تحلیل اقتصاد کلان و بازارهای دارایی در بسته‌بندی‌ها و قالب‌های مختلف و به وفور یافت می‌شود. اما قل دوم اقتصاد، یعنی اقتصاد خرد در رسانه‌ها مهجور مانده است. اتفاقا بازارهای خرد بیشتر با زندگی روزمره مردم سروکار دارد و برای عموم جامعه قابل لمس است. آکادمی سامان و اکوایران در برنامه «دیده‌بان» قصد دارند همین نقش را برعهده گیرند و دست روی جایی بگذارند که کمتر مورد توجه قرار گرفته است. قسمت اول از این برنامه به فعالیت سوپرمارکت‌ها می‌پردازد.
فضای حاکم بر اقتصاد کشور و تحولات اقتصادی در سال‌های اخیر باعث شده تا فضای کسب و کار سوپرمارکت‌ها دچار نوسانات بسیاری شود.
نتایج پیمایش «آکادمی سامان» از فضای کسب و کار صنف سوپرمارکت که از صاحبین مشاغل به دست آمده، نشان می‌دهد مجموعه عوامل در قالب متغیرهای کلان و متغیرهای درون ساختاری در سال‌های اخیر بر فعالیت این صنف اثر‌گذار بوده است.
بهبود اندک در رشد اقتصادی، بهبود نسبی در رشد مصرف خانوار، حذف ارز ترجیحی و افزایش نرخ تورم، افزایش تورم کالاهای اساسی و کاهش قدرت خرید خانوار متغیرهای کلان اقتصادی تاثیرگذار بر این صنف بوده‌اند.
نتایج برآوردهای این پژوهش برای سال جاری نشان می دهد اندازه بازار صنف سوپر مارکت ها ۱۱۴ هزار میلیارد تومان است و درآمد سالانه فروش یک واحد سوپر مارکت ۷.۲ میلیارد تومان در سال است.
سوپرمارکت‌ها در سال‌های اخیر تغییر و تحولات قابل توجهی را در بخش فروش و عرضه کالاها تجربه کرده‌اند. افزایش ۱۷ برابری فروشگا‌ه‌های زنجیره‌ای در ۱۰ سال اخیر و افزایش سهم بازار فروش اینترنتی در بخش خرده‌فروشی از ۱ درصد در سال ۱۳۹۵ به ۱۱ درصد در سال ۱۴۰۱ را می‌توان به عنوان مهمترین تحولات یاد کرد.
نتایج این پیمایش حکایت از این دارد که افزایش قیمت کالا در اثر تورم در چند دوره در یک سال اخیر باعث افزایش درآمد فروش در هر دوره گردش کالا شده است. در حالی که به اذعان صاحبین مشاغل این روند باعث بروز مشکلات تامین کالا در دوره گردش کالای بعدی است و در یک سال مالی بنگاه‌داران به طور مستمر نیاز به افزایش سرمایه در گردش در جهت جایگزین کردن کالای فروش رفته خواهد داشت.
همچنین عدم توقف جریان تورمی و صعود متوسط تورم به بالای ۵۰ درصد موجب شده علیرغم وضعیت نامتعادل حجم فروش، جریان درآمدی ۸۶ درصد از واحد‌ها با ثبات یا روندی صعودی داشته باشد. با اینحال تنها ۱۶ درصد از واحدهای منتخب در پیمایش با افزایش حجم فروش مواجه بوده‌اند در حالی که ۴۴ درصد اذعان به افزایش درآمد فروش داشته‌اند.
ارزیابی سبد درآمدی واحدهای صنفی سوپرمارکت‌ها در سال ۱۴۰۰ نشان می‌دهد که بازار مواد پروتئینی در سوپرمارکت‌ها کمترین و بازار محصولات غیربسته‌بندی (عمده) در کنار محصولات وارداتی، بیشترین سهم درآمدی را به خود اختصاص داده‌اند. این رتبه‌بندی در سال ۱۴۰۱ هم تکرار شده است.
همچنین به دلیل اینکه ۵۷ درصد از واحدهای این صنف استیجاری است، تکانه‌های بخش مسکن در شهر تهران بر کسب‌و‌کار و درآمد این صنف تاثیرگذار بوده است.
آکادمی بانک سامان به منظور به دست آمدن نمایی از شرایط و حال و روز بخش خرد اقتصاد کشور که کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد اقدام به بررسی کسب و کار صنوف مختلف در سطح شهر تهران کرده. نمونه‌ها در این پیمایش‌ها از صنوف مختلف به صورت تصادفی انتخاب شده‌اند و البته محدوده شعب بانک سامان در انتخاب نمونه‌ها مدنظر قرار داشته است.
نتایج نشان می دهد میانگین عدد شامخ ۵۵.۳ است که نسبت به سال قبل ۳ واحد بهبود و ارتقا را ثبت کرده است.
