اولین شب کارآفرینان ایرانی برگزار شد/ چگونه تشکل‌های مدنی قدرت بگیرند؟ - افق اقتصادی

به گزارش اکوایران،  مرحوم «محمد پارسا» یکی از فعالان بخش انرژی  و یکی از کارآفرینان تاثیرگذار دهه های اخیر ایران بود. عصر امروز چهارشنبه، ۲۷ دی ۱۴۰۲، اولین نشست «شب‌های کارآفرینان ایرانی» ویژه گرامیداشت «پارسا» بود که در سالن همایش امین‌الضرب اتاق بازرگانی تهران با حضور برخی فعالان اقتصادی و برخی اساتید دانشگاه برگزار شد.

در شب «محمد  پارسا» هر کدام از سخنران به بخشی از ویژگی های او اشاره کردند. پیام باقری، نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران و رئیس هیئت مدیره سندیکای صنعت برق به عنوان اولین سخنران، گفت: بدون تردید یکی از کارآفرینان خوش‌نام و موفق در عرصه شادروان محمد پارسا بود. مرحوم پارسا کارآفرینی تاثیرگذار و موفق در بنگاه‌داری و  فعالیت‌های تشکل‌محور بود. همواره نقش مربی و هدایت‌گر را ایفا می‌کرد. افرادی زیادی در کنار او  آموزش دیدند و امروز خود به‌عنوان کارآفرینان برتر کشور شناخته می‌شوند. نگاه مرحوم پارسا نگاه رو به جلو و متمرکز بر افق‌های روشن بود. او  پشت هیچ مانعی نمی‌ماند و ایده‌های جدید داشت و امید تزریق می‌کرد.

باقری افزود: یکی از شاخص‌های بارز مرحوم پارسا این بود که منافع جمع را به موضوعات شخصی ارجحیت می‌داد. در او این صفت چنان بارز بود که رقیب‌پرور هم بودند. یعنی در نگاه اجماع‌سازی و فعالیت‌های جمعی افراد مختلف در‌ کنار ایشان رشد و پرورش پیدا می‌کردند.

او به شعار مرحوم پارسا هم اشاره کرد و گفت: شعار ایشان، این بود که راهی جز موفقیت ندارید. این شعار سه فراز جدی را ایجاد می‌کند. اولی تعهد به آرمان‌ها و اهداف؛ دومی امید به آینده و افق‌های روشن و سومی اهتمام و پشتکار و کسب نتیجه محتوم.

در ادامه این نشست پویا پارسا، فرزند و رئیس بنیاد «محمد پارسا»، در این مراسم گفت: بیشترین آموخته از ایشان جسارت بزرگ‌ فکر کردن و جسارت داشتن آرزوهای بزرگ است. معمولا وقتی اهدافی تعیین می‌شود، انسان ذاتا آن را غیرقابل دسترس تصور می‌کند. بسیاری اوقات شاید افراد در مراحل اولیه متوقف شوند. اما به عقیده ایشان هیچ‌چیز نشدنی‌ای وجود نداشت. حتی اگر مسائل بسیار بزرگ و رویایی بودند.

او افزود: برای ایشان هیچ محدودیت ذهنی وجود نداشت و هر خواسته‌ای قابل رسیدن بود. البته این رسیدن‌ها، فعل و انفعالاتی دارد. باید از حاشیه‌های ذهن بیرون آمد و به راه‌هایی اندیشید که به ذهن هر کسی نمی‌رسد و پیچیدگی‌های خاص خود را دارد. این فضایی است که وجود داشت. اگر این روحیه منتقل شود تاریخ این کشور بدهکاری خود را به مردمش می‌پردازد.

فرزند پارسا ادامه داد: نکته بعدی استمرار در مسیر است. در مسیر تجارت شکست‌های زیادی وجود دارد، اما باید سال‌ها باخت تا به پیروزی رسید. مرحوم پارسا اجازه نشستن را به ما نداد و روحیه پیروزی را به ما تزریق کرد.  در آن زمان تصور من این بود که چرا پدر کارهای سخت را به ما می‌دهد؛ اما اکنون پی می‌برم که بزرگ‌ترین ثروت ما همان سختی‌هاست.

او با اشاره به اینکه امشب مصادف با شب سالگرد تولد پدرش است؛ ادامه داد: بهترین هدیه به ایشان ادامه مسیر و ذهنیت ایشان است. در این کشور کارآفرینان زیادی هستند که امید این است که مسیر تمام این افراد ادامه پیدا کند. ما هم تا جایی که بتوانیم سعی داریم از دیگران هم بیاموزیم و مستند کنیم تا این‌ها را بتوانیم به نسل‌های بعدی پیوند بزنیم.

علیرضا فیض‌بخش، عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف نیز در این نشست گفت: محروم محمد پارسا، کارآفرینی از جنس فردا بود. ۲۰ سال قبل اگر ما می‌خواستیم ببینیم شرکت‌های معروف دنیا کدام‌ها هستند، در ۱۰۰ شرکت اول فقط پتروشیمی‌ها و خودروسازها مشاهده می‌شدند. اما اکنون ۱۰ شرکت اول عموما شرکت‌هایی هستند که سبقه کارآفرینی دارند. یعنی آنچه مشاهده و حس می‌شود این است که جهان به سمت کارآفرینی می‌رود. نکته مسلم این است که زلزله بزرگی در دنیا درباره کارآفرینی آمده که فقط پس‌لرزه‌های آن به ایران رسیده است.

