مدرک گرایی ایرانی؛ جایگاه دکتراخوانده‌ها در بازار کار - افق اقتصادی

به گزارش اکوایران، در مفاهیم اقتصادی از افراد ۱۵ ساله و بیشتر به عنوان جمعیت در سن کار یاد شده است. در میان این افراد گروهی به تحصیل در مقاطع مختلف آموزشی مشغول پرداخته اند و برخی نیز از فضای آموزش علمی فاصله داشته اند.

بررسی‌ها حکایت از آن دارد که در چند دهه اخیر عرضه نیروی کار تحصیل کرده به بازار افزایش یافته و این موضوع ایجاد مشاغل متناسب با مهارت و دانش نیروی کار را در میان کشورهای مختلف ضروری ساخته است. در صورت ایجاد اشتغال برای این دسته از افراد دارای تحصیلات در سن کار، امکان بهره مندی از دانش و مهارت ها و استفاده از آن به منظور ایجاد توسعه پایدار وجود خواهد داشت. اما چنانچه عرضه نیروی کار تحصیل کرده به قدری بالا باشد که بازار کار پاسخگوی ظرفیت آن‌ها نباشد، در جامعه مشکلات عدیده ای ایجاد خواهد شد.

کشورهای مختلف جهان برای حل این موضوع و ایجاد مشاغل متناسب با دانش و مهارت افراد، برنامه‌های مختلفی را پیاده کرده‌اند. کشور ایران نیز از این قاعده مستثنی نبوده و در برنامه توسعه خود چشم انداز بهبود وضعیت اشتغال این دسته از افراد را مدنظر قرار داده است. حال این سوال مطرح می شود که ضرورت اجرای این برنامه ها در ایران چقدر بوده و چند نفر از افراد در سن کار ایرانی دارای مدرک دانشگاهی عالیه بوده‌اند؟ جایگاه ایران از این حیث در جهان چگونه بوده‌است؟ در ادامه به کمک داده های سازمان جهانی نیروی کار به این پرسش پاسخ داده شده است.

جایگاه نخست جمعیت دکتری خوانده‌ جهانی در آمریکا

سازمان جهانی نیروی کار (ILO) در یکی از گزارشات خود اقدام به انتشار داده های جمعیت در سن کار دارای مقطع دکتری کرده است. شواهد نشان می دهد که در سال ۲۰۲۲ در کشور آمریکا، ۴ میلیون و ۹۴۶ هزار و ۵۰۰ نفر از افراد در سن کار(۱۵ ساله و بیشتر) دارای تحصیلات دکتری بوده‌اند. بدین ترتیب این کشور در جایگاه نخست این رتبه بندی در میان ۴۵ کشور جهان قرار گرفته است.

آلمان نیز با قرار گیری در جایگاه دوم، بالغ بر ۱ میلیون و ۱۰۰ هزار نفر از جمعیت تحصیل کرده دکتری خوانده را در خود جای داده است. شواهد آماری نشان می دهد که از میان جمعیت دکتری خوانده در سن کار حاضر در آلمان، ۱۰ درصد تابعه خارجی و باقی آن‌ها شهروند آلمانی بوده‌اند.

فرانسه و اسپانیا نیز در رده سوم و چهارم این رتبه بندی قرار گرفته اند و بالغ بر ۹۲ درصد از جمعیت دکتری خوانده در سن کارشان، شهروند آن‌ها بوده اند. اما وضعیت در ایران چگونه بوده است؟

ایران بر جایگاه ۵ جهانی دکتری خوانده های در سن کار ایستاد

بررسی‌ها خبر از آن می‌دهد که در سال ۲۰۲۲ در کشور ایران، ۲۳۸ هزار و ۵۰۰ نفر از افراد ۱۵ ساله و بیشتر دارای مدرک دکتری بوده‌اند. ایران از این حیث جایگاه ۵ام جهانی را به خود اختصاص داده است. از مجموع افراد دکتری خوانده در سن کار در ایران ۲.۷ درصد تابعه خارجی بوده و باقی آن ها شهروند ایران محسوب می شوند.

بدین ترتیب می توان دریافت که جمعیت دکتری خوانده های در سن کار در ۴۰ کشور جهان کمتر از ایران بوده است. لذا ضرورت انجام سیاست‌گذاری‌های بیشتر توسط مسئولین مربوطه به منظور بهره‌مندی کامل از نیروی انسانی ماهر دریافته می شود. افزون بر آن با توجه به کسب این جایگاه توسط ایران در میان دیگر کشورهای جهان می توان ادعا کرد که تمایل به کسب مدارک بالاتر توسط ایرانیان نسبت به دیگر کشورهای جهان مشهود بوده و این مدرک گرایی قابل تایید است.