افت قیمت‌های جهانی تراز تجاری را پایین کشید - افق اقتصادی

به گزارش اکوایران؛ روند تجارت خارجی کشور در ۸ ماه منتهی به آذر سال جاری نشان می‌دهد  صادرات غیرنفتی به لحاظ وزنی در مقایسه با سال گذشته افزایشی ۲۷ درصدی داشته و از نظر وزنی هم افزایش ۱.۶ درصدی را ثبت کرده است.   

  آمار ۸ ماهه ۱۴۰۲ تجارت خارجی نشان می‌دهد که در این بازه زمانی مجموعا ۲۴.۷ میلیون تن واردات به ارزش ۴۲.۱ میلیارد دلار داشته‌ایم که به لحاظ وزنی واردات حدود ۴ درصد افزایش و به لحاظ ارزشی هم حدود ۱۲ درصد افزایش داشته است. از سوی دیگر در این مدت ۹۰ میلیون تن صادرات غیرنفتی به ارزش بیش از ۳۲ میلیارد دلار صورت گرفته که در مقایسه با سال گذشته ۲۷ درصد افزایش به لحاظ وزنی و ۱.۶ درصد به لحاظ ارزشی افزایش داشته است. 

دلایل افت تراز تجاری

اما چه عاملی افت تراز تجاری کشور را به همراه داشته است. در گزارش وزارت اقتصاد به این نکته اشاره شده که  بخش مهمی از کسری‌های تراز تجاری غیر نفتی ناشی از کاهش قیمت های جهانی به ویژه در حوزه محصولات پتروشیمی است که بخش عمده‌ای از صادرات غیر نفتی ما را تشکیل می‌دهد و حدود ۴۰ درصد کاهش قیمت جهانی داشتند.

به همین دلیل است که ۲۷ درصد افزایش وزن در صادرات غیر نفتی نسبت به مدت مشابه سال قبل داشتیم اما کاهش قیمت‌های جهانی موجب شده که به لحاظ ارزشی تنها ۱.۶ افزایش داشته باشیم. علاوه بر این عدم پیچیدگی فناوری در اقتصاد ایران موجب شده که متوسط ارزش یک وزن ثابت از کالاهای صادراتی کمتر از واردات به همان وزن باشد.                      

یکی دیگر از دلایلی که کاهش تراز تجاری را به آن نسبت می‌دهند از سوی دیگر کاهش این تراز به دلیل کاهش قیمت های جهانی برخی محصولات و همچنین فناوری پایین صادرات ما، تراز واردات و صادرات غیر نفتی منفی بوده است.

احتمال دیگری که در این خصوص مطرح می‌شود روی آوردن دولت به واردات برای کنترل تورم اقلام اساسی به روش واردات باشد؛ این گمانه با توجه به آن‌که عمده واردات کشور اقلام اساسی مورد نیاز جامعه و نهاده‌های تولید است قوت می‌گیرد. با این حال وزیر اقتصاد معتقد است اگر آمار عملکرد تجارت غیرنفتی ایران را با احتساب نفت محاسبه کرد، این آمار مثبت ۱۰ میلیارد دلار خواهد شد.

در این بررسی‌ها از آمار تراز تجاری استفاده شده است. تراز تجاری به معنای اختلاف میان ارزش دلاری صادرات و واردات کشور است. زمانی که تراز تجاری یک کشور مثبت باشد به معنای ارزش صادرات بیشتر نسبت به واردات است. از سوی دیگر اگر منفی باشد به معنای ارزش وارداتی بیشتر از صادرات و خروج ارز از کشور است.