پارسا الگوی کنش خاص

در این شب ، مقصود فراستخواه، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه، نیز سخنرانی کرد و گفت: من درک خود از مرحوم پارسا را در دو نظریه شرح می‌دهم که یکی نظریه جهانی است که همان نظریه میم‌هاست. نظریه دیگر را خودم توسعه دادم و آن هم نظریه کنش‌گران مرزی است.

او در توضیح نظریه کنش‌گران مرزی گفت: من سعی کردم با تاریخ جزئیات به سراغ تاریخ ایران بروم و از آن آشنایی‌زدایی کنم. اینکه چطور شده یک تداوم نقطه‌چینی در ایران جاری شده است؟ از جمله این بود که به‌رغم بروز تمام دشواری‌ها، صور خیال ایرانی وسیع بود و دوباره به کشف و خلق امکانات روی می‌آورد و این تخیل و تعقل ایرانی و تولید فضاهای بدیع و نابه‌هنگام است که در کنش‌های خود باعث این تداوم شد.

استاد دانشگاه شهید بهشتی ادامه داد: من از طریق آشنایی‌زدایی تاریخی متوجه شدم که عاملانی در ایران تاریخ وجود داشت که می‌توان آن را عاملان مرزی معرفی کرد. در واقع، سخت بود که در سیطره دولت، بخش خصوصی بایستد و بگوید که عاملیت دارد و تولید و ارزش‌افزوده مستمر ایجاد می‌کند.

فراستخواه گفت: این‌جا مرحوم پارسا یک الگوی کنش خاص را دنبال و در فضاهای مرزی حرکت می‌کند تا بین خلاهای موجود بین دولت و صنعت، امکان ایجاد کند. ارسطو در نظریه حرکت می‌گوید: همیشه در عالم یک ماند و لختی وجود دارد. همیشه باید یک محرکی وجود داشته باشد تا این ماند را به حرکت درآورد. کار امثال مهندس پارسا به حرکت‌درآوردن این ماندهاست.

او ادامه داد: میم‌ها کدهای رفتاری هستند. ما به داستان نیاز داریم. جامعه ما داستان کم دارد. ملت‌هایی که رویاهای بزرگ داشتند و به جاهای خوب رسیدند داستان و روایت داشتند. پارسا یک داستان است که باید روایت شود. میم‌ها به‌جای ژنوتیپ، فنوتیپ‌هایی هستند که حاصل ترکیب‌های متنوعی از استعداد، یادگیری و عمل و تزریق شناخته می‌شوند و در میدان وجود دارند و نه در کلاس. این دانش‌ها درونی هستند. این میم‌ها الگوی ادراک و عمل هستند. چه الگویی مایکروسافت را ایجاد می‌کند؟ میم یعنی یادگیری، تجربه، تعامل، تکرار، انباشت و ….

این یک نگاه به عالم و آدم است که می‌گوید که راهی جز موفقیت وجود ندارد. ایران همواره موقعیت دشواری داشته است، در چنین وضعیتی میم‌ها و عاملیت‌ها مهم هستند. چراکه ساختار هوشمند نیست و نیاز به مداخله دارد تا الگوسازی‌ها هوشمند شود.

نفع همگانی

در شب کارآفرینی، احمد میدری، عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی، نیز از جمله سخنرانان بود که گفت: انشقاق سیاسی اجازه نمی‌دهد که کشور به توسعه برسد. چه باید کرد؟ آدام اسمیت می‌گوید که انسان‌ها نفع‌طلب هستند و با ایجاد بازار رقابتی باید این نفع را به نفع همگانی گره زد. این کاری است که مرحوم پارسا انجام داد.

او  ادامه داد: داستان توسعه این است که به این پرسش پاسخ دهد که چگونه تشکل‌های مدنی قدرت بگیرند؟

میدری با اشاره به اینکه در تاریخ ایران سه گروه اهل شمشیر، اهل تجارت و اهل قلم همیشه حاکم بودند؛ گفت: آنچه به تاریخ ایران استمرار و ثبات بخشید گروه تجارت و قلم بودند. این‌ها هیچ‌گاه منتظر دولت‌ها نماندند و در راستای حفظ فرهنگ و دیکته آن به حاکم گام برداشتند. گویا ما همیشه به دنبال فیلسوف‌شاه هستیم؛ آنچه باعث تغییر سرنوشت کشور می‌شود این است که صاحبان کسب‌وکار و استادان دانشگاه راه را پیدا می‌کنند و آن را پیشنهاد دهند.

او در ادامه به  خط مشی محمد پارسا هم اشاره کرد و گفت: ما در سندیکای برق شاهد این بودیم که ایشان مدام دنبال این بودند که نظمی در دولت برقرار شود که پرداخت‌های بخش خصوصی به تعویق نیفتد. ما هم باید این موضوع را یاد بگیریم که دولت پیرو بخش خصوصی باشد. اهل قلم و بازرگانان ایرانی هستند که در طول تاریخ توانسته‌اند مسیر را تغییر دهند و راه توسعه را پیدا کنند.