طلسم تورم خدمات شکست؛ تورم سالانه پس از ۳ سال نزولی شد - افق اقتصادی

به گزارش اکوایران، اقتصاد از سه بخش خدمات، کشاورزی و صنعت تشکیل شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد بخش خدمات بزرگترین بخش از کیک اقتصادی ایران است. بنابراین نقش مهمی در اقتصاد کشور دارد و افزایش تورم تولید کننده آن با افزایش تورم مصرف کننده خدمات ارتباط تنگاتنگی دارد.

بررسی‌ها نشان می‌دهد در پاییز امسال نرخ تورم سالانه و فصلی تولید کننده خدمات کمتر شده است. این کاهش به معنای کمتر شدن قیمت‌ها نیست، بلکه نشان می‌دهد سرعت رشد قیمت‌ها در مبدا تولید نسبت به قبل کاهش یافته است.

بررسی‌ها حاکی از آن است که تورم سالانه تولید کننده در زمستان ۹۵ کمترین مقدار را داشته است. همچنین این رقم در تابستان امسال در بالاترین سطح خود قرار گرفته است. علاوه بر آن، روند صعودی تورم سالانه تولید کننده خدمات در پاییز امسال پس از سه سال شکسته و این نرخ کاهش یافته است.

شواهد همچنین نشان می‌دهد تورم فصلی تولید کننده در زمستان ۹۴ کمترین و در تابستان ۱۴۰۱ بیشترین مقدار خود را داشته است. هدف از این گزارش بررسی روند تورم سالانه و فصلی تولیدکنندگان بخش خدمات از سال ۹۲ تا پایان پاییز سال جاری است.

کاهش تورم سالانه و فصلی تولید کننده خدمات در پاییز

اقتصاد از سه بخش اصلی تشکیل شده است؛ این سه بخش شامل خدمات، صنعت و کشاورزی می‌شود. اگر اقتصاد را به صورت یک کیک در نظر بگیریم، بر اساس شواهد آماری، بخش خدمات بزرگترین سهم از کیک اقتصاد ایران را به خود اختصاص داده است. بنابراین می‌توان گفت این بخش اهمیت بالایی در اقتصاد کشور دارد.

بررسی جدیدترین داده‌های منتشر شده توسط مرکز آمار حاکی از آن است که تورم فصلی تولید کننده بخش خدمات در پاییز امسال معادل ۸.۹ درصد بوده و در مقایسه با تابستان کمتر شده است. همچنین تورم سالانه تولید کننده در پاییز ۱۴۰۲ نسبت به تابستان کاهش یافته و در سطح ۵۷.۹ درصدی قرار گرفته است.

به عقیده برخی از کارشناسان، افزایش تورم تولید کننده می‌تواند منجر به افزایش تورم مصرف کننده شود. چرا که تورم تولید کننده نشان می‌دهد قیمت خدمات به عنوان نوعی کالا در مبدا تولید و پیش از رسیدن به دست مصرف‌کننده نهایی به چه میزان بالا رفته است.

عرضه کنندگان نهایی با هدف کسب سود قیمت این کالا را بیشتر از قیمت خرید خود عرضه می‌کنند. بنابراین بررسی تورم تولید کننده خدمات می‌تواند سیگنالی از تورم مصرف کننده این بخش نیز باشد. به همین دلیل، به آن نرخ تورم پیشران نیز گفته می‌شود. البته با توجه به شرایط اقتصادی در برخی از مواقع تورم مصرف کننده می‌تواند محرک تورم تولید کننده باشد.

 البته در بخش خدمات چون فاصله تولید تا مصرف خدمات نهایی اندک است، معمولا تورم تولیدکننده و مصرف‌کننده این بخش همسو و نزدیک به یکدیگر هستند.

