به گزارش اکوایران؛ در این خصوص انجمن سی.ان.جی کشور در گزارش به این نکته اشاره می‌کند که ایران با ۱۰۰۰ میلیون مترمکعب تولید، ۱۸ درصد گاز دنیا را در اختیار دارد. در مقابل روسیه تقریبا با همین درصد گاز بیش از ۳۰۰۰ میلیون مترمکعب تولید روزانه دارد. با این شرایط می‌توان گفت در حال حاضر بیش از ۹۰ درصد صنایع و نیروگاه‌های کشور وابسته به گاز هستند و بیش از ۱۰۱ نیروگاه از گاز طبیعی استفاده می‌کنند و برق تمامی صنایع را تامین می‌کنند. پس به زبان ساده انرژی کشور، وابستگی کامل به گاز طبیعی دارد.

با توجه به وابستگی کامل ایران به گاز طبیعی این سوال مطرح می‌شود که راه برون رفت از ناترازی انرژی چیست؟ در این خصوص اردشیر دادرس، رئیس انجمن سی.ان.جی کشور معتقد است برای افزایش تولید ۲۴ میدان گازی معادل ۵۷۰ میلیون مترمکعب حدود ۳۶.۴ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز است.

با این شرایط و براساس داده‌های اعلام شده پیش‌بینی می‌شود در صورت سرمایه‌گذاری ۶۰ میلیارد دلاری تولید از ۹۵۰ میلیون مترمکعب به حدود ۱٫۴ میلیارد مترمکعب در روز تا سال ۱۴۱۰ افزایش خواهدیافت. اما در صورت عدم سرمایه‌گذاری میدان گازی پارس جنوبی به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده گاز کشور از حدود ۶۸۰ میلیون مترمکعب تولید روزانه در سال ۱۴۰۱ به روزانه ۳۵۰ میلیون مترمکعب در افق ۱۴۱۰ خواهد رسید. از سوی دیگر تولید کاهش خواهد یافت و رسیدن به تولید ۳۵۰ میلیون مترمکعب در روز بعد از سال ۱۴۱۰ دشوار شده و بحران اصلی ناترازی گاز در کشور شروع می‌شود. طبق تعهدات شرکت ملی گاز ایران در افق،۱۴۱۰ تقاضای گاز طبیعی در کشور بیش از ۱۳۵۰ میلیون مترمکعب در روز و گاز شیرین قابل تحویل حدود ۹۵۰ میلیون مترمکعب در روز خواهد بود.

از سوی دیگر در حال حاضر این سوال مطرح می‌شود که تهدید اصلی کسری گاز در میادین نفتی کدم‌اند؟ دادرس در پاسخ به این نکته اشاره می کند که ۸۰ درصد میادین نفتی ایران در نیمه دوم عمر بوده و با افت فشار مواجه هستند. سالانه منفی ۶-۴ درصد کاهش تولید داریم؛ نیاز به تزریق ۳۰۰ میلیون مترمکعب گاز روزانه به مخازن است. طبق گزارش وزارت نفت، میزان تزریق گاز به میادین کشور در سال ۱۳۹۹ فقط ۳۷ میلیون مترمکعب در روز بوده است.

تراز منفی در سال جاری

این عضو کمیسیون انرژی اتاق ایران در نشست کمیسیون انرژی اتاق ایران با «موضوع دغدغه‌های ناترازی تولید و مصرف گاز» به این نکته اشاره کرد که در واقع گاز در ایران یک کالای امنیتی، اقتصادی، رفاهی و اجتماعی است که کاهش و نوسانات گاز در ۶ ماهه دوم بحران‌های امنیتی – اجتماعی به همراه خواهد داشت.

دادرس دلیل بحران گاز طبیعی را افت فشار و تولید مخازن گازی میدان پارس جنوبی سالیانه ۴ الی ۶ درصد و روند افزایشی مصرف، سالیانه ۱۲ درصد و تراز منفی ۱۶ الی ۲۰ درصد سالیانه دانست.

دادرس وضعیت فعلی و آتی تراز تولید و مصرف گاز در ماه‌های سرد سال را به این صورت بیان کرد: امسال تراز منفی به میزان ۲۰۰ میلیون مترمکعب در روز است، سال ۱۴۰۴ تراز منفی به میزان ۲۵۰ میلیون مترمکعب در روز خواهد بود و در سال ۱۴۱۰ تراز منفی به میزان ۴۰۰ میلیون مترمکعب در روز خواهد رسید.

به گفته دادرس ایران رتبه چهارم در مصرف گاز در بین کشورهای جهان در سال ۲۰۲۲ را دارد و با این وجود رتبه دوم در میزان ذخایر گاز طبیعی در جهان، در لیست ۱۰ کشور اول صادرکننده گاز نیست.

ایران اولین کشور وابسته در سبد انرژی دنیا

براساس آمار اعلام شده از سوی این عضو کمیسیون انرژی اتاق ایران ایران اولین کشور وابسته مستقیم در سبد انرژی دنیاست؛ سیاست گازرسانی حداکثری به تمام نقاط کشور ۹۸ درصد شهری و ۸۸ درصد روستایی (میانگین ۹۶ درصد) سبب شده تا در حال حاضر ایران از کشورهای روسیه، آمریکا تا ترکیه سطح تحت پوشش ضریب نفوذ گاز بیشتری داشته باشد. درنتیجه به علت گستردگی بدون مرز شبکه مویرگی گازرسانی در ایران به‌ناچار وابستگی شدید سبد مصرف انرژی به گاز طبیعی بیش از ۵۰ درصد است که درنتیجه مدیریت تأمین و تحویل گاز در فصل سرد را به چالشی بزرگ برای امروز و آتی مقدر تبدیل کرده است.

رئیس انجمن CNG ایران گفت: صنعت گاز ایران توانمندی بالایی دارد و تخمین دلاری سرمایه‌گذاری در صنعت گاز ایران معادل بیش از ۱۲۰۰ میلیارد دلار است. برای ۴۵ میلیون مترمکعب زیرساخت ایجادشده درحالی‌که از ظرفیت ۲۳ میلیون مترمکعب بهره‌برداری می‌شود. از سال ۹۲ تاکنون هیچ سیاست حمایت برای ۲۲ میلیون ظرفیت خالی CNG ارائه و اجرانشده است. از طرفی روند وابستگی به گاز طبیعی در حال افزایش است. رشد ۴۴۵ درصد مصرف گاز یعنی از مصرف ۱۲۰ میلیون مترمکعب در روز در سال ۱۳۷۵ به بیش از ۷۰۰ میلیون مترمکعب در سال ۱۴۰۰ رسیده است؛ یعنی مصرف روزانه گاز ایران در دهه ۹۰ روند افزایشی داشته است. میانگین میزان مصرف در ابتدای سال ۱۳۹۰ معادل ۵۰۰ میلیون مترمکعب که این میزان در سال ۱۴۰۰ فراتر از ۸۰۰ میلیون مترمکعب رسیده است و این یعنی ۶۰ درصد افزایش مصرف.

او در ادامه این نشست از چالش‌ها پیش رو در آینده صنعت گاز گفت: عدم توسعه میادین گاز شمال (۸ حلقه چاه میدان سردار جنگل) در چالوس و جنوب مشترک با کشورهای همسایه؛ عدم فشار افزایی در چاه‌های میادین گاز؛ عدم سرمایه‌گذاری جهت ذخیره‌سازی ۱۰ درصدی شبکه گاز، در حال حاضر یک درصد است.