ماموریت شی برای ایجاد شکاف میان آمریکا و اروپا - افق اقتصادی

به گزارش اکوایران، شی جین‌پینگ – رئیس‌جمهور چین – در آستانه سفر به اتحادیه اروپا قرار دارد و این بازدید، نخستین سفر او به این بلوک سیاسی در پنج سال اخیر است.

به نوشته بلومبرگ، رئیس‌جمهور چین در این سفر یک پیام واضح دارد:‌ پکن بسیار بیشتر از آنچه که آمریکا خواستار اذعان به آن است،‌ در حال ایجاد فرصت‌های اقتصادی برای اتحادیه اروپاست. سفر پنج‌روزه شی جین‌پینگ به فرانسه، صربستان و مجارستان، از ۵ می (۱۶ اردیبهشت) آغاز خواهد کرد.

با وجود یک فهرست بلندبالا از تحقیقات اتحادیه اروپا درباره سیاست‌های صنعتی چین و هشدار آمریکا درباره ریسک‌های اقتصادی مربوط به پکن، کشورهای اروپایی یادشده خواستار سرمایه‌گذاری از سوی پکن هستند.

طبق اعلام برخی منابع به بلومبرگ، امانوئل مکرون – رئیس‌جمهور فرانسه – تصمیم دارد ارتباط شخصی خود با شی جین‌پینگ را در زمان سفر دو روزه رئیس‌جمهور چین به فرانسه تقویت کند و همین امر باعث شود تا شی از ولادیمیر پوتین – رئیس‌جمهور روسیه – بخواهد جنگ در اوکراین را پایان دهد. مکرون همچنین خواستار جذب سرمایه‌گذاری بیشتر چین در بخش باتری‌ خودروهای الکتریکی فرانسه است.

این دوستی مصلحتی شامل میزبانی از شی در کاخ الیزه پاریس برای ضیافت شام است. چونگ جا یان، دانشیار علوم سیاسی در دانشگاه ملی سنگاپور، اعلام کرده:‌ «امانوئل مکرون این فرصت را به شی ارائه می‌دهد تا با یک قدرت پیشتاز اروپایی که مایل است مسیر مستقل‌تری را در پیش بگیرد، مذاکره کند.»

«وانگ یی» – وزیر خارجه چین – در روز شنبه (۸ اردیبهشت) به مشاور دیپلماتیک مکرون اعلام کرد پکن امیدوار است تا پاریس با ایفای نقش خود، اتحادیه اروپا را به سوی یک سیاست عملگرایانه در قبال پکن سوق دهد. در این سفر همچنین قرار است رئیس‌جمهور فرانسه به همراه اورزولا فن در لاین – رئیس‌ کمیسیون اروپا – یک جلسه سه‌جانبه با رئیس‌جمهور چین برگزار کنند.

سفر شی به اتحادیه اروپا در زمانی رخ می‌دهد که این بلوک سیاسی یک رویکرد متحدتر با واشنگتن علیه چین درباره ظرفیت دومین اقتصاد بزرگ جهان برای صادرات ارزان و ریسک‌های مربوط به امنیت ملی در پیش گرفته است.

تضعیف نقش میانجی‌گری بروکسل

پس از سال‌ها نقش‌آفرینی به عنوان میانجی‌گر میان ابَرقدرت‌های جهان، اعتماد به بروکسل در حال کاهش است: آلمان هفته گذشته چهار تبعه چین را به جرم جاسوسی دستگیر کرد و دیپلمات‌های اروپایی در حال در نظر گرفتن محدودیت‌های بیشتر برای شرکت‌های چینی هستند که به حمایت از روسیه در جنگ اوکراین می‌پردازند.

رئیس‌جمهور چین در حالی از اروپا بازدید می‌کند که جنت یلن – وزیر خزانه‌داری آمریکا – چند هفته پیش به رهبران حزب کمونیست در پکن هشدار داد که ظرفیت مازاد از سوی چین، یک مشکل برای تمام جهان است؛ پیامی که چند روز بعد توسط اولاف شولتس – صدراعظم آلمان – نیز تکرار شد.

شی و پوتین با یکدیگر متحد شده‌اند تا نظم جهانی به رهبری آمریکا را به چالش بکشند. چین می‌گوید نظم جهانی کنونی سعی دارد توسعه این کشور را محدود کند. بازدید رهبر چین از صربستان که عضوی از اتحادیه اروپا نیست با هفته مربوط به بیست‌وپنجمین سالگرد بمباران سفارت چین در بلگراد توسط آمریکا همزمان شده است؛‌ اتفاقی که باعث شد مسکو و پکن در رویکرد مشترک ضدآمریکایی خود، به یکدیگر نزدیک‌تر شوند.

 در جریان سفر شی به اروپا، مراسم تحلیف پوتین برای پنجمین دوره ریاست‌جمهوری برگزار می‌شود و شی به همتای روس خود تبریک گفته است؛ همین امر و طرفداری چین از روسیه، تنش‌ها میان پکن و بروکسل را افزایش داده است.

