نفت و گاز به افول خود ادامه می‌دهد - افق اقتصادی

به گزارش اکوایران، بررسی و رصد وضعیت صنایع مختلف یکی از نیازهای هر اقتصاد بوده و به تصمیم‌گیران دولتی کمک می‌کند تا ارزیابی درستی از وضعیت صنعت در کشور پیدا کنند. یکی از ابزارهایی که به رصد وضعیت صنایع در کشور کمک می‌کند «شاخص مدیران خرید» یا همان «شامخ» است. این شاخص وضعیت اقتصاد و صنعت را از دید مدیران شرکت‌ها و مدیران اقتصادی کشور ارزیابی کرده و کاملا بر اساس واقعیت‌های اقتصاد بررسی می‌شود.

این شاخص در اکثر کشورهای دنیا جمع‌آوری می‌شود و یکی از مهمترین شاخص‌های توضیح‌دهنده وضعیت صنعت و اقتصاد است. ایران نیز از این قائله مستثنا نیست و آمارهای شامخ را به صورت ماهانه منتشر می‌کند. مسئول انتشار این شاخص، پژوهشکده اتاق ایران است.

این شاخص به صورت پرسشنامه از مدیران اقتصاد و صنعت گرفته می‌شود. تعدادی سوال از جمله «مقدار تولید محصولات» و «تعداد سفارشات جدید» از این افراد پرسیده می‌شود که باید به آن پاسخ دهند. برای مثال افراد باید مشخص کنند مقدار تولید در ماه گذشته نسبت به ماه پیش‌تر «بهتر شده»، «بدتر شده» و یا «تغییری نکرده» است. سپس به هریک از این حالات به ترتیب نمره «۱»، «صفر» و «۰.۵» داده می‌شود. در نهایت نمره داده شده را در درصد پاسخ‌دهندگان به سوال ضرب کرده و عددی بین صفر تا ۱۰۰  حاصل می‌شود.

این عدد همان شامخ متناسب با هر سوال و هر موضوع است. در نهایت میانگین شامخ این سوالات شامخ کل را تشکیل می‌دهد که طبعا این عدد نیز بین صفر و ۱۰۰ قرار می‌گیرد. زمانیکه عدد شامخ بر روی ۵۰ قرار بگیرد به معنای عدم تغییر وضعیت اقتصاد یا صنعت نسبت به ماه گذشته است. هرچه این عدد به سمت ۱۰۰ برود وضعیت بهبود می‌یابد و شدت به بهبود آن با نزدیک شدن به ۱۰۰ بیشتر می‌شود. از سوی دیگر هرچه عدد این شاخص به سمت صفر برود وضعیت بدتر شده و با نزدیک شدن به صفر با شدت بیشتری بدتر می‌شود.

این شاخص علاوه بر این که به صورت کلی و به تفکیک موضوعات مختلف منتشر می‌شود، به تفکیک صنایع مختلف نیز انتشار می‌یابد.

طبق تازه‌ترین اعداد منتشر شده از این شاخص در صنایع مختلف می‌توان مشاهده کرد در آذر ماه سال ۱۴۰۲ بهترین وضعیت مربوط به «صنایع لاستیک و پلاستیک» و بدترین آن مربوط به «صنایع فراورده‌های نفت و گاز» بوده است.

نساجی کشور بیشترین افت شامخ را تجربه کرد

بر اساس شاخص مدیران خرید آذرماه امسال، ۱۱ صنعت متفاوت به همراه «سایر صنایع» مورد بررسی قرار گرفته است که تنها وضعیت ۳ صنعت نسبت به آبان‌ماه افزایش در شامخ داشته است. سه صنعت گفته شده «وسایل نقلیه و قطعات وابسته»، «چوب، کاغذ و مبلمان» و «سایر صنایع» بوده است که با وجود افزایش عدد شامخ نسبت به آبان ماه همچنان در وضعیت نامناسب قرار گرفته است. به بیان دیگر تنها از شدت وضعیت نامناسب این سه صنعت کاسته شده و هنوز این سه وارد وضعیت بهبود نشده‌اند.

بیشترین میزان افزایش در شامخ آذر نسبت به آبان ماه، مربوط به «سایر صنایع» یا همان صنایعی که به جز ۱۱ صنعت منتخب هستند بوده است. شامخ این بخش در آبان ماه ۳۵.۷ بوده که با افزایش به ۴۴.۲۹ رسیده است و همچنان در وضعیت نامساعد قرار دارد.

از سوی دیگر تمامی صنایع دیگر با افت شامخ مواجه بوده است. بیشترین میزان کاهش مربوط به «صنایع نساجی» بوده است. بر اساس این آمارها، شامخ این صنعت در آبان‌ماه معادل ۷۶.۹ بوده که با کاهش ۱۷.۱۸ واحدی به ۵۹.۷۲ در آذرماه رسیده است. این صنعت با وجود تجربه کاهش شامخ در این ماه همچنان در وضعیت بهبود قرار دارد و فقط از شدت بهبود آن کاسته شده است.

صنعت لاستیک و پلاستیک در صدر شامخ آذرماه

علاوه بر این، شامخ آذر ماه در صنایع «لاستیک و پلاستیک» در صدر صنایع بوده است. به بیان دیگر این صنعت بهترین وضعیت را نسبت به دیگر صنایع منتخب در آذر ماه امسال داشته است. شامخ این صنعت در آبان ماه سال جاری معادل ۶۳.۸ بوده که با کاهش حدود ۰.۵ واحدی به حدود ۶۲.۳ در آذرماه امسال رسیده است. این ارقام نشان می‌دهد با وجود کاهش در شامخ این صنعت، این صنعت در آذرماه امسال بهترین وضعیت را در میان صنایع کشور به خود اختصاص داده است.

از طرف دیگر «صنایع و فرآورده‌های نفت و گاز» بدترین وضعیت را در آذر امسال به نمایش گذاشته است. این صنعت علاوه بر این که با کاهش در شامخ مواجه شده است نامناسب‌ترین وضعیت را نیز در میان صنایع منتخب تجربه کرده است. بررسی‌ها گویای آن است که در آبان ماه امسال شامخ این صنعت ۴۶ بوده اما با کاهش ۳ واحدی به ۴۳ در آذر ماه ۱۴۰۲ رسیده است. به عبارتی این صنعت در آبان ماه در حالت افول بوده و این روند را به شدت بیشتری در آذرماه ادامه داده است.