به گزارش اکوایران، شیریجیان، معاون اقتصادی بانک مرکزی در تازه‌ترین اظهارات خود بیان کرده که تورم تولیدکننده ماهانه در دی ماه امسال به ۰.۶ درصد و نرخ نقطه به نقطه این شاخص به ۳۱.۲ درصد رسیده است. این در حالی است که آخرین آماری که به طور رسمی توسط بانک مرکزی از این شاخص منتشر […]
به گزارش اکوایران، شیریجیان، معاون اقتصادی بانک مرکزی در تازه‌ترین اظهارات خود بیان کرده که تورم تولیدکننده ماهانه در دی ماه امسال به ۰.۶ درصد و نرخ نقطه به نقطه این شاخص به ۳۱.۲ درصد رسیده است. این در حالی است که آخرین آماری که به طور رسمی توسط بانک مرکزی از این شاخص منتشر شده مربوط به آذر بوده و نشان میدهد که تورم ماهانه تولید در آخرین ماه پاییز سال جاری حدودا ۱.۵ درصد و نرخ نقطه‌ای آن ۳۴ درصد بوده است. بنابراین به نظر می‌رسد طبق گفته‌های معاون اقتصادی این نهاد، تورم تولیدکننده در اولین ماه از زمستان امسال کاهش یافته است.
بررسی روند این شاخص اقتصادی در یک سال و ۱۰ ماه اخیر نشان میدهد که تورم تولید ماهانه اعلام‌شده از سوی شیریجیان، پایین‌ترین سطح این نرخ از ابتدای شهریور ۱۴۰۱ تا کنون بوده است. همچنین، تورم تولید نقطه‌ای اعلام شده از سوی وی نشان میدهد که سطح این شاخص در دی امسال به کمترین حد خود از ابتدای سال گذشته تا کنون رسیده است.
تورم تولیدکننده ماهانه در دی ۱۴۰۲؛ کمترین رکورد در ۱۷ ماه اخیر
تورم تولیدکننده شاخصی است که تغییرات قیمت کالا و خدمات مصرفی را در مبدا تولید و پیش از رسیدن به دست مصرف کننده نهایی اندازه گیری می‌کند. از این نرخ به عنوان تورم پیش‌نگر نیز یاد می‌شود چرا که افزایش قیمت‌ها در مبدا تولید، با فاصله زمانی مشخصی قیمت کالا و خدمات مورد استفاده توسط مصرف کننده را افزایش میدهد. بنابراین می‌توان گفت که برای طیف گسترده‌ای از کالا و خدمات، تورم تولیدکننده می‌تواند در نقش «پیش‌بینی‌گر تورم مصرف‌کننده» حاضر شود.
این شاخص را عمدتا به صورت ماهانه و نقطه به نقطه مورد بررسی قرار می‌دهند. تورم تولید ماهانه افزایش قیمت سبد مشخصی از کالا و خدمات در مبدا تولید را نسبت به همین سبد در ماه گذشته محاسبه می‌کند. بنابر اعلام شیریجیان، تورم ماهانه تولید در دی‌ماه ۱۴۰۲ به ۰.۶ درصد رسیده است. این در حالی است که هنوز گزارش رسمی تورم تولیدکننده دی ۱۴۰۲ توسط بانک مرکزی منتشر نشده و آخرین آمار انتشار یافته از سوی این نهاد مربوط به آذر سال جاری است. طبق داده‌های موجود در این گزارش، تورم ماهانه تولید در آذر ماه برابر با ۱.۶ درصد بوده است.
با بررسی روند این شاخص در یک سال و ۱۰ ماه اخیر مشخص می‌شود که بالاترین سطح این نرخ ۹.۷ درصد بوده که در اردیبهشت سال گذشته به ثبت رسیده است. سپس این شاخص با اُفت شدیدی مواجه شده و سطح آن تا ۰.۳ درصد در مرداد سال گذشته کاهش یافته است. با افزایش ملایمی که به تدریج در ماه‌های بعد در تورم ماهانه تولید رخ داده، سطح این نرخ در اسفند سال گذشته به ۴.۷ درصد رسیده است. از تیر ۱۴۰۲ تا کنون نیز تورم ماهانه تولید همواره کمتر از ۲ درصد بوده است.
