آیا تقاضای جامعه به سمت کالاهای کم‌دوام حرکت کرده است؟ - افق اقتصادی

به گزارش اکو ایران، مرکز آمار کالاها را بر حسب طول عمر آن‌ها به سه نوع با دوام، کم دوام و بی‌دوام دسته‌بندی می‌کند و تورم هر یک از آن‌ها را به صورت جداگانه اعلام می‌کند.

 تورم به معنای میزان رشد قیمت‌ها در یک دوره زمانی است که ارتباط تنگاتنگی با سایر شاخص‌های اقتصادی دارد و بر رفاه خانوارها نیز اثرگذار است.

 در این گزارش روند تورم نقطه به نقطه کالاها بر حسب دوام آن‌ها در سال ۱۴۰۲ بررسی شده است. این بررسی نشان می‌دهد هر سه نوع کالای با دوام، کم دوام و بی‌دوام افت تورم را در این یک سال تجربه کرده‌اند. در این میان اگرچه در ماه‌های ابتدایی سال گذشته کالاهای با دوام رشد قیمت بیشتری داشته‌اند در انتهای سال کالاهای کم‌ دوام جهش قیمتی بیشتری را تجربه کرده‌اند.

افت ۵۸.۴ واحد درصدی تورم کالاهای با دوام

 یک دسته‌بندی از انواع کالاها می‌تواند بر حسب طول عمر آن‌ها باشد. بر این اساس مرکز آمار کالاهایی را که طول عمر مورد انتظار آن‌ها بیش از یک سال باشد به عنوان کالای با دوام نامگذاری می‌کند. این کالاها ارزش نسبتا زیادی دارند. اتومبیل‌ و انواع لوازم خانگی مانند یخچال و ماشین لباس‌شویی در این دسته قرار می‌گیرند.

 تورم نقطه به نقطه کالاهای با دوام در اسفند ۱۴۰۲ یعنی رشد قیمت این کالاها در این ماه نسبت به اسفند ۱۴۰۱ برابر با ۱۷.۵ درصد بوده است. بنابراین این کالاها در این یک سال بیش از ۱۷ درصد گران شده‌اند.

 اما روند تورم نقطه به نقطه این کالاها از ابتدای سال ۱۴۰۲ نشان می‌دهد که سرعت رشد قیمت این کالاها در طی سال گذشته به شدت کاهش یافته است. به طوری که تورم آن‌ها از ۷۵.۹ درصد در فروردین ماه ۱۴۰۲ به ۱۷.۵ درصد در اسفند ماه این سال رسیده است. و بنابراین از ابتدا تا انتهای این سال ۵۸.۴ واحد درصد از تورم این کالاها کاسته شده است.

 اما افت تورم مختص به کالاهای با دوام نبوده و در کالاهای بی‌دوام نیز وجود داشته است.

افت ۴۳.۹ واحد درصدی کالاهای بی‌دوام

 در مقابل کالاهای بادوام دسته دیگری از کالاها بی‌دوام هستند. طول عمر مورد انتظار این کالاها کمتر از یک سال است و بنابراین همه مواد غذایی، لوازم‌التحریر و دیگر وسایل مورد نیاز افراد در زندگی روزمره را در این دسته می‌توان قرار داد.

 تورم نقطه به نقطه این دسته از کالاها در ماه پایانی سال ۱۴۰۲ برابر با ۲۵.۱ درصد بوده است. همچنین روند تورم در این کالاها نیز از ابتدای سال حاکی از این است که همچون کالاهای بادوام این کالاها نیز افت تورم چشمگیری را در این سال تجربه کرده‌اند. به طوری که تورم آن‌ها از ۶۹ درصد در فروردین ماه با ۴۳.۹ واحد درصد کاهش به ۲۵.۱ درصد رسیده است.

 همچنین افت رشد قیمت‌ها در سال ۱۴۰۲ در نوع سوم کالاها یعنی کالاهای کم‌دوام نیز وجود داشته است؛ البته با شدتی کمتر از دو نوع کالای دیگر.

افت ۱۷.۵ واحد درصدی کالاهای کم‌دوام

 نوع سوم کالاها کم‌دوام‌ها هستند که طول عمر انتظاری آن‌ها حدود یک سال یا کمی بیشتر است. پوشاک از جمله کالاهای مهمی است که در این دسته قرار می‌گیرد.

 تورم این کالاها در سال ۱۴۰۲ از ۵۵.۸ درصد در فروردین ماه به ۳۸.۳ درصد در اسفند ماه رسیده است و بنابراین ۱۷.۵ واحد درصد افت کرده است.

 اما مقایسه روند تورم نقطه به نقطه این سه کالا در سال گذشته نشان می‌دهد که کالاهای کم ‌دوام افت تورمی کمتری را در مقایسه با دو نوع کالای دیگر داشته‌اند.

مقایسه روند تورمی سه نوع کالا

 مقایسه روند تورم این سه نوع کالا حاکی از این است که در سال ۱۴۰۲ با وجود اینکه تورم در همه کالاها افت کرده است، و به عبارت دیگر سرعت رشد قیمت‌ها در هر سه نوع کالا کاسته شده است، سرعت رشد قیمت‌ها در کالاهای با دوام بیش از دو کالای دیگر افت کرده است. در حالی که کمترین افت سرعت رشد قیمت‌ها برای کالاهای کم‌دوام بوده است.

 یک علت این موضوع را می‌توان در سمت تقاضا جستجو کرد. یعنی می‌توان گفت تورم بالا و افت قدرت خرید بسیاری از خانوارها سبب شده کالاهای گران‌تری مثل اتومبیل و یخچال که کالاهای بادوام محسوب می‌شوند از سبد مصرفی آن‌ها حذف شود و در نتیجه تقاضا برای این کالاها در جامعه به طور کلی بیش از سایر کالاها کاهش یابد. در نتیجه افت تقاضا موجب افت سرعت رشد قیمت‌ها یا تورم در این کالاها شده است.

 این در حالی است که سبد مصرفی خانوارها به سمت کالاهای کم‌دوام متمایل شده و تقاضای جامعه برای این کالاها شدت گرفته است. در نتیجه تورم آن‌ها با سرعت کمترین افت کرده است.