دریای سرخ چه اهمیتی برای تجارت جهانی دارد؟ - افق اقتصادی

به گزارش اکوایران، حملات در دریای سرخ به کشتی‌های تجاری باعث شده تجارت جهانی با بزرگ‌ترین اختلال خود پس از همه‌گیری کووید-۱۹ همراه شود. حوثی‌ها به دنبال حملات اسرائیل به نوار غزه، کشتی‌های مرتبط با اسرائیل را هدف قرار می‌دهد،‌ اما در این میان، برخی کشتی‌های تجاری که هدف قرار گرفته‌اند،‌ ادعا می‌کنند ارتباطی با اسرائیل نداشته‌‎اند.

به نوشته بلومبرگ، برای جلوگیری از این حملات، کشتی‌های جنگی آمریکا و متحدانش گشت‌زنی در دریای سرخ را دو برابر کرده‌ و توانسته‌اند برخی حملات را دفع کنند. با این وجود، نشانه‌ای از پایان این حملات دیده نمی‌شود و بسیاری از شرکت‌های حمل‌ونقل دریایی، به کشتی‌های کانتینری خود دستور داده‌اند از مسیر دریای سرخ اجتناب کرده و از قسمت جنوبی قاره آفریقا به سوی مقصد حرکت کنند؛ اتفاقی که باعث می‌شود مسیر این کشتی‌ها طولانی‌تر شود و به تبع آن، هزینه‌ حمل‌‌ونقل کالاها نیز افزایش پیدا کند.

در پی این حملات، کشتی‌ها آسیب دیده‌اند اما هیچ کدام از آن‌ها غرق نشده و تاکنون گزارشی از آسیب به خدمه کشتی‌های هدف قرارگرفته، مخابره نشده است. بسیاری از این حملات از نزدیکی تنگه باب‌المندب ‌انجام شده است؛‌ نقطه‌ای که از طریق آن، کشتی‌ها از اقیانوس هند به دریای سرخ راه پیدا می‌کنند.

این حملات چه تأثیری داشته است؟

طبق اطلاعات جمع‌آوری‌شده تا پایان دسامبر ۲۰۲۳، بیش از نیمی از ناوگان کشتی‌های کانتینری که به طور معمول از دریای سرخ و کانال سوئز تردد می‌کنند، از این مسیر اجتناب کرده‌اند. انتقال مسیرهای حمل‌ونقل دریایی از کانال سوئز – که مسیر میان‌بر میان آسیا و اروپا محسوب می‌شود – به سوی قاره آفریقا، می‌تواند زمان سفرها را ۲۵ درصد افزایش دهد. این سفرها همچنین هزینه بالاتری به همراه دارند و ممکن است منجر به افزایش قیمت برای مصرف‌کنندگان در تمام کالاها شود. در صورتی که تغییر مسیر کشتی‌های کانتینری به سوی آفریقا ادامه‌دار باشد،‌ قیمت‌ کالاها از کفش گرفته تا مواد غذایی و نفت، ممکن است با افزایش روبه‌رو شود. همچنین نگرانی‌هایی در خصوص اختلال در انتقال حامل‌های انرژی وجود دارد،‌ آن هم در زمانی که اروپا به‌طور فزاینده‌ای به گازی که توسط نفت‌کش‌ها حمل می‌شود، متکی است تا بتواند قطع شدن گاز روسیه به روی اروپا را جبران کند. تاکنون تأثیر این اتفاق، اندک بوده است.

چه اقدامی برای امن کردن دریای سرخ انجام شده است؟

پیش از موج حملات اخیر، آمریکا و متحدانش با تشکیل یک ائتلاف، به گشت‌زنی در دریای سرخ مشغول بودند تا بتوانند از آن‌ها جلوگیری کنند. برخی کشتی‌ها نیز یگان‌های امنیتی خود را به همراه داشتند تا از حملات در امان بمانند. گزارش‌ها نشان می‌دهد که تا اوایل ژانویه، ائتلاف یادشده توانسته ۱۹ پهپاد و راکت را منهدم کند.

چرا دریای سرخ اهمیت بسیار زیادی برای تجارت دارد؟‌

دریای سرخ تنها مسیر به کانال سوئز است و برخی از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان کالاهای تجاری در اروپا را به تأمین‌کنندگان اصلی کالاها در آسیا مرتبط می‌کند. حدود ۱۲ درصد از تجارت جهانی از طریق کانال سوئز انجام می‌شود و این سهم برای کشتی‌های کانتینری به ۳۰ درصد افزایش پیدا می‌کند. ارزش کل کالاهایی که از طریق کانال سوئز در یک سال مبادله می‌شود به بیش از یک تریلیون دلار می‌رسد. همچنین حجم قابل توجهی از نفت خام و محصولات پتروشیمیِ خاورمیانه و هند برای رسیدن به اروپا از دریای سرخ عبور می‌کند. تحریم‌های غرب علیه روسیه نیز باعث شده دریای سرخ به یک شریان اصلی برای کرملین و تجارت نفت خام آن تبدیل شود چراکه مسکو در حال حاضر، بخش بزرگ نفت خام و محصولات پتروشیمی خود را به مشتریان آسیایی می‌فروشد.

آیا حملات در دریای سرخ می‌تواند به بحران زنجیره تأمین منجر شود؟

در حالیکه یک کساد جزئی در خطوط تأمین جهانی برای برطرف کردن اثرات اختلال در ترافیک دریای سرخ ایجاد شده است، همه‌گیری کووید-۱۹ نشان داد که شبکه‌های حمل‌ونقل تا چه اندازه شکننده هستند، بخصوص در زمان‌هایی که یک شریان اصلی تجارت با اختلال همراه می‌شود. هزینه‌های اضافی و تأخیر در ارسال کالاهای اساسی، می‌تواند قیمت‌های جهانی را افزایش دهد و درست در زمانی که به نظر می‌رسد تورم رو به کاهش است، تقاضای کالاها را با کاهش همراه کند.

زمانی که کشتی کانتینری «اِوِر گیوِن» در سال ۲۰۲۱ در کانال سوئز به گل نشست و این آبراه حیاتی را مسدود کرد، ترافیک حمل‌ونقل دریایی کمتر از یک هفته متوقف شد، اما چندین ماه طول کشید تا زنجیره‌ تأمین بین‌المللی به حالت عادی بازگردد. در این میان و با نامشخص بودن زمان پایان حملات در دریای سرخ، شرکت «مرسک» – که غول ترابری دریایی به حساب می‌آید – اعلام کرده از ورود کشتی‌های خود به دریای سرخ جلوگیری می‌کند.