به گزارش اکوایران، برخلاف تصور رایجی که وجود دارد تورم فقط برای مصرف‌کنندگان نیست و تولیدکنندگان هم با این شاخص اقتصادی سر و کار دارند. به بیان دقیق‌تر، شاخصی به نام «تورم تولیدکننده» وجود دارد که نشان‌دهنده تغییر قیمت کالا و خدمات در مبدا تولید و پیش از ورود به بازار است. این شاخص به […]
به گزارش اکوایران، برخلاف تصور رایجی که وجود دارد تورم فقط برای مصرف‌کنندگان نیست و تولیدکنندگان هم با این شاخص اقتصادی سر و کار دارند. به بیان دقیق‌تر، شاخصی به نام «تورم تولیدکننده» وجود دارد که نشان‌دهنده تغییر قیمت کالا و خدمات در مبدا تولید و پیش از ورود به بازار است.
این شاخص به ویژه در بخش خدمات بعنوان بزرگ‌ترین بخش اقتصاد ایران، اهمیت دارد. معمولا وقتی کالایی تولید می‌شود مدت زمانی طول می‌کشد تا به دست مصرف‌کننده برسد و تغییرات قیمتی خود را نشان دهد اما خدمات معمولا به محض تولید، مصرف می‌شوند و تورم تولیدکننده این بخش سریعا اثر خود را روی تورم مصرف‌کننده می‌گذارد.
داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد که تورم تولیدکننده فصلی بخش خدمات در تابستان ۱۴۰۲ نسبت به تابستان ۱۴۰۱ کاهش یافته است. البته همه اجزای بخش خدمات از این روند کاهشی پیروی نکرده‌اند. شواهد آماری حاکی از آن است که از میان ۱۳ جزء خدمات، تورم تولیدکننده فصلی ۹ زیربخش کاهش یافته اما این نرخ برای ۴ زیر بخش شاهد افزایش بوده است. اما این شاخص در کدام زیربخش‌های خدمات بیش‌تر افزایش یا کاهش یافته است؟
تورم تولیدکننده؛ «پیش‌بینی‌کننده» تورم مصرف یا «نتیجه» آن؟
«تورم تولیدکننده» نشان‌دهنده تغییر قیمت کالا و خدمات در مبدا تولید و پیش از ورود به بازار است. این تغییر قیمت در پی تغییرات هزینه تولید صورت می‌گیرد و افزایش آن منجر به افزایش قیمت تولید کالا و خدمات می‌شود.
گروهی از پژوهشگران عقیده دارند که تورم تولیدکننده می‌تواند پیش‌بینی‌کننده تورم مصرف‌کننده باشد؛ چرا که وقتی قیمت تولید یک محصول افزایش می‌یابد پس از یک وقفه زمانی اثر خود را به قیمت مصرف‌کننده منتقل می‌کند.
اما گروه دیگری بر این باور هستند که در شرایط خاص، این رابطه معکوس می‌شود. در این حالت وقتی تقاضا برای یک محصول زیاد شود قیمت آن افزایش یافته و در دوره بعدی تولیدکنندگان نیز قیمت خود را افزایش می‌دهند.
به همین دلیل است که رصد تورم تولیدکننده اهمیت ویژه‌ای دارد. این اهمیت خصوصا در بخش «خدمات» که بزرگ‌ترین بخش اقتصاد ایران است، احساس می‌شود. در این بخش معمولا خدمت بلافاصله پس از تولید به دست مصرف‌کننده می‌رسد؛ به همین دلیل تورم تولیدکننده آن می‌تواند سریعا به تورم مصرف‌کننده منتقل شود.
عملکرد تورم تولیدکننده خدمات در فصل تابستان؛ مقایسه ۱۴۰۱ با ۱۴۰۲
داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد که تورم تولیدکننده فصلی خدمات در تابستان امسال به ۱۲.۶ درصد رسیده است. تورم فصلی نشان می‌دهد که قیمت خدمات پس از تولید در هر فصل چند درصد نسبت به فصل قبل تغییر کرده است. این نرخ در تابستان سال گذشته برابر با ۱۶.۲ درصد بوده است. بنابراین تورم تولید فصلی بخش خدمات در دومین فصل سال جاری نسبت به مدت مشابه در سال قبل کاهش یافته است.
البته این روند نزولی در همه اجزای بخش خدمات مشاهده نشده است. به بیان دقیق‌تر، در تابستان سال جاری و از میان ۱۳ زیربخش خدمات، تورم تولید فصلی در ۹ بخش کاهشی شده اما در زیربخش‌های «املاک و مستغلات»، «خدمات حرفه‌ای، علمی و فنی»، «آموزش» و «خدمات اداری و پشتیبانی» افزایش یافته است.
کاهش تورم تولید فصلی «تامین جا و غذا»
طبق گزارش‌های منتشرشده از مرکز آمار، در تابستان ۱۴۰۲ زیرگروه «تامین جا و غذا» بیش‌ترین کاهش تورم تولید فصلی را نسبت به تابستان ۱۴۰۱ تجربه کرده است. به عبارت دیگر، این نرخ در تابستان امسال به ۱۸.۲ درصد رسیده در حالی که در تابستان گذشته ۳۰.۷ درصد بوده است.
در سوی دیگر این طیف، زیرگروه «خدمات علمی، فنی و حرفه‌ای» قرار گرفته است. تورم تولید فصلی این زیرگروه در تابستان امسال ۱۵.۵ درصد بوده است. این نرخ در تابستان سال گذشته معادل با ۷.۴ درصد بوده است. بنابراین بیش‌ترین افزایش در تورم تولید فصلی در میان اجزای بخش خدمات مربوط به «خدمات حرفه‌ای، علمی و فنی» بوده است.
