال گذشته به ۱۳.۶ درصد رسیده است. این کاهش در زمستان نیز ادامه داشته و نرخ را تا ۱۲.۹ درصد پایین آورده است.

یکی از علل اصلی کاهش سهم کشاورزی از اشتغال کشور، رشد ارزش افزوده منفی این گروه در سه سال گذشته است. رشد ارزش افزوده منفی به معنای کمتر شدن تولیدات گروه کشاورزی در هر فصل نسبت به فصل مشابه در سال قبل است. بنابراین بخش کشاورزی در کشور در طول سه سال گذشته مدام کوچک‌تر از گذشته است. به تبع همین ماجرا، ظرفیت اشتغال‌زایی این بخش نیز کاسته شده و شاغلان این بخش در حال خروج از آن هستند.