چرا اتکای اقتصاد جهان به رشد آمریکا خطرناک است؟ - افق اقتصادی

به گزارش اکوایران، در ایالات متحده شغل فراوان است و مصرف کنندگان بااطمینان پول خرج می‌‌کنند. سهام در ماه فوریه رکورد زد و دلار نیز قوی است. اقتصاد آمریکا سال گذشته بیش از اندازه اقتصاد اسپانیا یا اندونزی رشد کرد و سال ۲۰۲۳ را با بیشترین رشد فصلی که از سال ۲۰۲۱ بی‌سابقه بوده است به پایان رساند. ولی از منظر تحلیلگران بلومبرگ، اتکای به ایالات متحده برای رشد اقتصاد جهان، خطراتی را برای سایر کشورها و حتی خود آن دارد.

چین همچنان گرفتار بحران املاک است و سرمایه‌گذاران خارجی در بحبوحه سقوط بازار سهام این کشور را ترک کرده­‌اند. قیمت­‌ها برای سه فصل متوالی کاهش یافته‌اند، که طولانی‌­ترین دوره کاهش تورم از زمان “بحران مالی آسیایی” در اواخر دهه ۱۹۹۰ محسوب می‌­شود. در اروپا، انگلستان در نیمه دوم سال ۲۰۲۳ وارد یک رکود خفیف شد و آلمان نیز در خطر کاهش رشد در سال ۲۰۲۴ قرار دارد، که می‌تواند به سایر نقاط منطقه یورو نیز کشیده شود. ژاپن نیز به طور غیرمنتظره­‌ای سال گذشته وارد رکود شد. به گفته مارک زندی، اقتصاددان ارشد مودیز، اقتصاد آمریکا در سال جاری نیز سایر اقتصادهای جهان، بالاخص اروپا و چین را تحت الشعاع قرار خواهد داد.

قدرت اقتصاد آمریکا توانست از عمیق‌­تر شدن کاهش رشد جهانی جلوگیری کند و سبب شد صندوق بین المللی پول در ۳۰ ژانویه در پیش‌بینی خود از رشد اقتصاد جهانی در ۲۰۲۴ بازنگری کند و آن را از ۲.۹ به ۳.۱ درصد برساند.

بااین وجود، کاهش تورم در آمریکا روندی مستمر را طی نکرده است. قیمت­‌های مصرف کننده در ابتدای سال جاری افزایش یافت، به‌­طوری که روند کاهش تورم متوقف شد و سرمایه‌گذارانی که امیدوار بودند فدرال رزرو به زودی کاهش نرخ­‌های بهره را آغاز خواهد کرد ناامید شدند. افزایش نرخ بهره آمریکا، به افزایش هزینه‌های استقراض در سراسر جهان کمک می‌­کند. و این مساله به خصوص برای اقتصادهای نوظهور که به دلار استقراض می‌کنند مشکل ایجاد می­‌کند. امیدها برای شروع زودهنگام کاهش نرخ­‌های بهره از سوی فدرال رزرو سبب شد بانک­‌های مرکزی در اقتصادهای نوظهور کاهش هزینه‌های استقراض را آغاز کنند. به عنوان مثال، بدهی داخلی آمریکای لاتین سال را با بیشترین رشد خود از ۲۰۰۹ آغاز کرد که ناشی از کاهش نرخ بهره در شیلی و برزیل بود.

از سوی دیگر، اقتصاد قوی آمریکا از ارزش دلار نیز حمایت می­‌کند. یک شاخص بلومبرگ که قدرت دلار را اندازه گیری می‌کند از پایان ۲۰۲۰ حدود ۱۱ درصد افزایش داشته است. رشد ۲.۶ درصدی دلار در سال ۲۰۲۴ نیز بهترین شروع از سال ۲۰۱۵ محسوب می­‌شود. اما تحلیل‌­های IMF در سال گذشته نشان داد که ۱۰ درصد افزایش ارزش دلار، رشد اقتصادهای نوظهور را تا ۱.۹ درصد پس از یکسال کاهش می‌دهد و به تجارت، دسترسی به اعتبار و عملکرد بازار سهام آسیب می‌زند.

تداوم قدرت اقتصادی آمریکا امری مسلم نیست و برخی ضعف‌­ها مشهود است. خوش‌بینی کسب‌وکارهای کوچک در ماه گذشته بیشترین کاهش را در بیش از یک‌سال گذشته تجربه کرد، که به دلیل بدترشدن سود و کاهش انتظارات فروش رخ داد. بدهی کارت­‌های اعتباری آمریکایی‌ها نیز افزایش داشته است، موضوعی که به‌ویژه بر خانواده­‌های کم­‌درآمد تأثیر می‌­گذارد.

تهدید دیگر ضعیف‌­تر شدن اقتصاد چین و اروپاست، که می‌تواند آمریکا را در معرض شوک قرار می‌دهد و جهان را بدون یک رهبر رشد رها ­کند. در ۱۴ فوریه، رئیس فدرال رزرو شیکاگو نسبت به اثرات رکود عمیق‌تر در اقتصادهای جهان یا وقوع یک شوک ژئوپلتیکی بر آمریکا هشدار داد. به گفته او، اقتصاد آمریکا به طور کامل داخلی نیست، و ضعیف­‌تر شدن اقتصادهای بزرگ دیگر می‌تواند از کانال اعتماد کسب‌­وکارها و سرمایه‌گذاری بر اقتصاد آمریکا اثرگذار باشد.

بااین‌حال، درحال حاضر به نظر می‌­رسد اقتصاد آمریکا بهترین عملکرد را در میان سایر اقتصادهای جهان دارد. به گفته یک عضو شورای حکام بانک مرکزی اروپا، چشم‌انداز کوتاه مدت منطقه یورو در مواجهه با شرایط انقباضی­ تامین مالی، اعتماد ضعیف مصرف‌کنندگان و کسب‌­وکارها و کاهش تقاضای خارجی نشان دهنده رشد صفر است.

به گفته یک اقتصاددان ارشد، اعتماد در چین و اروپا همچنان ضعیف است، این درحالی است که آمریکا هنوز راهی برای حرکت در این جبهه دارد. پس اندازهایی که در طول همه‌­گیری کرونا در آمریکا انباشته شد و کاهش تورم به این معناست که بهبود قدرت خرید اقتصاد آمریکا را به جلو می‌راند. انتظارات برای کاهش نرخ‌­های بهره در ۲۰۲۴ نیز یکی از دلایلی است که بسیاری دیگر کاهش نرخ رشد اقتصادی به کمتر از ۲ درصد را پیش بینی نمی‌کنند. به عنوان نمونه، اقتصاددانان دویچه بانک ۵ فوریه اعلام کردند که به جای رکود، رشد ۱.۹ درصدی را در تولید ناخالص داخلی پیش‌بینی می‌­کنند.

اس اند پی گلوبال نیز در ۶ فوریه پیش بینی خود از رشد اقتصادی آمریکا در ۲۰۲۴ را ارتقا داد و از ۱.۷ به ۲.۴ درصد رساند. همه این موارد نشان می‌دهد که اقتصاد آمریکا امسال شتاب دارد؛ نکته‌ای که جروم پاول، رئیس فدرال رزرو در کنفرانس مطبوعاتی خود در ۳۱ ژانویه نیز به آن اشاره کرد: بیایید صادق باشیم، این یک اقتصاد خوب است.