سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ۲۰۲۳ از لنز آنکتاد - افق اقتصادی

به گزارش اکوایران، تازه ترین گزارش کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل (آنکتاد) از سرمایه گذاری مستقیم خارجی در جهان نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری خارجی در سال ۲۰۲۳ با ۳ درصد افزایش نسبت به سال قبل به ۱.۳۷ تریلیون دلار رسیده است.

براساس این گزارش، عملکرد سرمایه گذاری مستقیم خارجی برخلاف انتظارات بوده است، چراکه نگرانی­‌ها از رکود در اوایل سال فروکش کرده است و بازارهای مالی نیز عملکرد خوبی داشته اند. با این وجود، یافته‌­های آنکتاد نشان می‌دهد که نااطمینانی اقتصادی و افزایش نرخ­‌های بهره روی سرمایه گذاری در جهان تاثیر گذار بوده است و افزایش در سرمایه گذاری خارجی عمدتا به دلیل ارزش‌­های بالاتر در برخی اقتصادهای اروپایی اتفاق افتاده است؛ از جمله لوکزامبورگ و هلند، که معمولا به عنوان واسط برای سرمایه گذاری خارجی به مقصد سایر کشورهای عمل می‌کنند. به‌طوری که، اگر این اقتصادها حذف شوند، جریان سرمایه گذاری خارجی در ۲۰۲۳ نسبت به سال قبل ۱۸ درصد کاهش می‌یابد.

سرمایه گذاری مستقیم خارجی در سایر اقتصادهای اتحادیه اروپا ۲۳ درصد کاهش داشته است و ایالات متحده، بزرگ‌ترین مقصد سرمایه گذاری خارجی جهان نیز شاهد کاهش ۳ درصدی بوده است.

گزارش آنکتاد همچنین نشان دهنده کاهش نگران کننده در “اطلاعیه پروژه­‌های سرمایه گذاری” در سال گذشته است به خصوص در “تامین مالی پروژه” و “ادغام و مالکیت‌ها” که به ترتیب ۲۱ و ۱۶ درصد کاهش داشته‌اند. در عین حال، با وجودی که “سرمایه گذاری‌های ایجادی” به لحاظ تعداد ۶ درصد کاهش داشته است، به لحاظ ارزش ۶ درصد رشد کرده است، که تاحدی به تولید صنعتی مربوط است.

از منظر تحلیلگران آنکتاد، باتوجه به پایدار شدن تورم و هزینه‌­های استقراض در اکثر بازارها، افزایش در سرمایه گذاری مستقیم خارجی در سال ۲۰۲۴ محتمل است. با این وجود، این نهاد هشدار می‌دهد که ریسک­های مهمی از جمله تنش­های ژئوپلتیک، افزایش بدهی در بسیاری کشورها و ازهم گسیختگی بیشتر در اقتصاد جهانی وجود دارند.

براساس این گزارش، جریان ورودی سرمایه گذاری مستقیم خارجی به چین نیز در سال گذشته ۶ درصد کاهش داشته است، که اتفاق نادری برای این کشور محسوب می‌­شود.

ورود سرمایه گذاری خارجی به هند نیز شاهد کاهش ۴۷ درصدی بوده است؛ بااین وجود، این کشور در میان پنج مقصد اصلی سرمایه گذاری‌­های ایجادی بوده است.

اتحادیه‌­های کشورهای جنوب شرق آسیا (ASEAN) نیز که به طور سنتی موتور رشد سرمایه گذاری مستقیم خارجی بوده است کاهش ۱۶ درصدی را ثبت کرده است. با اینحال، این منطقه همچنان برای سرمایه گذاری در تولید جذاب بوده است به طوری که اطلاعیه سرمایه گذاری های ایجادی در کشورهایی چون ویتنام، تایلند، اندونزی، مالزی، فیلیپین و کامبوج با رشد همراه بوده است.

جریان ورودی سرمایه گذاری خارجی به آفریقا در سال گذشته اندکی کاهش داشته است، اما در آمریکای لاتین و کارائیب ثابت بوده است که آن را مدیون افزایش سرمایه گذاری در آمریکای مرکزی و افزایش ۲۱ درصدی سرمایه گذاری در دومین اقتصاد بزرگ این منطقه، مکزیک است.

براساس یافته‌­های این گزارش، تعداد پروژه­های سرمایه گذاری در بخش­هایی که وابستگی زیادی به زنجیره-های ارزش جهانی دارند، از جمله خودرو، پارچه، ماشین آلات و لوازم الکترونیکی افزایش داشته است.

با اینحال سرمایه گذاری­‌های ایجادی در نیمه هادی­‌ها به علت رشد بالا در سال ۲۰۲۲، سال گذشته با کاهش روبرو بوده است.