رکورد ۲۲ ماهه کاهش تورم نقطه‌ای تولید
طبق اظهارات معاون اقتصادی بانک مرکزی، تورم تولید نقطه‌ای در دی امسال ۳۱.۲ درصد بوده است. گزارشات رسمی منتشرشده توسط بانک مرکزی نشان میدهد که این شاخص در آذر ماه ۳۴ درصد بوده است.
تورم تولیدکننده نقطه به نقطه نشان میدهد که قیمت یک سبد مشخص از کالا و خدمات در مبدأ تولید در هر ماه چند درصد نسبت به همان ماه در یک سال قبل افزایش یافته است. این نرخ در دی ماه سال گذشته ۳۳.۳ درصد بوده است. بنابراین تورم تولید نقطه‌ای دی امسال هم نسبت به این شاخص در آذر و هم نسبت به این شاخص در دی سال گذشته کاهش یافته است.
بررسی روند یک سال و ۱۰ ماهه این شاخص حاکی از آن است که رقم اعلام شده برای دی ماه، پایین‌ترین سطح این شاخص حداقل از ابتدای سال ۱۴۰۱ تا کنون است. بالاترین سطح این نرخ ۴۲.۴ درصد بوده که در اسفند سال گذشته به ثبت رسیده است.
تورم مصرف‌کننده کاهش می‌یابد؟
روند یک سال و ۱۰ ماهه از تورم تولیدکننده و مصرف‌کننده نشان میدهد که این دو شاخص در اغلب موارد یا همسو با هم حرکت می‌کنند و یا تورم مصرف‌کننده با یک فاصله زمانی مشخص، از تورم تولیدکننده تاثیر می‌گیرد. البته باید توجه داشت که داده‌های تورم تولیدکننده از بانک مرکزی و داده‌های تورم مصرف‌کننده از مرکز آمار استخراج شده است چرا که آمار مربوط به تورم مصرف‌کننده تا دی ماه سال جاری تنها از طریق مرکز آمار قابل حصول بوده است.
همانطور که پیش‌تر به آن اشاره شد، تورم تولیدکننده میزان تغییرات قیمت کالا و خدمات را در مبدأ تولید و پیش از رسیدن به بازار مصرف بررسی می‌کند. این در حالی است که تورم مصرف‌کننده، نشان‌دهنده تغییرات قیمت این اجناس در بازار مصرف است که مستقیما نشان میدهد هزینه خانوارها برای یک سبد مشخص از کالا و خدمات چقدر تغییر کرده است.
درمورد رابطه بین این دو متغیر دو نظر اصلی وجود دارد. گروهی از اقتصاددانان که دست غالب را دارند بر این باورند که تورم تولیدکننده، پیشران تورم مصرف‌کننده است و تغییرات آن می‌تواند با یک فاصله زمانی به تورم مصرف‌کننده منتقل شود. گروه دیگر عقیده دارند که این رویه برای برخی از کالاهای خاص و در بازارهای خاص معکوس می‌شود. برای مثال در خصوص بازار خودرو در ایران گفته می‌شود که به دلیل تقاضای بالا در بازار و کمبود عرضه، افزایش قیمت ابتدا در بازار مصرف رخ میدهد که سپس اثر خود را روی افزایش قیمت تولیدات پشت درب کارخانه می‌گذارد.
با وجود این دو رویکرد متفاوت، طبق روند ۲۲ ماهه تورم ماهانه تولید و مصرف، در اغلب موارد تورم تولیدکننده پیش‌بینی‌کننده تورم مصرف‌کننده بوده است. بنابراین می‌توان گفت که به نظر می‌رسد با توجه به کاهش تورم ماهانه تولید در دی ۱۴۰۲، تورم ماهانه مصرف در ماه‌های آتی زمستان امسال کاهشی باشد.
