به گزارش اکو ایران، ارقام نقدینگی به تفکیک پول و شبه‌پول توسط بانک مرکزی تا ماه مهر امسال موجود است. نقدینگی یکی از کل‌های مهم پولی است که رشد آن با رشد تورم رابطه تنگاتنگی دارد. این کل پولی از دو رکن پول و شبه‌پول تشکیل است. پول همان مقدار سکه و اسکناسی است که […]
به گزارش اکو ایران، ارقام نقدینگی به تفکیک پول و شبه‌پول توسط بانک مرکزی تا ماه مهر امسال موجود است. نقدینگی یکی از کل‌های مهم پولی است که رشد آن با رشد تورم رابطه تنگاتنگی دارد. این کل پولی از دو رکن پول و شبه‌پول تشکیل است. پول همان مقدار سکه و اسکناسی است که برای مبادلات روزمره از آن استفاده می‌شود و شبه‌پول پولی است که در حساب‌های بلندمدت و پس‌انداز نزد بانک‌ها نگهداری می‌شود. مقدار کل نقدینگی در مهر امسال به ۷ هزار و ۱۷۷ هزار میلیارد تومان رسیده که یک هزار و ۷۴۵ هزار میلیارد تومان آن پول و ۵ هزار و ۴۳۲ هزار میلیارد آن شبه‌پول بوده است. با وجود سهم بیشتر شبه‌پول در نقدینگی و سهم کمتر پول، سیالیت بیشتر پول سبب می‌شود این متغیر پولی نقش پررنگ‌تری در خلق تورم ایفا می‌کند.
در این گزارش رشد هفت ماهه پول در ده سال اخیر مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد رشد هفت‌ماهه این متغیر پولی در هفت‌ماهه ۱۴۰۲ به کمترین سطح آن در شش سال اخیر رسیده است.
رشد ۷ درصدی پول در هفت ماه نخست ۱۴۰۲
پول مقداری از نقدینگی به صورت سکه و اسکناس یا سپرده‌های جاری در بانک‌ها است که بر خلاف شبه‌پول می‌تواند در لحظه برای پرداخت استفاده شود. بنابراین افزایش حجم آن به معنای افزایش حجم پول در دسترس جامعه است. وقتی پول در دسترس مردم افزایش یابد، تقاضای آن‌ها برای خرید کالاها و خدمات بیشتر می‌شود و تقاضای بیشتر برای کالاها وقتی مقدار آن‌ها محدود است به رشد قیمت‌ها می‌انجامد که همان مفهوم تورم است.
برای بررسی تغییرات حجم پول با توجه به آخرین آمار آن که مربوط به مهر است، می‌توان تغییرات آن را نسبت به ابتدای سال بررسی کرد که همان رشد هفت‌ماهه است. بررسی‌ها نشان می‌دهد رشد هفت‌ماهه پول در سال ۱۴۰۲ به ۷.۱ درصد رسیده است. یعنی حجم پول در مهر امسال به رقم یک هزار و ۷۴۵ هزار میلیارد تومان رسیده که نسبت به آغاز سال که برابر با یک هزار و ۶۲۹ هزار میلیارد تومان بوده ۷.۱ درصد افزایش یافته است. در این میان بررسی روند حجم پول در ده سال اخیر نشان می‌دهد رشد هفت‌ماهه این متغیر پولی در سال جاری به کمترین مقدار خود از سال ۱۳۹۷ رسیده است.
نگاهی به سال‌های قبل نشان می‌دهد رشد هفت‌ماهه حجم پول در سال‌های ابتدایی دهه اخیر یعنی سال‌های ۱۳۹۲، ۱۳۹۳ و ۱۳۹۴ منفی بوده یعنی حجم پول کاهش یافته است، اما از سال ۱۳۹۵ این رشد مثبت شده تا به بیشترین مقدار خود در این مدت برابر با ۴۳.۸ درصد در سال ۱۳۹۹رسیده است. با این حال پس از آن به طور کلی رو به کاهش داشته است.
به نظر می‌رسد کاهش رشد حجم پول به دنبال سیاست‌های پولی بانک مرکزی برای کنترل نقدینگی باشد. بانک مرکزی در ماه‌های اخیر به منظور کنترل رشد نقدینگی و مهار تورم برنامه‌هایی را در دستور کار قرار داده است. کنترل ترازنامه بانک‌ها که کانون این برنامه‌ها است، سبب شده بانک‌ها نتوانند بیش از حد معینی وام و تسهیلات پرداخت کنند، و در نتیجه سرعت خلق پول و نقدینگی کاهش یابد. این کنترل می‌تواند دلیلی برای کاهش رشد پول در سال ۱۴۰۲ باشد.
