حدود یک سال و نیم از اجرای طرح دارویار که با هدف کاهش هزینه‌های پرداختی از سوی مردم اجرا شد، می‌گذرد. در این مدت، خبرهای متفاوتی درباره نتیجه طرح دارویار در ماه‌های اجرا شنیده شده؛ از کمبود تا افزایش قیمت دارو، از مشکلات تولید تا بدهی بیمه‌ها به فعالان حوزه دارو.
به گفته فردین یزدانی پژوهشگر و مشاور آکادمی سامان، داده‌های این آکادمی از سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ نشان می‌دهد که بازار دارو در سال گذشته وضعیت تورمی را تجربه کرده و تورمی بیش از ۸۰ درصد را ثبت کرده است.
یزدانی با اشاره به اینکه یکی از اهداف این طرح کاهش هزینه‌کرد خانواده‌ها برای دارو بود که به نظر می‌رسد این اتفاق نیفتاده است، توضیح می‌دهد: نتایج بررسی‌های آکادمی سامان حاکی از این است که هیچ یک از اهدافی که طرح دارویار دنبال می‌کرد، محقق نشد. هزینه سلامت در حدود ۱۰ درصد هزینه خانوار را تشکیل می‌دهد. در سال ۱۴۰۱ به طور متوسط هزینه‌های درمانی خانوار در سال ۱۲.۵ میلیون تومان بوده.
به گفته مشاور آکادمی سامان، هزینه دارو ۳۵ درصد هزینه‌های سلامت است. یعنی ۳۵ درصد ۱۲.۵ میلیون تومان هزینه خانوار برای دارو بوده. از این رقم ۷۰ درصد را در سال ۱۴۰۱ خانوار پرداخت کرده و ۳۰ درصد را بیمه‌ها. این در حالیست که در سال ۹۸ پرداختی خانوار در بازار دارو بر اساس آمارهای هزینه درآمد خانوار که مرکز آمار منتشر کرده، در حدود ۶۵ درصد بوده. یعنی هزینه‌ها بیشتر شده و این به معنی نقض شدن هدف اصلی طرح دارویار است.
یزدانی با اشاره به کم شدن داروها به خصوص داروهای خاص در بازار می‌گوید: کمیابی بسیاری از اقلام دارویی که از سال گذشته یعنی بعد از اجرای طرح دارویار آغاز شد باعث شده که مجراهای تجاری بسیاری برای واردات غیررسمی دارو با قیمتی بسیار گران ایجاد شود.
به گفته یزدانی، از سوی دیگر در یک سال و اندی که از اجرای طرح دارویار گذشته، اختلاف هزینه‌کرد در میان گروه‌های درآمدی بیشتر شده. یعنی شکاف بین گروه‌های درآمدی در پرداخت هزینه‌های درمان افزایش پیدا کرده و هزینه درمانی کم‌درآمدها نتوانسته متناسب با نرخ تورم حرکت کند. مهم‌ترین مثال هزینه‌های درمانی هزینه‌های دندانپزشکی است که عملا بخش زیادی از خانوارها مراجعه به دندانپزشک را فراموش کرده‌اند. داده‌هایی که ما واکاوی کردیم، نشان می‌دهد حداقل ۵۰ درصد از خانوارها مراجعه‌ای به دندانپزشک در یک سال نداشته‌اند و اگر مراجعه‌ای بوده در حد حداقل‌ها بوده است.
مشاور آکادمی سامان با اشاره به برآوردهای این آکادمی توضیح می‌دهد که سبد کالایی‌هایی که داروخانه‌ها عرضه می‌کنند شامل آرایشی و بهداشتی، مواد پروتئینی همچون مکمل‌ها، دارو و تجهیزات پزشکی است. داده‌های ما نشان می‌دهد که میزان تورم در بخش دارو در اردیبهشت ماه امسال در مقایسه با اردیبهشت سال قبل یعنی پیش از حذف ارز ترجیحی، حدود ۸۱ درصد بوده است.
آکادمی سامان در بررسی‌های خود شاخص مدیران خرید را برای بخش خرد اقتصاد هم تعریف کرده.
یزدانی، درباره پیش بینی فعالان این صنف از آینده خبر از احتمال بهبود می‌دهد و می‌گوید: عدد شامخ در ۱۴۰۰ حدود ۵۰.۸ بوده و در سال ۱۴۰۱ هم اتفاق خاصی برای این صنف نیفتاده و در همان وضعیت ماندند. فعالان این صنف انتظار دارند که بخشی از مشکلات زنجیره تامین دارو در سال جاری حل شود و وضعیت بهبود پیدا کند، به همین دلیل شاخص انتظارات برای امسال ۵۵.۱ برآورد شده است.
آکادمی بانک سامان به منظور به دست آمدن نمایی از شرایط و حال و روز بخش خرد اقتصاد کشور که کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد اقدام به بررسی کسب و کار صنوف مختلف در سطح شهر تهران کرده. نمونه‌ها در این پیمایش‌ها از صنوف مختلف به صورت تصادفی انتخاب شده‌اند و البته محدوده شعب بانک سامان در انتخاب نمونه‌ها مدنظر قرار داشته است.
قسمت هفتم برنامه «دیده‌بان» را از دست ندهید.
