سبقت بخش خدمات در بهره‌وری از سایر بخش‌های اقتصاد - افق اقتصادی

به گزارش اکوایران،‌ اقتصاد ایران از سه بخش عمده تشکیل شده که تغییرات تولید و اشتغال در این بخش‌ها می‌تواند نشان دهنده وضعیت اجزای اقتصاد باشد. بررسی کلی بخش‌های اقتصادی در پاییز ۱۴۰۲ نشان می‌دهد بیشترین میزان اشتغال و تولید کشور در بخش خدمات بوده است. از سوی دیگر کوچکترین بخش تولیدی اقتصاد،‌ بخش «کشاورزی» است که کمترین میزان اشتغال را نیز در این فصل داشته است.

علاوه بر این هر یک از بخش‌های سه‌گانه اقتصاد را می‌توان با دقت بیشتری نیز مورد بررسی قرار داد. در این گزارش سعی شده مقایسه سهم از تولید و سهم از اشتغال بخش‌های مختلف اقتصاد از پاییز ۱۴۰۱ تا پاییز ۱۴۰۲ مورد بررسی قرار گرفته است.

بر اساس این آمارها می‌توان گفت بخش کشاورزی در اقتصاد ایران در حال کوچک شدن است. از سوی دیگر در این مدت بهره‌وری در بخش صنعت کاهش و در بخش خدمات با افزایش مواجه شده است.

آب رفتن کشاورزی طی یک سال اخیر

یکی از مهمترین بخش‌های اقتصادی کشور بخش «کشاورزی» است. در ادبیات توسعه اقتصادی یکی از دیدگاه‌ها این است که اگر اشتغال در این بخش کاهش پیدا کند اما به واسطه تکنولوژی تولید بهینه‌تر صورت پذیرد یکی از گام‌های توسعه اقتصادی در کشور اتفاق افتاده است.

حال این سوال مطرح می‌شود که بررسی آمار اشتغال و تولید در پاییز ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ درباره این بخش چه می‌گوید؟

بر اساس آمارهای اعلام شده توسط مرکز آمار ایران، سهم اشتغال افراد در بخش کشاورزی از کل اشتغال کشور در پاییز امسال نسبت به پاییز سال گذشته کاهش یافته است. بر اساس این آمارها سهم بخش کشاورزی از اشتغال در پاییز ۱۴۰۱ معادل ۱۴.۳ درصد بوده که با کاهش ۰.۶ واحد درصدی در پاییز ۱۴۰۲ به سطح ۱۳.۷ درصد رسیده است.

اما تولید وضعیتی متناسب با توسعه یافتگی در اقتصاد ایران را طی نکرده است. بر اساس این آمارها سهم بخش کشاورزی از تولید ناخالص داخلی کشور در پاییز امسال ۶.۶ درصد بوده است. این در حالی است که تولید ناخالص داخلی در پاییز سال گذشته معادل ۷ درصد بوده است. به بیان ساده‌تر علاوه بر کاهش سهم اشتغال در بخش کشاورزی، سهم تولید این بخش نیز کاهشی بوده است.

پاییز ۱۴۰۲، فصل کاهش بهره‌وری صنعت؟

«صنعت» یکی دیگر از بخش‌های اقتصاد ایران است. این بخش که از نظر سهم تولید و اشتغال دومین بخش محسوب می‌شود در پاییز امسال نسبت به پاییز سال گذشته با افزایش سهم اشتغال و کاهش سهم تولید مواجه شده است.

بررسی‌های آماری حاکی از آن است که سهم تولید بخش صنعت از کل تولید ناخالص داخلی کشور در پاییز ۱۴۰۱ معادل ۳۴.۶ درصد بوده که با کاهش ۰.۴ واحد درصدی به ۳۴.۲ درصد در پاییز ۱۴۰۲ رسیده است. از سوی دیگر سهم اشتغال این بخش از اشتغال کل کشور از ۳۷.۸ درصد در پاییز گذشته به ۳۸.۴ درصد در پاییز سال جاری افزایش یافته است.

در نتیجه افزایش سهم شاغلین در این بخش به افزایش سهم تولید آن کمک نکرده است لذا می‌توان گفت در طول یکسال منتهی به پاییز ۱۴۰۲ بهره‌وری در این بخش اقتصاد کاهش یافته است.

بیش از نیمی از کیک اقتصاد سهم خدمات  

همانطور که مشخص است در یک سال گذشته سهم بخش خدمات بیش از ۵۰ درصد تولید و اشتغال کل کشور بوده است و بزرگترین بخش اقتصاد ایران را شکل داده است. در پاییز ۱۴۰۲ سهم تولید این بخش از ۵۵ درصد در پاییز ۱۴۰۱ به حدود ۵۴.۷ درصد در پاییز ۱۴۰۲ کاهش یافته است.

از سوی دیگر اشتغال در بخش خدمات با افزایش سهم روبرو بوده است. طبق این آمار سهم اشتغال بخش خدمات در پاییز سال گذشته معادل ۵۱.۱ بوده که با افزایش یک واحد درصد به ۵۲.۱ درصد در پاییز امسال رسیده است.

لذا با توجه به این بررسی‌ها می‌توان نتیجه گرفت به بهره‌وری در این بخش طی یک سال گذشته روند صعودی داشته است.