یکی از کارشناسان به بلومبرگ اعلام کرده: «شی به کشورهایی سفر می‌کند که در آن‌ها ضدیت با معماری امنیت جهانی به رهبری آمریکا، آسان‌تر است. جلب حمایت در کشورهای دوست به پکن کمک می‌کند تا این پیام را ارسال کند که اروپا در کنار چین است و مهم نیست بروکسل چه می‌گوید.»

شکاف تجاری اروپا با چین، از سال ۲۰۲۲ در حال کاهش است

آخرین باری که شی از اروپای غربی بازدید کرد به سال ۲۰۱۹ برمی‌گردد. در آن زمان، اقتصادهای چین و منطقه یورو با مقیاس دلار آمریکا، تقریبا به یک اندازه بودند. امروزه، اقتصاد چین تقریبا ۱۵ درصد ‌بزرگ‌تر است و پیش‌بینی می‌شود این شکاف تا پایان سال ۲۰۳۰ به دو برابر افزایش پیدا کند. در حالیکه کسری تجاری اتحادیه اروپا با چین در حال کاهش است، اما همچنان بزرگ‌تر از سال ۲۰۱۹ است.

این ناتوازنی در تجارت، باعث هشدارهایی در بروکسل شده که تحقیقاتی در رابطه با یارانه‌های چین برای شرکت‌های مطرح این کشور در زمینه ساخت خودروهای الکتریکی را آغاز کرده است. این تحقیقات همچنین شامل دستگاه‌های پزشکی و صنایع مربوط به فناوری‌های سازگار با محیط زیست چین می‌شود. چنین اقداماتی قبل از اعلام یافته‌های رسمی تحقیقات، باعث ایجاد اختلافاتی می‌شود، به طوری که یک شرکت چینی، مناقصه راه‌آهن بلغارستان به ارزش ۶۱۰ میلیون یورو را کنار گذاشته است.

مجارستان، یک دارایی باارزش برای چین

مجارستان به شکل بالقوه یک دارایی استراتژیک بسیار مهم برای پکن محسوب می‌شود، خصوصا اینکه این کشور توانایی تضعیف کردن یا حتی جلوگیری از سیاست‌های اتحادیه اروپا را دارد. در ماه دسامبر، ویکتور اوربان – نخست‌وزیر مجارستان – تنها مانع برای نهایی شدن بسته کمک‌های اتحادیه اروپا به اوکراین بود و به مدت حدود شش هفته، رسیدن کمک‌های ضروری به کی‌یف را به تأخیر انداخت.

توانایی اوربان برای جلوگیری از محدودیت‌های تجاری، کمتر است زیرا اینگونه اقدامات فقط به رأی اکثریت کشورهای اتحادیه اروپا نیاز دارد. با این حال، مجارستان در میان کشورهایی قرار داشت که در ابتدا با طرح اتحادیه اروپا برای قرار دادن برخی شرکت‌های چینی در لیست سیاه به دلیل تأمین فناوری مورد استفاده در تسلیحات روسی، مخالف بود.

رشد قابل توجه صادرات چین به اروپا در زمان همه‌گیری کووید-۱۹

طبق گزارش‌ها، قرار است در سفر رئیس‌جمهور چین به مجارستان، شی و اوربان پروژه احداث کارخانه شرکت خودروساز چینی «گریت وال موتور» در مجارستان را اعلام کنند. پیش از این،‌ یک شرکت قطعات خودروی چین (Contemporary Amperex Technology Co. Ltd.) با همکاری شرکت مرسدس بنز آلمان، ساخت کارخانه‌ای به ارزش ۷/۶ میلیارد دلار در مجارستان را اعلام کرده بود؛ پروژه‌ای که بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در مجارستان است و حدود ۹ هزار شغل جدید ایجاد می‌کند.

مجارستان همچنین در نظر دارد با استفاده از وام‌های چین به همراه پیمانکاران و فناوری این کشور، یک خط آهن جدید بسازد. به گفته یکی از کارشناسان: «این خط آهنِ قطارهای فوق سریع در مجارستان، به عنوان ویترینی برای چین عمل می‌کند تا بتواند پروژه‌های زیرساختی بیشتری در اتحادیه اروپا به دست آورد.»

شرکت‌های اقتصاد شماره دو جهان با افتتاح کارخانه‌های بیشتر در خارج از کشور با سریع‌ترین سرعت خود در هشت سال گذشته در حال سرمایه‌گذاری در خارج از این کشور هستند؛ اقدامی که می‌تواند تنش‌های تجاری را کاهش دهد. شرکت خودروسازی بی‌وای‌دی چین سال گذشته میلادی اعلام کرد که قصد دارد یک کارخانه در مجارستان بسازد، در حالی که شرکت خودروسازی چِری در ماه آوریل قراردادی را برای تصاحب یک کارخانه قدیمی نیسان موتور در اسپانیا برای تولید خودروهای برقی امضا کرد.

یکی از کارشناسان اعلام کرده: «چین باید پیام واضح‌تری به مردم اروپا بدهد که هنوز هم یک شریک قابل اعتماد است.»