کاهش تورم سالانه تولید کننده بخش خدمات پس از ۳ سال

برش اول؛

روند نزولی تورم سالانه تولید کننده بخش خدمات از سال ۹۲ تا ۹۵

شواهد آماری نشان می‌دهد در بهار سال ۹۲ تورم سالانه تولید کننده بخش خدمات ۲۴.۹ درصد بوده است. به بیان دقیق‌تر میانگین قیمت ۱۲ ماهه تولید خدمات در مبدا تولید در دوره منتهی به بهار ۹۲ نسبت به رقم مشابه در دوره منتهی به بهار ۹۱، به میزان ۲۴.۹ درصد بیشتر شده است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد به صورت کلی روند تورم سالانه تولید کننده خدمات در سال ۹۲ تا پایان زمستان ۹۵ نزولی بوده است. در زمستان ۹۵ این نرخ به ۸.۹ درصد رسیده که پایین‌ترین سطح تورم تولیدکننده بخش خدمات در ۱۱ سال تحت بررسی بوده است. این رویه از بهار ۹۶ به نحو دیگری بوده است؛ یعنی روند تورم سالانه تولید کننده بخش خدمات از بهار ۹۶ صعودی شده است. 

برش دوم؛

ثبت بالاترین تورم سالانه تولید کننده خدمات در سال جاری

نوسانات تورم سالانه تولید کننده بخش خدمات از سال ۹۴ تا سال ۹۶ در بازه ۸.۹ تا ۲۶.۷ قرار داشته است. این در حالی است که نوسانات تورم سالانه تولید کننده خدمات از سال ۹۶ تا پاییز امسال بسیار بیشتر از قبل بوده است. به بیان دقیق تر این نرخ از بهار ۹۶ تا پاییز ۱۴۰۲ در بازه ۱۰.۱ تا ۵۸.۸ درصد نوسان داشته است.

شواهد حاکی از آن است که در تابستان امسال تورم تولید کننده به ۵۸.۸ درصد رسیده است. این رقم بیشترین سطح تورم سالانه تولید کننده خدمات در ۱۱ سال بررسی شده در این گزارش است. این نرخ در پاییز امسال به ۵۷.۹ درصد کاهش یافته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد از بهار ۹۹ تا تابستان امسال تورم سالانه تولید کننده همواره در حال افزایش بوده است. اما سرانجام پس از ۳ سال، بار دیگر این روند شکسته شده و نرخ تورم پیشران خدمات پایین آمده است.

با توجه به اینکه تورم سالانه تولید کننده خدمات کاهش پیدا کرده است، بنابر برخی نظریات اقتصادی این احتمال وجود دارد که تورم کل سالانه مصرف کننده خدمات نیز دچار کاهش شود.

کاهش تورم فصلی تولیدکننده بخش خدمات در پاییز ۱۴۰۲

طبق داده‌های منتشر شده توسط مرکز  آمار، از بهار ۹۲ تا پایان پاییز امسال، تورم فصلی تولیدکننده در بازه ۱.۳ تا ۱۶.۲ درصد نوسان داشته است. این رقم درصد تغییرات شاخص قیمت تولید کننده بخش خدمات را در هر فصل نسبت به فصل قبل نشان می‌دهد.

تورم فصلی تولید کننده خدمات در زمستان ۹۴ در کمترین سطح خود طی بازه بررسی شده قرار داشته و معادل ۱.۳ درصد بوده است. به بیان دقیق‌تر می‌توان گفت در زمستان ۹۴ درصد تغییرات شاخص قیمت تولید کننده نسبت به پاییز این سال، ۱.۳ درصد بالا رفته است. 

در بهار ۹۷ تورم فصلی تولید کننده خدمات به ۳.۸ درصد رسیده است. این رقم در پاییز ۹۷  با شوک مواجه شده و به ۷.۷ درصد رسیده است. البته وقوع چنین شوک های در تورم فصلی تولیدکننده خدمات در تابستان ۹۹، بهار ۱۴۰۱ و بهار سال جاری نیز به چشم می‌خورد.

به دنبال وقوع شوک در بهار ۱۴۰۱،  این رقم در تابستان همان سال بالاتر رفته و به ۱۶.۲ درصد رسیده است. بدین ترتیب بیشترین تورم فصلی تولیدکننده از ۱۱ سال قبل تا کنون، در بهار ۱۴۰۱ به ثبت رسیده است.

جدیدترین گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد تورم فصلی تولیدکننده بخش خدمات در سال جاری در سطح ۸.۹ درصدی قرار داشته است. حال باید دید آیا وقوع شوک‌های مشابه، بار دیگر تورم فصلی تولید کننده را افزایش خواهد داد و یا در فصول بعد، مهار تورم فصلی تولید کنندگان بخش خدمات و به دنبال آن پایین آمدن تورم مصرف کننده این بخش رقم خواهد خورد.